DOI issue:
Nr. 1-2
DOI article:Bernatowicz, Aleksandra: Dobrzyca - błędów - mała wieś: dekoracje "Jego mości pana malarza" Roberta Stankiewicza
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.49354#0081
Dobrzyca - Błędów - Mała Wieś. Dekoracje Roberta Stankiewicza
75
Jak wielokrotnie stwierdzono, w Warszawie, Małej Wsi i prawdopodobnie w Błędo-
wie4° , Stankiewicz współpracował z Fryderykiem Albertem Lesslem. Niewykluczone, że
jako malarz-dekorator bywał zatrudniany przy innych realizacjach tego architekta, a było
ich niemało. Wymienię tu tylko dwie warszawskie inwestycje: modernizację rezydencji
Tomasza Ostrowskiego i Kunegundy z Brzozowskich przy Miodowej nr hip 481 (1812)
oraz najwybitniejsze dzieło Lessla - przebudowę pałacu Błękitnego dla Stanisława Kostki
Zamoyskiego (1812-19). W obu wymienionych budowlach wnętrza ozdobiono - oprócz
dekoracji sztukatorskich - malowidłami ściennymi41.
W Dobrzycy z kolei, Stankiewicz znalazł się w kręgu innego wybitnego budownicze-
go, mianowicie Stanisława Zawadzkiego. Wzniesione niemal równocześnie według pro-
jektów tego architekta pałace w Śmiełowie i w Lubostroniu, były - jak wynika z
dziewiętnastowiecznych relacji - „dziełem krajowych artystów"42 . Warto przypomnieć,
że właścicielem Lubostronia był generał Fryderyk Skórzewski, brat Aleksandry (zm.
1802), żony Augustyna Gorzeńskiego do którego należała Dobrzyca, zaś gospodarzem
Śmiełowa jego krewny, Andrzej Gorzeński. Tym bardziej uprawnione wydaje się przy-
puszczenie, że we wspomnianych pałacach zatrudniono tych samych wykonawców, lub
przynajmniej niektórych spośród nich. Wiadomo, że w Śmiełowie i Lubostroniu działali
między innymi Antoni Smuglewicz (wraz ze swym bratem, Franciszkiem) oraz sztukator
Michał Ceptowicz vel Ceptowski. Udział tego ostatniego w dekoracjach pałacu w Do-
brzycy potwierdziły ostatnie prace konserwatorskie, bowiem w jednej z sal na pierwszym
piętrze odkryto jego sygnaturę (por. przypis 7). Czy wśród artystów zatrudnionych w
Śmiełowie, Lubostroniu, a może i w innych okolicznych pałacach był także Robert Stan-
kiewicz? Na to pytanie mogą przynieść odpowiedź dalsze badania dotyczące pałaców
wielkopolskich.
ANEKS I
Muzeum Narodowe w Warszawie, Archiwum z Małej Wsi.
Wg: A. ROTTERMUND, Fryderyk Albert Lessel (1767-1820), [W:] T. S. JAROSZEW-
SKI, A. ROTTERMUND, Jakub Hempel, Fryderyk Albert Lessel, Henryk Ittar, Wilhelm
Henryk Minter. Architekci polskiego klasycyzmu. Warszawa 1974, s. 129.
Między J. W. Walicką Starościną Mszczonowską z jednej strony a Panem Robertem
Stankiewiczem Malarzem z drugiej strony stanął niniejszy kontrakt podług którego podej-
muje się wspomniany Pan Stankiewicz odmalować we Czterech Pokojach i Gabinecie
wszystko podług dyspozycji i rysunków Pana Lessla architekta: gdzie wszystkie gzymsy
Liściami ubrane nad gzymsami wnęski (?) czyli Ramy także ornamentami i liściami usto-
ione na środku każdego plafonu ma być rozeta malowana a to wszystko w kolorze kamien-
