DOI Heft:
Nr. 1-2
DOI Artikel:Jurkowlaniec, Tadeusz: Małpa, lew i paralityk: kilka uwag o dekoracji rzeźbiarskiej prezbiterium kościoła Mariackiego w Krakowie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.34904#0023
MAŁPA, LEW I PARALITYK
17
/2. Tć/użów, prezó/Ycrmw Co.sżioG
Mć/rmc^mgo. Do/. Zwornik okno /A.2/.
ToJeM^zJorkow/onioc (2009)
konsole, należy do najbardziej dynamicznych w mchu, ale też do dzieł artystycznie naj-
słabszych"^. Według Węcławowicza, przy trzonie kroksztynu: „silnie pochylony męż-
czyzna, nienaturalnie przełamany w biodrach podpiera się laską". Autor interpretował tę
postać oraz figurkę kobiety na sąsiednim wsporniku (N.3.b; ił. ł, 14, 18-19) w związku ze
znajdującą się poniżej nich dekoracją szczytu okna (N.3; il. 20), gdzie wykuto głowę lwa
o melancholijnej fizjonomii, spoczywającą spokojnie na łapach, a przed nimi - małego
czworonoga leżącego na brzuchu. Scenę postrzega się różnie. Według Gadomskiego jest
tam przedstawiona głowa króla zwierząt i „[...] jakiś stwór (jaszczurka?)", który „[...]
gryzie lwie łapy"^. Natomiast Węcławowicz dostrzegł agresję w zachowaniu lwa, bo tak
objaśniał rzeźby:
Lew chwytający zdobycz pojawia się w proroctwie Ezechiela w wizji grzechów Jerozoli-
my, której prorocy „pośrodku niej są jako lew ryczący chwytający obłów" (Ez 22, 25).
Postać pochylona to zapewne cierpiący potępieniec „wzdychający w skruszeniu biódr"
(Ez 21, 6), a obnażająca piersi kobieta to najpewniej owa nierządnica Ooliba, personifika-
cja Jerozolimy, o której mówił prorok: „Zgniecone są w Egipcie piersi twoje i ztarte cycki
młodości twojej" (Ez 23, 21), „boleścią napełniona będziesz ... i piersi swoje podrzesz"
(Ez 23,33,34).^
Z inną propozycją rozpoznania i interpretacji sceny wystąpił Walczak. Stwierdził nie-
możność klasyfikacji gatunkowej małego czworonoga, zanegował jego złowrogie zacho-
wanie i uznał, że „lwi pysk - /eo rngiens' stanowi dopełnienie epizodów mąk piekielnych,
44 Ibid., s. 65, zob. też s. 62-63.
4^ Ibid., t. 1, s. 59.
46 WĘCŁAWOWICZ, kkkckpa Uierzy/ika źa/..., (jak przyp. 10), s. 161; id., Droga pL/grzywD'..., (jak przyp. 10),
s. 126-127.
17
/2. Tć/użów, prezó/Ycrmw Co.sżioG
Mć/rmc^mgo. Do/. Zwornik okno /A.2/.
ToJeM^zJorkow/onioc (2009)
konsole, należy do najbardziej dynamicznych w mchu, ale też do dzieł artystycznie naj-
słabszych"^. Według Węcławowicza, przy trzonie kroksztynu: „silnie pochylony męż-
czyzna, nienaturalnie przełamany w biodrach podpiera się laską". Autor interpretował tę
postać oraz figurkę kobiety na sąsiednim wsporniku (N.3.b; ił. ł, 14, 18-19) w związku ze
znajdującą się poniżej nich dekoracją szczytu okna (N.3; il. 20), gdzie wykuto głowę lwa
o melancholijnej fizjonomii, spoczywającą spokojnie na łapach, a przed nimi - małego
czworonoga leżącego na brzuchu. Scenę postrzega się różnie. Według Gadomskiego jest
tam przedstawiona głowa króla zwierząt i „[...] jakiś stwór (jaszczurka?)", który „[...]
gryzie lwie łapy"^. Natomiast Węcławowicz dostrzegł agresję w zachowaniu lwa, bo tak
objaśniał rzeźby:
Lew chwytający zdobycz pojawia się w proroctwie Ezechiela w wizji grzechów Jerozoli-
my, której prorocy „pośrodku niej są jako lew ryczący chwytający obłów" (Ez 22, 25).
Postać pochylona to zapewne cierpiący potępieniec „wzdychający w skruszeniu biódr"
(Ez 21, 6), a obnażająca piersi kobieta to najpewniej owa nierządnica Ooliba, personifika-
cja Jerozolimy, o której mówił prorok: „Zgniecone są w Egipcie piersi twoje i ztarte cycki
młodości twojej" (Ez 23, 21), „boleścią napełniona będziesz ... i piersi swoje podrzesz"
(Ez 23,33,34).^
Z inną propozycją rozpoznania i interpretacji sceny wystąpił Walczak. Stwierdził nie-
możność klasyfikacji gatunkowej małego czworonoga, zanegował jego złowrogie zacho-
wanie i uznał, że „lwi pysk - /eo rngiens' stanowi dopełnienie epizodów mąk piekielnych,
44 Ibid., s. 65, zob. też s. 62-63.
4^ Ibid., t. 1, s. 59.
46 WĘCŁAWOWICZ, kkkckpa Uierzy/ika źa/..., (jak przyp. 10), s. 161; id., Droga pL/grzywD'..., (jak przyp. 10),
s. 126-127.