DOI issue:
Nr. 1-2
DOI article:Kowalczyk, Jerzy: [Rezension von: Maria Szkurłat, Katalog planów, pomiarów i rysunków architektonicznych w zbiorach Instytutu Sztuki PAN. T. I, miejscowości A-C]
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.49519#0184
178
JERZY KOWALCZYK
Warszawa, Instytut Sztuki PAN
Maria Szkurłat, Katalog planów, pomiarów i rysunków
architektonicznych w zbiorach Instytutu Sztuki PAN. T. I,
miejscowości A-C.
Pod red. Wandy Mossakowskiej przy współpracy Hanny Podgórskiej.
Warszawa, Instytut Sztuki PAN, 20'03, ss. 326
Instytut Sztuki PAN obchodził w 2000 r. jubile-
usz 50-lecia. Z tej okazji podsumowano w księ-
dze jubileuszowej dorobek naukowy, wydawni-
czy i dokumentacyjny. Doc. dr Wanda Mossakowska,
kierowniczka Zbiorów Fotografii i Rysunków Po-
miarowych, scharakteryzowała pokrótce ten zasób i
zarysowała historię jego gromadzenia. Co więcej,
zapowiedziała wydanie drukiem tomu I katalogu ry-
sunków, „dotyczących miejscowości, których nazwy
zaczynają się na litery A, B i C"1.
Dzięki temu, że Instytut Sztuki PAN stał się kon-
tynuatorem resortowego Państwowego Instytutu
Sztuki, odziedziczył po nim olbrzymie zbioiy foto-
graficzne i rysunków pomiarowych. Jak było możli-
we zgromadzenie w zdruzgotanej wojną Warszawie
tak wielkiej dokumentacji, liczącej ok. 300 tysięcy
fotografii i ok. 4 tysiące rysunków pomiarowych?
Złożyły się na to zbiory Towarzystwa Opieki nad
Zabytkami Przeszłości, gromadzone od 1906 r.
i przed 1939 r. włączone do zbiorów Centralnego
Biura Inwentaryzacji Zabytków Sztuki. Biuro to
powstało w 1929 r. z inicjatywy i pod kierunkiem
prof. Jerzego Remera w Ministerstwie Wyznań Reli-
gijnych i Oświecenia Publicznego. Od 1935 r. CBI
było prowadzone przez dra Jerzego Szabłowskiego.
Połączone zbiory TOnZP i CBI liczyły w 1939 r. ok.
3000 rysunków i były zgromadzone w gmachu re-
sortu w Alei Szucha. Po zajęciu budynku w 1939 r.
przez gestapo, zbiory zostały przewiezione przez
1 W. MOSSAKOWSKA, Zbiory Fotografii i Rysunków
Pomiarowych [w:] Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk
1949-1999, pod red. Edwarda Krasińskiego, Warszawa
2000, s. 248-250.
Niemców do Krakowa i tam przetrwały bez strat.
Wróciły po wojnie do Warszawy, gdy w 1945 r.
wznowiło działalność dawne CBI pod nieco zmie-
niona nazwą Biura Inwentaryzacji Zabytków, pro-
wadzonego nadal przez doc. J. Szabłowskiego. BIZ
stało się komórką Państwowego Instytutu Historii
Sztuki i Inwentaryzacji Zabytków, będącego dzia-
łem kierowanej przez prof. Stanisława Lorentza Na-
czelnej Dyrekcji Muzeów i Ochrony Zabytków przy
Ministerstwie Kultury i Sztuki. Zbiór pomiarów
w powojennych latach został wydatnie wzbogacony
przez włączenie pomiarów dawnego Oddziału Sztu-
ki Komisariatu Rządu na m. st. Warszawę, dawnych
zbiorów konserwatorów województw: lubelskiego,
wołyńskiego, lwowskiego oraz niemieckich konser-
watorów ze Śląska i Prus. Po reorganizacji Minister-
stwa Kultury i Sztuki, utworzono w 1949 r.
Państwowy Instytutu Sztuki, kierowany przez prof.
Juliusza Starzyńskiego. Dawne pomiaiy, wzbogaco-
ne o dokumentację powojennej inwentaiyzacji, zo-
stały przeniesione do nowo utworzonej Pracowni
Dokumentacji Sztuk Plastycznych w PIS, w którym
zorganizowano też Dział Inwentaryzacji Zabytków,
kierowany przez Jerzego Łozińskiego. Pod koniec
1951 r. łączna liczba pomiarów w zbiorach PIS wy-
niosła ok. 5 tysięcy2.
Z inicjatywy prof. Jana Zachwatowicza, redak-
cja kwartalnika „Ochrony Zabytków" wydała
w 1952 r. „Zeszyt specjalny", poświęcony zbiorom
2 J. ZACHWATOWICZ, Pomiary zabytków architektury
murowanej w zbiorach Państwowego Instytutu Sztuki
w Warszawie. Wstęp, „Ochrona Zabytków", R. 5: 1952,
Zeszyt specjalny, s. 37.