nym perłowym udaiąc sztukatorska robotę, w sali ściany maja być Szanma czyli
40 ROTTERMUND 1974, op. cit., s. 82.
41 Ibid., s. 113.
42 KĘBŁOWSKA, op. cit., s. 250.
75
Jak wielokrotnie stwierdzono, w Warszawie, Małej Wsi i prawdopodobnie w Błędo-
wie4° , Stankiewicz współpracował z Fryderykiem Albertem Lesslem. Niewykluczone, że
jako malarz-dekorator bywał zatrudniany przy innych realizacjach tego architekta, a było
ich niemało. Wymienię tu tylko dwie warszawskie inwestycje: modernizację rezydencji
Tomasza Ostrowskiego i Kunegundy z Brzozowskich przy Miodowej nr hip 481 (1812)
oraz najwybitniejsze dzieło Lessla - przebudowę pałacu Błękitnego dla Stanisława Kostki
Zamoyskiego (1812-19). W obu wymienionych budowlach wnętrza ozdobiono - oprócz
dekoracji sztukatorskich - malowidłami ściennymi41.
W Dobrzycy z kolei, Stankiewicz znalazł się w kręgu innego wybitnego budownicze-
go, mianowicie Stanisława Zawadzkiego. Wzniesione niemal równocześnie według pro-
jektów tego architekta pałace w Śmiełowie i w Lubostroniu, były - jak wynika z
dziewiętnastowiecznych relacji - „dziełem krajowych artystów"42 . Warto przypomnieć,
że właścicielem Lubostronia był generał Fryderyk Skórzewski, brat Aleksandry (zm.
1802), żony Augustyna Gorzeńskiego do którego należała Dobrzyca, zaś gospodarzem
Śmiełowa jego krewny, Andrzej Gorzeński. Tym bardziej uprawnione wydaje się przy-
puszczenie, że we wspomnianych pałacach zatrudniono tych samych wykonawców, lub
przynajmniej niektórych spośród nich. Wiadomo, że w Śmiełowie i Lubostroniu działali
między innymi Antoni Smuglewicz (wraz ze swym bratem, Franciszkiem) oraz sztukator
Michał Ceptowicz vel Ceptowski. Udział tego ostatniego w dekoracjach pałacu w Do-
brzycy potwierdziły ostatnie prace konserwatorskie, bowiem w jednej z sal na pierwszym
piętrze odkryto jego sygnaturę (por. przypis 7). Czy wśród artystów zatrudnionych w
Śmiełowie, Lubostroniu, a może i w innych okolicznych pałacach był także Robert Stan-
kiewicz? Na to pytanie mogą przynieść odpowiedź dalsze badania dotyczące pałaców
wielkopolskich.
ANEKS I
Muzeum Narodowe w Warszawie, Archiwum z Małej Wsi.
Wg: A. ROTTERMUND, Fryderyk Albert Lessel (1767-1820), [W:] T. S. JAROSZEW-
SKI, A. ROTTERMUND, Jakub Hempel, Fryderyk Albert Lessel, Henryk Ittar, Wilhelm
Henryk Minter. Architekci polskiego klasycyzmu. Warszawa 1974, s. 129.
Między J. W. Walicką Starościną Mszczonowską z jednej strony a Panem Robertem
Stankiewiczem Malarzem z drugiej strony stanął niniejszy kontrakt podług którego podej-
muje się wspomniany Pan Stankiewicz odmalować we Czterech Pokojach i Gabinecie
wszystko podług dyspozycji i rysunków Pana Lessla architekta: gdzie wszystkie gzymsy
Liściami ubrane nad gzymsami wnęski (?) czyli Ramy także ornamentami i liściami usto-
ione na środku każdego plafonu ma być rozeta malowana a to wszystko w kolorze kamien-
nym perłowym udaiąc sztukatorska robotę, w sali ściany maja być Szanma czyli
40 ROTTERMUND 1974, op. cit., s. 82.
41 Ibid., s. 113.
42 KĘBŁOWSKA, op. cit., s. 250.