5
Od Redakcji
Kompleksowa konserwacja Kaplicy Zygmuntowskiej przy krakowskiej katedrze na
Wawelu, obejmująca zarówno wszystkie elementy rzeźbione w kamieniu i odlane z brązu
jak też całość wyposażenia wnętrza, wzorowo przeprowadzona w latach 2002-2004 przez
Międzyuczelniany Instytut Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki pod kierunkiem profe-
sora Ireneusza Płuski skłania do zaprezentowania historykom sztuki jej niektórych usta-
leń i odkryć. Ponieważ dotyczą one najznakomitszego dzieła architektury i rzeźby
renesansowej w Polsce dlatego — wbrew tradycji naszego pisma — zdecydowaliśmy się na
publikację również rozpraw wykraczających poza ramy reprezentowanej przez nas dyscy-
pliny, a mianowicie odnoszących się do materiałoznawstwa historycznego i geometrii.
Rozpoznanie w tym pierwszym zakresie ma bowiem zasadnicze znaczenie dla ustalenia
chronologii zmian dokonanych w substancji zabytkowej tego wyjątkowego obiektu, w dru-
gim natomiast stanowią udokumentowane potwierdzenie faktu, który niedawno zarysował
sięjedynie w formie hipotezy, że przy projektowaniu i wznoszeniu kopuły Kaplicy posłużo-
no się - rzecz w ówczesnej architekturze europejskiej niebywała — krzywą w formie elipsy,
prawidłowej geometrycznie.
Równocześnie wydawało się uzasadnione zaprezentowanie w tym samym numerze waż-
nego źródłoznawczego odkrycia, dotyczącego łacińskich inskrypcji umieszczonych przez
fundatora na zewnątrz Kaplicy, a także — jako artykułów najobszerniejszych — trzech
różnych interpretacji problematyki treściowej królewskiego mauzoleum. Dwie z tych roz-
praw powstały w ramach - nie ogłoszonych jeszcze drukiem - opracowań przez autorów
problemów szerszych. Trzecia to pokłosie referatu wygłoszonego na sesji naukowej
w Muzeum Narodowym w Warszawie poświęconej pamięci Tadeusza Dobrzenieckiego.
Prace te dzieli bardzo wiele. Właśnie dlatego płodna wydawała się ich wspólna publika-
cja dająca możliwość porównania, m. in. odmienności punktu widzenia, sposobu rozumo-
wania i warsztatu naukowego. Mając pełną świadomość kontrowersyjności niejednej
z wysuniętych tam tez uważamy, że w sumie stanowią one dobrą podstawę do dyskusji,
ukazując zarazem aktualny poziom świadomości metodologicznej w naszym kraju w za-
kresie badań zwanych ikonologicznymi.
Stanisław Mossakowski
***
The comprehensive conservation ofthe Sigismund Chapel adjoining the Wawel Cathedral
in Cracow and comprising all elements sculpted in stone and cast in bronze along with the
interior furbishing, which was carried out to exemplary standards in between 2002 and
2004 by the Intercollegiate Institute of Conservation and Restoration of Works of Art un-
der the supervision of professor Ireneusz Płuska, has induced individual Polish art histo-
rians to present some of their assertions and discoveries. Because these findings concern
the most outstanding work of Renaissance architecture and sculpture in Poland, it has
been decided - against all traditions of this academic journal - to include in this special
edition the results of research well outside the field it represents, thus referring to the
Od Redakcji
Kompleksowa konserwacja Kaplicy Zygmuntowskiej przy krakowskiej katedrze na
Wawelu, obejmująca zarówno wszystkie elementy rzeźbione w kamieniu i odlane z brązu
jak też całość wyposażenia wnętrza, wzorowo przeprowadzona w latach 2002-2004 przez
Międzyuczelniany Instytut Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki pod kierunkiem profe-
sora Ireneusza Płuski skłania do zaprezentowania historykom sztuki jej niektórych usta-
leń i odkryć. Ponieważ dotyczą one najznakomitszego dzieła architektury i rzeźby
renesansowej w Polsce dlatego — wbrew tradycji naszego pisma — zdecydowaliśmy się na
publikację również rozpraw wykraczających poza ramy reprezentowanej przez nas dyscy-
pliny, a mianowicie odnoszących się do materiałoznawstwa historycznego i geometrii.
Rozpoznanie w tym pierwszym zakresie ma bowiem zasadnicze znaczenie dla ustalenia
chronologii zmian dokonanych w substancji zabytkowej tego wyjątkowego obiektu, w dru-
gim natomiast stanowią udokumentowane potwierdzenie faktu, który niedawno zarysował
sięjedynie w formie hipotezy, że przy projektowaniu i wznoszeniu kopuły Kaplicy posłużo-
no się - rzecz w ówczesnej architekturze europejskiej niebywała — krzywą w formie elipsy,
prawidłowej geometrycznie.
Równocześnie wydawało się uzasadnione zaprezentowanie w tym samym numerze waż-
nego źródłoznawczego odkrycia, dotyczącego łacińskich inskrypcji umieszczonych przez
fundatora na zewnątrz Kaplicy, a także — jako artykułów najobszerniejszych — trzech
różnych interpretacji problematyki treściowej królewskiego mauzoleum. Dwie z tych roz-
praw powstały w ramach - nie ogłoszonych jeszcze drukiem - opracowań przez autorów
problemów szerszych. Trzecia to pokłosie referatu wygłoszonego na sesji naukowej
w Muzeum Narodowym w Warszawie poświęconej pamięci Tadeusza Dobrzenieckiego.
Prace te dzieli bardzo wiele. Właśnie dlatego płodna wydawała się ich wspólna publika-
cja dająca możliwość porównania, m. in. odmienności punktu widzenia, sposobu rozumo-
wania i warsztatu naukowego. Mając pełną świadomość kontrowersyjności niejednej
z wysuniętych tam tez uważamy, że w sumie stanowią one dobrą podstawę do dyskusji,
ukazując zarazem aktualny poziom świadomości metodologicznej w naszym kraju w za-
kresie badań zwanych ikonologicznymi.
Stanisław Mossakowski
***
The comprehensive conservation ofthe Sigismund Chapel adjoining the Wawel Cathedral
in Cracow and comprising all elements sculpted in stone and cast in bronze along with the
interior furbishing, which was carried out to exemplary standards in between 2002 and
2004 by the Intercollegiate Institute of Conservation and Restoration of Works of Art un-
der the supervision of professor Ireneusz Płuska, has induced individual Polish art histo-
rians to present some of their assertions and discoveries. Because these findings concern
the most outstanding work of Renaissance architecture and sculpture in Poland, it has
been decided - against all traditions of this academic journal - to include in this special
edition the results of research well outside the field it represents, thus referring to the