DOI article:
Grzybkowska, Teresa: Rysunkowe florilegium Andrzeja Stecha
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.48740#0023
FLORILEGIUM ANDRZEJA STECHA
stawiających Planta leguminosa aethiopica.... Ry-
sunek powtórzony na miedziorycie (U. 3—4) uka-
zuje roślinę wypełniającą całą kartę, jakby zawie-
szoną w pustce, z uciętą łodygą. Duże kończaste
blaszki o nerwacji łukowej wiernie powtórzono na
miedziorycie. Natomiast na drugim rysunku (il. 5)
roślina wyrasta z ziemi obok małych trawek, tak
artystycznie przetworzonych i uogólnionych, że
uniezależniających roślinę od konkretu geograficz-
nego. Całość jest znacznie żywsza i plastyczniejsza,
ale niezbyt wierna naturze i naukowemu rysunko-
wi, bowiem nerwacja i brzegi liści zostały uprosz-
czone.
Do Rapuntium Aethiopicum... (il. 2) zachowało
się tylko studium kolekcjonerskie (il. 1), które,
choć odrysowane z rośliny zasuszonej, pokazuje ją
wyrastającą z ziemi, zamarkowanej kilkoma sche-
matycznymi pociągnięciami piórka. Na ogół jednak
roślina ma jeden, najwyżej dwa osobne rysunki.
Tylko dla efektownej Chrysanthemum Aizooides
Africanum Secundum... sporządzono trzy różne
plansze, z których jedna została powtórzona w mie-
dziorycie. Dwa rysunki wyróżniające się pięknym
kolorytem stanowiły niewątpliwie obiekty kolekcjo-
nerskie. Na jednym (il. 6) bujna roślina wypełnia
dekoracyjnie całą kartę. Drugi rysunek (il. 7) po-
kazuje pojedynczy egzemplarz ChrysanthemumAizo-
oides..., o gęstych zielonych liściach, dużym żółtym
kwiecie na krótkiej łodydze i wąskim, długim sza-
rym korzeniu ułożonym poprzecznie z dołu. Ta
wersja była wzorem dla miedziorytnika (il. 8).
Kolejne dwie akwarele przedstawiają różne
gatunki storczyków. Na jednej karcie (il. 9) umiesz-
czone zostały dwa gatunki, których identyfikację
umożliwia miedzioryt z Exoticarum... (il. 10). Po
lewej Orchis Scarabaeum Exprimens o długich liściach
osadzonych na zielonej łodydze, z fioletowymi płat-
karni i żółtymi organami genetycznymi, pó prawej
Orchis Myodes Lutea Lusitanica krótsza o jaśniej-
szych odmiennie wykrojonych płatkach. Wymie-
nione miedzioryty oprócz sygnatury Stecha i Saala
noszą też monogram Cousiusa.
Dwie akwarele kolekcjonerskie Orchis Cerco-
pithecum Prima Exprimena Lusitanica utrzymane
są w podobnym stylu. Jasnofioletowe płatki kwia-
tu tworzą zbity wydłużony kwiatostan osadzony
II. 5. A. Stech kolekcjonerski rysunek akwarelowany „Planta
leguminosa aethiopica", 1674—1678, Gdańska Biblioteka
PAN. Gabinet Rycin. Fot.: Gdańska Biblioteka PAN
na szczycie grubej łodygi (il. 11). Dość szerokie
lancetowate liście rzucają na dwie strony cień,
zdawkowo urealniający umiejscowienie rośliny w
podłożu. Cień ten nadaje akwareli rys naturalis-
tyczny, w odróżnieniu od pustki będącej terenem
demonstracji naukowej pozostałych roślin. Kolejna
akwarela pokazuje wcześniejsze stadium wzrostu
Orchis Cercopithecum.... Roślina jest smuklejsza,
o kwiatostanie zwartym niemal w szyszkową for-
mę. Powyżej połowy karty artysta narysował od-
17
stawiających Planta leguminosa aethiopica.... Ry-
sunek powtórzony na miedziorycie (U. 3—4) uka-
zuje roślinę wypełniającą całą kartę, jakby zawie-
szoną w pustce, z uciętą łodygą. Duże kończaste
blaszki o nerwacji łukowej wiernie powtórzono na
miedziorycie. Natomiast na drugim rysunku (il. 5)
roślina wyrasta z ziemi obok małych trawek, tak
artystycznie przetworzonych i uogólnionych, że
uniezależniających roślinę od konkretu geograficz-
nego. Całość jest znacznie żywsza i plastyczniejsza,
ale niezbyt wierna naturze i naukowemu rysunko-
wi, bowiem nerwacja i brzegi liści zostały uprosz-
czone.
Do Rapuntium Aethiopicum... (il. 2) zachowało
się tylko studium kolekcjonerskie (il. 1), które,
choć odrysowane z rośliny zasuszonej, pokazuje ją
wyrastającą z ziemi, zamarkowanej kilkoma sche-
matycznymi pociągnięciami piórka. Na ogół jednak
roślina ma jeden, najwyżej dwa osobne rysunki.
Tylko dla efektownej Chrysanthemum Aizooides
Africanum Secundum... sporządzono trzy różne
plansze, z których jedna została powtórzona w mie-
dziorycie. Dwa rysunki wyróżniające się pięknym
kolorytem stanowiły niewątpliwie obiekty kolekcjo-
nerskie. Na jednym (il. 6) bujna roślina wypełnia
dekoracyjnie całą kartę. Drugi rysunek (il. 7) po-
kazuje pojedynczy egzemplarz ChrysanthemumAizo-
oides..., o gęstych zielonych liściach, dużym żółtym
kwiecie na krótkiej łodydze i wąskim, długim sza-
rym korzeniu ułożonym poprzecznie z dołu. Ta
wersja była wzorem dla miedziorytnika (il. 8).
Kolejne dwie akwarele przedstawiają różne
gatunki storczyków. Na jednej karcie (il. 9) umiesz-
czone zostały dwa gatunki, których identyfikację
umożliwia miedzioryt z Exoticarum... (il. 10). Po
lewej Orchis Scarabaeum Exprimens o długich liściach
osadzonych na zielonej łodydze, z fioletowymi płat-
karni i żółtymi organami genetycznymi, pó prawej
Orchis Myodes Lutea Lusitanica krótsza o jaśniej-
szych odmiennie wykrojonych płatkach. Wymie-
nione miedzioryty oprócz sygnatury Stecha i Saala
noszą też monogram Cousiusa.
Dwie akwarele kolekcjonerskie Orchis Cerco-
pithecum Prima Exprimena Lusitanica utrzymane
są w podobnym stylu. Jasnofioletowe płatki kwia-
tu tworzą zbity wydłużony kwiatostan osadzony
II. 5. A. Stech kolekcjonerski rysunek akwarelowany „Planta
leguminosa aethiopica", 1674—1678, Gdańska Biblioteka
PAN. Gabinet Rycin. Fot.: Gdańska Biblioteka PAN
na szczycie grubej łodygi (il. 11). Dość szerokie
lancetowate liście rzucają na dwie strony cień,
zdawkowo urealniający umiejscowienie rośliny w
podłożu. Cień ten nadaje akwareli rys naturalis-
tyczny, w odróżnieniu od pustki będącej terenem
demonstracji naukowej pozostałych roślin. Kolejna
akwarela pokazuje wcześniejsze stadium wzrostu
Orchis Cercopithecum.... Roślina jest smuklejsza,
o kwiatostanie zwartym niemal w szyszkową for-
mę. Powyżej połowy karty artysta narysował od-
17