DOI Artikel:
Mikocka-Rachubowa, Katarzyna: [Rezension von: Sergej O. Androsov, Pietro il Grande e la scultura italiana]
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.49518#0462
448
Katarzyna Mikocka-Rachubowa
2. Orazio Marinali, Heraklit, marmur, 1717 r,
Ogród Letni w Sankt Petersburgu.
R epr wgS.O. Androsov
Europie w latach 1716-1717, kiedy to obejrzał on
m.in. w Berlinie kolekcję rzeźb antycznych, a w Pary-
żu pałac Luksemburski, Akademię Malarstwa i Rzeź-
by, konną statuę Ludwika XIV oraz fontanny w parku
w Wersalu.
Większość rzeźb znajdujących się obecnie w Pe-
tersburgu i okolicach to dzieła zakupione między ro-
kiem 1716 a 1722 w Wenecji. Wenecja w końcu XVII
w. była jedynym państwem włoskim, z którym Rosja
utrzymywała stosunki dyplomatyczne, a w latach
1710-1711 zostali tam zaproszeni dwaj jej oficjalni
reprezentanci. Począwszy od 1716 r. stosunki dyplo-
matyczne i handlowe między Rosją a Wenecją na-
brały regularnego charakteru, co związane było
z przybyciem tam najpierw Piotra I. Beklemiszewa,
a następnie Sawwy L. Władisławicza-Raguzinskie-
go, i zbiegło się z momentem, w którym Piotr I za-
czął dokonywać wielkich zakupów dzieł sztuki.
Beklemiszew, wysłany do Wenecji jako agent handlo-
wy dysponujący ograniczonymi środkami finansowy-
mi, nie kupił tam żadnej rzeźby, choć nabył prawie 70
obrazów weneckich artystów. Natomiast co do pocho-
dzącego z rodu książąt Władisławowiczów Raguzin-
skiego, „ił Raguseo” (nazywanego tak, bo jego
ojciec prócz domu w Wenecji, gdzie Sawwa spędził
dzieciństwo, miał dom w niezależnym wówczas Du-
browniku-Raguzie, gdzie uczył się on w kolegium
jezuickim), to choć w jego błyskotliwej karierze
działalność związana z zakupami dzieł sztuki była ra-
czej sporadyczna, ale właśnie dzięki niej Piotr Wielki
nabył większą część rzeźb do ozdoby Petersburga.
Raguzinskij, znany w Wenecji jako „conte Sava”
(wenecki senat przyznał mu tytuł hrabiego), przybył
tam jako wysłannik Piotra ł i radca jego dworu
w sierpniu 1716 r., a do Petersburga wrócił dopiero
po prawie sześciu latach, wiosną 1722 r. z żoną, córką
weneckiego senatora Trevisana. Już w pierwszym li-
ście wysłanym z Wenecji 18 VIII 1716 r. powiada-
miał cara o zamówieniu sześciu statui wspaniałej
roboty, nie gorszych niż te przywiezione z Polski, któ-
re znajdują się w parku Waszej Wysokości w Sankt
Petersburgu, po 100 dukatów w zlocie każda, które
będą gotowe najwcześniej w marcu roku przyszłego.
Owych sześć posągów stanowiło zaczątek carskiej
kolekcji weneckiej rzeźby. Wkrótce (w początkach
września) Piotr I zlecił wykonanie następnych 12 po-
sągów, przesyłając mu ich wykaz i rysunki, których
autorem był architekt Georg łohann Mattamovi. Ra-
guzinskij wraz z potwierdzeniem tego zamówienia
przesłał carowi spis wszystkich rzeźb, które miały
zostać wykonane przez artystów weneckich do mar-
ca 1717 r., dołączając projekt zdobienia parków
rzeźbami według modelu włoskiego (obejmował on
66 statui podzielonych na trzy grupy tematyczne:
przedstawienia bóstw antycznych, bohaterów mito-
logicznych i wyobrażeń alegorycznych, do których
dołączono biusty rzymskich cesarzy i cesarzowych).
Zgodnie z życzeniem cara, rzeźby przeznaczone do
Ogrodu Letniego zostały wykonane w marmurze, co
nie było zgodne z rozpowszechnionym w Italii zwy-
czajem dekorowania parków rzeźbami wykonanymi
w tańszym kamieniu, ale dzięki temu weneckie rzeź-
by znajdujące się w Petersburgu zachowały się
w dużo lepszym stanie niż rzeźby parkowe w Veneto.
W dniu 23 kwietnia 1717 r. wysłano z Wenecji do
Petersburga na fregacie „John Judith” rzeźby, między
którymi, jak wynika z listu Raguzinskiego, były 24
marmurowe posągi i 50 rzeźb półfiguralnych (biu-
stów), a także cztery kolumny i inne jeszcze obiekty.
Wykaz tych rzeźb zrekonstruował Androsov w arty-
kule z 1984 r., jednak wkrótce pojawiła się nowa moż-
liwość jego weryfikacji. Okazało się bowiem, że
Raguzinskij zlecił wykonanie rysunkowych przedsta-
wień rzeźb zamówionych wówczas dla cara w Wene-
cji. Rysunki te, nieznanego autorstwa, wykonane
piórem i akwarelą (dwa kolorem czerwonym i żółtym,
pozostałe czarnym), przechowywane są w Bibliotece
Akademii Nauk w Sankt Petersburgu, a opublikowa-
ne zostały w 1987 r. przez Olega Neverova. Składa-
ją się na album (dawniej 99 kart, 370 x 510 mm,
dwie zagubione) podarowany przez Raguzinskiego
Piotrowi Wielkiemu z okazji ich spotkania we Fran-
cji, w Dunkierce, w połowie kwietnia 1717 r. Te ry-
sunkowe przedstawienia 70 biustów i 25 posągów są
Katarzyna Mikocka-Rachubowa
2. Orazio Marinali, Heraklit, marmur, 1717 r,
Ogród Letni w Sankt Petersburgu.
