DOI Heft:
Nr. 1-2
DOI Artikel:In Memoriam
DOI Artikel:Ziemba, Antoni: Krystyny Secomskiej badania nad dawnym malarstwem
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.34904#0225
IN MEMORIAM
219
cja, prezentacja dzieł były dła niej celem prymar-
nym (choć jest tu mistrzynią sumarycznej analizy),
lecz narracja o wydarzeniach i zjawiskach historycz-
nych oraz ambicjach i strategiach ludzkich, stano-
wiących o pulsie dziejów.
Badania Krystyny Secomskiej nad sztuką fran-
cuską owocowały też świetnymi artykułami i notami
w katalogach Muzeum Narodowego w Warszawie
(m.in. wMo/onytwo /mncnsAA, niAe/AanAzłio / w/o-
&) ł979), jak też współautorstwem zna-
komitej wystawy i jej do dziś fundamentalnego
katalogu óztnło /roncM-sło w zóioracA ^oA^ricA
(wraz z Anną Dobrzycką, Muzeum Narodowe
w Poznaniu 1973).
W tym samym co Ma/onytwo /roncu.s'U'<? Xf7/ wze-
łn, 1985 r., ukazała się popułamonaukowa, świetnie
napisana, mała monografia Jacopa Tintoretta (w serii
„W kręgu sztuki" wydawnictwa Arkady). Była to jed-
na z nielicznych wycieczek Krystyny Secomskiej na
obszar sztuki włoskiej, ale - eskapada jakże udana!
Zwarty dukt myśli, klarowny tekst i żywy język po-
zwoliły autorce najlepiej jak można spopularyzować
osobę i twórczość weneckiego malarza.
Ostatnią wielką rozprawą Krystyny Secomskiej
był ó/jór o Starożytność. Proó/owy a/ars twa
w „Para/e/ac/z" Perran/t (Instytut Sztuki Połskiej
Akademii Nauk, Warszawa 1991; wyd. 1992) - ob-
szerne, liczące ponad 450 stron, drugie opas nm-
gnnnr badaczki.
Uczyniła ona tekst Charłes'a Perrault Para/a/a
r/as Anc/ans et r/as Mor/arnas symptomem wielo-
aspektowej polemiki w łonie Akademii paryskiej,
wydobywając z niej imperatyw postępu, nowocze-
sności i kreacji emulacyjnej, stanowiące motor para-
dy gmatycznej antynomii trądycja-nowoczesność
w myśli francuskiej i europejskiej XVII w. i stuleci
następnych. Przedstawiła jąjako platformę retorycz-
ną, ujawniającą nacjonalistyczne strategie, roz-
wijane w zapleczu słynnej <ynara//a. Ukazała wielo-
rakość, a nie tradycyjnie przyjmowaną monolitycz-
ność, myślenia akademickiego, jako formacji, do
której miały się odwoływać lub z którą miały się
spierać pokolenia teoretyków i artystów. Wykazała
na przykład w tej formacji zaczątki koncepcji relaty-
wizmu historycznego, podjętej w myśli XIX-wiecz-
nej, i „teorii klimatu", po wiekach rozpropagowanej
przez Gottfried Sempera i innych. Udowodniła za-
skakującą tezę o zakorzenieniu koncepcji Herdera
i preromantyków w akademickiej konstrukcji poję-
ciowej, wyrażonej w sporze starożytników z nowo-
żytnikami.
Z punktu widzenia naukowego jest to jedna
z najważniejszych pozycji w polskiej literaturze na-
ukowej XX w., a i w literaturze zachodniej dostrze-
żona i doceniona. Choć znów - żal, że nie została
opublikowana w języku obcym, by mogła wejść
w powszechny naukowy obieg światowy, tak jak na
to zasługuje.
Antoni Z/anróa
219
cja, prezentacja dzieł były dła niej celem prymar-
nym (choć jest tu mistrzynią sumarycznej analizy),
lecz narracja o wydarzeniach i zjawiskach historycz-
nych oraz ambicjach i strategiach ludzkich, stano-
wiących o pulsie dziejów.
Badania Krystyny Secomskiej nad sztuką fran-
cuską owocowały też świetnymi artykułami i notami
w katalogach Muzeum Narodowego w Warszawie
(m.in. wMo/onytwo /mncnsAA, niAe/AanAzłio / w/o-
&) ł979), jak też współautorstwem zna-
komitej wystawy i jej do dziś fundamentalnego
katalogu óztnło /roncM-sło w zóioracA ^oA^ricA
(wraz z Anną Dobrzycką, Muzeum Narodowe
w Poznaniu 1973).
W tym samym co Ma/onytwo /roncu.s'U'<? Xf7/ wze-
łn, 1985 r., ukazała się popułamonaukowa, świetnie
napisana, mała monografia Jacopa Tintoretta (w serii
„W kręgu sztuki" wydawnictwa Arkady). Była to jed-
na z nielicznych wycieczek Krystyny Secomskiej na
obszar sztuki włoskiej, ale - eskapada jakże udana!
Zwarty dukt myśli, klarowny tekst i żywy język po-
zwoliły autorce najlepiej jak można spopularyzować
osobę i twórczość weneckiego malarza.
Ostatnią wielką rozprawą Krystyny Secomskiej
był ó/jór o Starożytność. Proó/owy a/ars twa
w „Para/e/ac/z" Perran/t (Instytut Sztuki Połskiej
Akademii Nauk, Warszawa 1991; wyd. 1992) - ob-
szerne, liczące ponad 450 stron, drugie opas nm-
gnnnr badaczki.
Uczyniła ona tekst Charłes'a Perrault Para/a/a
r/as Anc/ans et r/as Mor/arnas symptomem wielo-
aspektowej polemiki w łonie Akademii paryskiej,
wydobywając z niej imperatyw postępu, nowocze-
sności i kreacji emulacyjnej, stanowiące motor para-
dy gmatycznej antynomii trądycja-nowoczesność
w myśli francuskiej i europejskiej XVII w. i stuleci
następnych. Przedstawiła jąjako platformę retorycz-
ną, ujawniającą nacjonalistyczne strategie, roz-
wijane w zapleczu słynnej <ynara//a. Ukazała wielo-
rakość, a nie tradycyjnie przyjmowaną monolitycz-
ność, myślenia akademickiego, jako formacji, do
której miały się odwoływać lub z którą miały się
spierać pokolenia teoretyków i artystów. Wykazała
na przykład w tej formacji zaczątki koncepcji relaty-
wizmu historycznego, podjętej w myśli XIX-wiecz-
nej, i „teorii klimatu", po wiekach rozpropagowanej
przez Gottfried Sempera i innych. Udowodniła za-
skakującą tezę o zakorzenieniu koncepcji Herdera
i preromantyków w akademickiej konstrukcji poję-
ciowej, wyrażonej w sporze starożytników z nowo-
żytnikami.
Z punktu widzenia naukowego jest to jedna
z najważniejszych pozycji w polskiej literaturze na-
ukowej XX w., a i w literaturze zachodniej dostrze-
żona i doceniona. Choć znów - żal, że nie została
opublikowana w języku obcym, by mogła wejść
w powszechny naukowy obieg światowy, tak jak na
to zasługuje.
Antoni Z/anróa