DOI Artikel:
Widacka, Hanna: Królowa Polski księżną Lotaryngii czyli o grafice portretowej Eleonory Habsburżanki
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.49518#0165
Królowa Polski księżną Lotaryngii czyli o grafice portretowej Eleonory Habsburżanki
155
PPc--u cAetjta S actfuaJ, a^a.J^cirtme 3Oi ■,
8. Nicolas I de Larmessin, Portret księżnej
Eleonory, miedzioryt, 1684. Pierwsza wersja.
Muzeum Narodowe w Warszawie
9. Nicolas I de Larmessin, Portret księżnej
Eleonory, miedzioryt, 1686. Druga wersja.
Biblioteka Narodowa
odrębne, nie przenikając się wzajemnie. Innymi słowy - zachowane obiekty malarskie
wyjątkowo tylko znajdują swoje potwierdzenie w dostępnej grafice, zaś te, które w szty-
chach zostały wymienione jako konkretne pierwowzory, niezwykle rzadko są dziś uchwyt-
ne, gdyż zazwyczaj przepadły w ciągu wieków. To rozmijanie się komplikuje jeszcze fakt,
iż właściwie cała sztychowana ikonografia Eleonory - także jako polskiej monarchini -
powstała poza Rzeczpospolitą Obojga Narodów, głównie w Niemczech, Włoszech, Fran-
cji i Lotaryngii. Taka sytuacja nie dziwi, ponieważ Habsburżanka zbyt krótko przebywała
w Polsce, a po wyjeździć owdowiałej królowej nie było już potrzeby tworzenia na miejscu
jej portretów malarskich, a tym bardziej graficznych.
Niezbyt liczne sztychowane portrety Eleonory Marii Józefy jako polskiej monarchini sąz
reguły niedatowane, stąd czas ich powstania można określić tylko w przybliżeniu. Najwcze-
śniejszym dziełem wydaje się miedzioryt Nicolasa I de Larmessina (1632-1694), paryskiego
grafika, wydawcy i handlarza rycin, odbity w tamtejszym zakładzie rytowniczym Pierre’a
Bertranda (ok. 1600 - ok. 1678), nota bene teścia artysty13 (il. 1). Rycina ta, stanowiąca
pendant do podobizny króla Michała, wnosi do ikonografii pary królewskiej iście orientalny
przepych, w związku z czym umowne polskie ubiory obojga Wiśniowieckich przypominają
13 Nicolas I de Larmessin poślubił w 1654 r. Marię Bertrand, córkę Pierre’a, wydawcy i handlarza sztychów, po którego
śmierci przejął zakład la Pomme d’Or przy rue Saint-Jacques w Paryżu. Tutaj rytował i odbijał zwłaszcza portrety
osobistości francuskich i obcych (w sumie ok. 255), w różnych wariantach i stanach.
155
PPc--u cAetjta S actfuaJ, a^a.J^cirtme 3Oi ■,
8. Nicolas I de Larmessin, Portret księżnej
Eleonory, miedzioryt, 1684. Pierwsza wersja.
Muzeum Narodowe w Warszawie
9. Nicolas I de Larmessin, Portret księżnej
Eleonory, miedzioryt, 1686. Druga wersja.
Biblioteka Narodowa
odrębne, nie przenikając się wzajemnie. Innymi słowy - zachowane obiekty malarskie
wyjątkowo tylko znajdują swoje potwierdzenie w dostępnej grafice, zaś te, które w szty-
chach zostały wymienione jako konkretne pierwowzory, niezwykle rzadko są dziś uchwyt-
ne, gdyż zazwyczaj przepadły w ciągu wieków. To rozmijanie się komplikuje jeszcze fakt,
iż właściwie cała sztychowana ikonografia Eleonory - także jako polskiej monarchini -
powstała poza Rzeczpospolitą Obojga Narodów, głównie w Niemczech, Włoszech, Fran-
cji i Lotaryngii. Taka sytuacja nie dziwi, ponieważ Habsburżanka zbyt krótko przebywała
w Polsce, a po wyjeździć owdowiałej królowej nie było już potrzeby tworzenia na miejscu
jej portretów malarskich, a tym bardziej graficznych.
Niezbyt liczne sztychowane portrety Eleonory Marii Józefy jako polskiej monarchini sąz
reguły niedatowane, stąd czas ich powstania można określić tylko w przybliżeniu. Najwcze-
śniejszym dziełem wydaje się miedzioryt Nicolasa I de Larmessina (1632-1694), paryskiego
grafika, wydawcy i handlarza rycin, odbity w tamtejszym zakładzie rytowniczym Pierre’a
Bertranda (ok. 1600 - ok. 1678), nota bene teścia artysty13 (il. 1). Rycina ta, stanowiąca
pendant do podobizny króla Michała, wnosi do ikonografii pary królewskiej iście orientalny
przepych, w związku z czym umowne polskie ubiory obojga Wiśniowieckich przypominają
13 Nicolas I de Larmessin poślubił w 1654 r. Marię Bertrand, córkę Pierre’a, wydawcy i handlarza sztychów, po którego
śmierci przejął zakład la Pomme d’Or przy rue Saint-Jacques w Paryżu. Tutaj rytował i odbijał zwłaszcza portrety
osobistości francuskich i obcych (w sumie ok. 255), w różnych wariantach i stanach.