R epr wgS.O. Androsov
Europie w latach 1716-1717, kiedy to obejrzał on
m.in. w Berlinie kolekcję rzeźb antycznych, a w Pary-
żu pałac Luksemburski, Akademię Malarstwa i Rzeź-
by, konną statuę Ludwika XIV oraz fontanny w parku
w Wersalu.
Większość rzeźb znajdujących się obecnie w Pe-
tersburgu i okolicach to dzieła zakupione między ro-
kiem 1716 a 1722 w Wenecji. Wenecja w końcu XVII
w. była jedynym państwem włoskim, z którym Rosja
utrzymywała stosunki dyplomatyczne, a w latach
1710-1711 zostali tam zaproszeni dwaj jej oficjalni
reprezentanci. Począwszy od 1716 r. stosunki dyplo-
matyczne i handlowe między Rosją a Wenecją na-
brały regularnego charakteru, co związane było
z przybyciem tam najpierw Piotra I. Beklemiszewa,
a następnie Sawwy L. Władisławicza-Raguzinskie-
go, i zbiegło się z momentem, w którym Piotr I za-
czął dokonywać wielkich zakupów dzieł sztuki.
Beklemiszew, wysłany do Wenecji jako agent handlo-
wy dysponujący ograniczonymi środkami finansowy-
mi, nie kupił tam żadnej rzeźby, choć nabył prawie 70
obrazów weneckich artystów. Natomiast co do pocho-
dzącego z rodu książąt Władisławowiczów Raguzin-
skiego, „ił Raguseo” (nazywanego tak, bo jego
ojciec prócz domu w Wenecji, gdzie Sawwa spędził
dzieciństwo, miał dom w niezależnym wówczas Du-
browniku-Raguzie, gdzie uczył się on w kolegium
jezuickim), to choć w jego błyskotliwej karierze
działalność związana z zakupami dzieł sztuki była ra-
czej sporadyczna, ale właśnie dzięki niej Piotr Wielki
nabył większą część rzeźb do ozdoby Petersburga.
Raguzinskij, znany w Wenecji jako „conte Sava”
(wenecki senat przyznał mu tytuł hrabiego), przybył
tam jako wysłannik Piotra ł i radca jego dworu
w sierpniu 1716 r., a do Petersburga wrócił dopiero
po prawie sześciu latach, wiosną 1722 r. z żoną, córką
weneckiego senatora Trevisana. Już w pierwszym li-
ście wysłanym z Wenecji 18 VIII 1716 r. powiada-
miał cara o zamówieniu sześciu statui wspaniałej
roboty, nie gorszych niż te przywiezione z Polski, któ-
re znajdują się w parku Waszej Wysokości w Sankt
Petersburgu, po 100 dukatów w zlocie każda, które
będą gotowe najwcześniej w marcu roku przyszłego.
Owych sześć posągów stanowiło zaczątek carskiej
kolekcji weneckiej rzeźby. Wkrótce (w początkach
września) Piotr I zlecił wykonanie następnych 12 po-
sągów, przesyłając mu ich wykaz i rysunki, których
autorem był architekt Georg łohann Mattamovi. Ra-
guzinskij wraz z potwierdzeniem tego zamówienia
przesłał carowi spis wszystkich rzeźb, które miały
zostać wykonane przez artystów weneckich do mar-
ca 1717 r., dołączając projekt zdobienia parków
rzeźbami według modelu włoskiego (obejmował on
66 statui podzielonych na trzy grupy tematyczne:
przedstawienia bóstw antycznych, bohaterów mito-
logicznych i wyobrażeń alegorycznych, do których
dołączono biusty rzymskich cesarzy i cesarzowych).
Zgodnie z życzeniem cara, rzeźby przeznaczone do
Ogrodu Letniego zostały wykonane w marmurze, co
nie było zgodne z rozpowszechnionym w Italii zwy-
czajem dekorowania parków rzeźbami wykonanymi
w tańszym kamieniu, ale dzięki temu weneckie rzeź-
by znajdujące się w Petersburgu zachowały się
w dużo lepszym stanie niż rzeźby parkowe w Veneto.
W dniu 23 kwietnia 1717 r. wysłano z Wenecji do
Petersburga na fregacie „John Judith” rzeźby, między
którymi, jak wynika z listu Raguzinskiego, były 24
marmurowe posągi i 50 rzeźb półfiguralnych (biu-
stów), a także cztery kolumny i inne jeszcze obiekty.
Wykaz tych rzeźb zrekonstruował Androsov w arty-
kule z 1984 r., jednak wkrótce pojawiła się nowa moż-
liwość jego weryfikacji. Okazało się bowiem, że
Raguzinskij zlecił wykonanie rysunkowych przedsta-
wień rzeźb zamówionych wówczas dla cara w Wene-
cji. Rysunki te, nieznanego autorstwa, wykonane
piórem i akwarelą (dwa kolorem czerwonym i żółtym,
pozostałe czarnym), przechowywane są w Bibliotece
Akademii Nauk w Sankt Petersburgu, a opublikowa-
ne zostały w 1987 r. przez Olega Neverova. Składa-
ją się na album (dawniej 99 kart, 370 x 510 mm,
dwie zagubione) podarowany przez Raguzinskiego
Piotrowi Wielkiemu z okazji ich spotkania we Fran-
cji, w Dunkierce, w połowie kwietnia 1717 r. Te ry-
sunkowe przedstawienia 70 biustów i 25 posągów są