DOI article:
Recenzje - Polemiki
DOI article:Lileyko, Jerzy: W sprawie autorstwa i datowania projektów Zamku Królewskiego z czasów Augusta II oraz rysunku bramy zamkowej tzw. Świętojańskiej
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.47895#0370
RECENZJE — POLEMIKI
II. 1. Zamek Królewski. Rzut przyziemia. Staats-
archiv Dresden. (Fot. W. Wolny)
U. 2. Zamek Królewski. Rzut pierwszego piętra.
Staatsarchw Dresden. (Fot. W. Wolny)
Oryginalne projekty nie zachowały się. Nie wiemy,
co z nich kopista pominął, co zmienił a co dodał od
siebie. Dlatego wydaje się, że 'analizowanie architek-
tury widocznej na przerysach, a także wiązanie po-
szczególnych elementów z twórczością któregoś z ar-
chitektów wymaga wielkiej ostrożności.
Jeżeli przerysy te wykonał w latach trzydziestych
lub czterdziestych Jauch, który w pewnym stopniu
był także architektem, mógł on zachowując ogólny
charakter bryły, zmodyfikować pewne szczegóły w du-
11 Orły m.in. występują na projektach z 1734 r. dla Pa-
łacu Saskiego, budowli parkowych z lat trzydziestych
i czterdziestych w ogrodzie Saskim, budynku poczty w Kut-
nie oraz na przebudowanym w latach czterdziestych pałacu
Kazimierzowskim i na projektach Arsenału z 1752 r.; —
chu swojej epoki, np. wprowadzić „lizenowe porządki”
lub orły, które wieńczą wieżowe pawilony (ił. 4). Orły
takie często występują w projektach architektów
dworskich w latach trzydziestych i czterdziestych
XVIII w.11, m.in. także na wczesnobarokowej bramie
Świętojańskiej z projektem nowych dekoracji12 (il.
10). Mógł też Jauch cały projekt upiększyć i uczynić
go wspanialszym. Jest to o tyle prawdopodobne, że
przerysy te wykonywał on, nie tyle ze swoich zami-
łowań archiwalnych — jak sądzi Hentśchel — lecz na
por. HENTSCHEL, jw., Bildband, il. 171, 173, 359, 360, 361,
421, 426, 559.
12 J. LILEYKO, Brama Świętojańska Zamku Warszaw-
skiego, ,,Biul. Hist. Sztuki” XXIX, 1967, nr 3, s. 435—440.
II. 3. Zamek Królewski. Korpus główny od strony Wisły. Frag-
ment widoku perspektywicznego. Muzeum Naród, w Warszawie.
(Fot. W. Wolny)
U. 4. Zamek Królewski. Pawilon wieżo-
wy. Fragment widoku perspektywiczne-
go. Muzeum Nar. w Warszawie. (Fot.
W. Wolny)
360
II. 1. Zamek Królewski. Rzut przyziemia. Staats-
archiv Dresden. (Fot. W. Wolny)
U. 2. Zamek Królewski. Rzut pierwszego piętra.
Staatsarchw Dresden. (Fot. W. Wolny)
Oryginalne projekty nie zachowały się. Nie wiemy,
co z nich kopista pominął, co zmienił a co dodał od
siebie. Dlatego wydaje się, że 'analizowanie architek-
tury widocznej na przerysach, a także wiązanie po-
szczególnych elementów z twórczością któregoś z ar-
chitektów wymaga wielkiej ostrożności.
Jeżeli przerysy te wykonał w latach trzydziestych
lub czterdziestych Jauch, który w pewnym stopniu
był także architektem, mógł on zachowując ogólny
charakter bryły, zmodyfikować pewne szczegóły w du-
11 Orły m.in. występują na projektach z 1734 r. dla Pa-
łacu Saskiego, budowli parkowych z lat trzydziestych
i czterdziestych w ogrodzie Saskim, budynku poczty w Kut-
nie oraz na przebudowanym w latach czterdziestych pałacu
Kazimierzowskim i na projektach Arsenału z 1752 r.; —
chu swojej epoki, np. wprowadzić „lizenowe porządki”
lub orły, które wieńczą wieżowe pawilony (ił. 4). Orły
takie często występują w projektach architektów
dworskich w latach trzydziestych i czterdziestych
XVIII w.11, m.in. także na wczesnobarokowej bramie
Świętojańskiej z projektem nowych dekoracji12 (il.
10). Mógł też Jauch cały projekt upiększyć i uczynić
go wspanialszym. Jest to o tyle prawdopodobne, że
przerysy te wykonywał on, nie tyle ze swoich zami-
łowań archiwalnych — jak sądzi Hentśchel — lecz na
por. HENTSCHEL, jw., Bildband, il. 171, 173, 359, 360, 361,
421, 426, 559.
12 J. LILEYKO, Brama Świętojańska Zamku Warszaw-
skiego, ,,Biul. Hist. Sztuki” XXIX, 1967, nr 3, s. 435—440.
II. 3. Zamek Królewski. Korpus główny od strony Wisły. Frag-
ment widoku perspektywicznego. Muzeum Naród, w Warszawie.
(Fot. W. Wolny)
U. 4. Zamek Królewski. Pawilon wieżo-
wy. Fragment widoku perspektywiczne-
go. Muzeum Nar. w Warszawie. (Fot.
W. Wolny)
360