JERZY KOWALCZYK
Warszawa, Instytut Sztuki PAN
Maria Szkurłat, Katalog planów, pomiarów i rysunków
architektonicznych w zbiorach Instytutu Sztuki PAN. T. I,
miejscowości A-C.
Pod red. Wandy Mossakowskiej przy współpracy Hanny Podgórskiej.
Warszawa, Instytut Sztuki PAN, 20'03, ss. 326
Instytut Sztuki PAN obchodził w 2000 r. jubile-
usz 50-lecia. Z tej okazji podsumowano w księ-
dze jubileuszowej dorobek naukowy, wydawni-
czy i dokumentacyjny. Doc. dr Wanda Mossakowska,
kierowniczka Zbiorów Fotografii i Rysunków Po-
miarowych, scharakteryzowała pokrótce ten zasób i
zarysowała historię jego gromadzenia. Co więcej,
zapowiedziała wydanie drukiem tomu I katalogu ry-
sunków, „dotyczących miejscowości, których nazwy
zaczynają się na litery A, B i C"1.
Dzięki temu, że Instytut Sztuki PAN stał się kon-
tynuatorem resortowego Państwowego Instytutu
Sztuki, odziedziczył po nim olbrzymie zbioiy foto-
graficzne i rysunków pomiarowych. Jak było możli-
we zgromadzenie w zdruzgotanej wojną Warszawie
tak wielkiej dokumentacji, liczącej ok. 300 tysięcy
fotografii i ok. 4 tysiące rysunków pomiarowych?
Złożyły się na to zbiory Towarzystwa Opieki nad
Zabytkami Przeszłości, gromadzone od 1906 r.
i przed 1939 r. włączone do zbiorów Centralnego
Biura Inwentaryzacji Zabytków Sztuki. Biuro to
powstało w 1929 r. z inicjatywy i pod kierunkiem
prof. Jerzego Remera w Ministerstwie Wyznań Reli-
gijnych i Oświecenia Publicznego. Od 1935 r. CBI
było prowadzone przez dra Jerzego Szabłowskiego.
Połączone zbiory TOnZP i CBI liczyły w 1939 r. ok.
3000 rysunków i były zgromadzone w gmachu re-
sortu w Alei Szucha. Po zajęciu budynku w 1939 r.
przez gestapo, zbiory zostały przewiezione przez
1 W. MOSSAKOWSKA, Zbiory Fotografii i Rysunków
Pomiarowych [w:] Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk
1949-1999, pod red. Edwarda Krasińskiego, Warszawa
2000, s. 248-250.
Niemców do Krakowa i tam przetrwały bez strat.
Wróciły po wojnie do Warszawy, gdy w 1945 r.
wznowiło działalność dawne CBI pod nieco zmie-
niona nazwą Biura Inwentaryzacji Zabytków, pro-
wadzonego nadal przez doc. J. Szabłowskiego. BIZ
stało się komórką Państwowego Instytutu Historii
Sztuki i Inwentaryzacji Zabytków, będącego dzia-
łem kierowanej przez prof. Stanisława Lorentza Na-
czelnej Dyrekcji Muzeów i Ochrony Zabytków przy
Ministerstwie Kultury i Sztuki. Zbiór pomiarów
w powojennych latach został wydatnie wzbogacony
przez włączenie pomiarów dawnego Oddziału Sztu-
ki Komisariatu Rządu na m. st. Warszawę, dawnych
zbiorów konserwatorów województw: lubelskiego,
wołyńskiego, lwowskiego oraz niemieckich konser-
watorów ze Śląska i Prus. Po reorganizacji Minister-
stwa Kultury i Sztuki, utworzono w 1949 r.
Państwowy Instytutu Sztuki, kierowany przez prof.
Juliusza Starzyńskiego. Dawne pomiaiy, wzbogaco-
ne o dokumentację powojennej inwentaiyzacji, zo-
stały przeniesione do nowo utworzonej Pracowni
Dokumentacji Sztuk Plastycznych w PIS, w którym
zorganizowano też Dział Inwentaryzacji Zabytków,
kierowany przez Jerzego Łozińskiego. Pod koniec
1951 r. łączna liczba pomiarów w zbiorach PIS wy-
niosła ok. 5 tysięcy2.
Z inicjatywy prof. Jana Zachwatowicza, redak-
cja kwartalnika „Ochrony Zabytków" wydała
w 1952 r. „Zeszyt specjalny", poświęcony zbiorom
2 J. ZACHWATOWICZ, Pomiary zabytków architektury
murowanej w zbiorach Państwowego Instytutu Sztuki
w Warszawie. Wstęp, „Ochrona Zabytków", R. 5: 1952,
Zeszyt specjalny, s. 37.