Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (72.2010)

232

KRONIKA NAUKOWA

obrad zakończył się referatem o związkach architek-
tury kiasycystycznej w Krakowie z wzorcami euro-
pejskiego kiasycyzmu (warto podkreśiić, iż był on
jedynym wystąpieniem konferencyjnym dotyczą-
cym tej epoki).
Drugi dzień obfitował w różnorodne tematy re-
feratów skupiających się wokół zagadnień sztuki
XIX w. i pierwszej połowy wieku XX. Kwestie ko-
lekcjonerstwa występowały obok rozważań dotyczą-
cych krytyki artystycznej, zaś oprócz małarstwa
szczegóinie wielu referentów prezentowało badania
teorii oraz praktyki twórczości architektonicznej.
Kolejnym nurtem było socjologiczne ujęcie historii
sztuki w aspekcie jej uwarunkowań politycznych i
społecznych oraz ich wpływu na recepcję i interpre-
tację dziedzictwa kulturowego. W trakcie obrad
piątkowych pojawiły się również omówienia takich
zjawisk artystycznych jak reklama czy fotografia.
Dzień zakończył się prezentacją referatów porusza-
jących problematykę metodologii badań z wyko-
rzystaniem koncepcji hermeneutycznych oraz
intertekstualnych.
Trzeci dzień poświęcony był sztuce drugiej po-
łowy XX w. oraz sztuce najnowszej. W pierwszej
części obrad dominowały tematy z zakresy architek-
tury i jej teorii. Pojawiły się także tematy dotyczące
współczesnego wystawiennictwa oraz ochrony za-
bytków. Druga część poświęcona była problematyce
związków słowa i sztuki oraz wybranym zagadnie-
niom malarstwa drugiej połowy XX wieku (np. pro-
cesom odrzucenia tendencji modernistycznych, za-
stosowaniu ironii w twórczości polskich artystek,
pytaniom o stopień upolitycznienia polskiego malar-
stwa lat 80., analizie dzieła sztuki w oparciu o bio-
grafię jego twórcy), a także zjawiskom performan-
ce'u i kampu. Obrady Forum zakończyły się
dyskusją oraz podsumowaniem wygłoszonym przez
profesora Jana Harasimowicza.
Ostatnią zaplanowaną częścią konferencji był
niedzielny autokarowy objazd połączony z omówie-
niem i zwiedzaniem zabytków Dolnego Śląska.
Przewodnikami po obiektach byli dr Jacek Witkow-
ski oraz prof. Jan Harasimowicz. Ze względu na
ograniczony czas jednodniowej wyprawy wybrano
4 reprezentatywne dla sztuki śląskiej miejscowości i
obiekty. Pierwszym odwiedzonym zabytkiem był
gotycko-renesansowy zamek na wodzie w Wojno-
wicach, który jako dom pracy twórczej jest zarzą-
dzany obecnie przez Stowarzyszenie Historyków
Sztuki. Szczegółowemu omówieniu dziejów obiek-
tu towarzyszyło zwiedzanie jego wnętrz oraz krótki
spacer wokół zamku, którego unikatowa architektu-
ra oraz malownicze położenie spotkały się z dużym
zainteresowaniem uczestników. Następnym etapem
objazdu była Środa Śląska. Tutaj głównym celem
organizatorów było przedstawienie gościom zespo-

łu średniowiecznych monet i biżuterii (ze słynną
wysadzaną drogimi kamieniami złotą koroną ślub-
ną), zwanego „skarbem średzkim", przechowywane-
go w miejscowym Muzeum Regionalnym. Trasa
objazdu wiodła następnie do Lubiąża. Położone tu
dawne opactwo pocysterskie, będące zarazem dru-
gim pod względem wielkości po hiszpańskim Esco-
rialu zespołem pałacowo-klasztomym na świecie,
wywarło ogromne wrażenie na gościach konferen-
cji. Pomimo prac renowacyjnych prowadzonych od
20 lat przez Fundację Lubiąż nie sposób było nie
zwrócić uwagi na zły stan zachowania obiektu.
Uczestnicy objazdu nie ukrywali zdziwienia stanem
kościoła klasztornego pw. Wniebowzięcia NMP,
doszczętnie ogołoconego z ołtarzy, obrazów i pozo-
stałych elementów wyposażenia, których duża
część, rozproszona i pozbawiona naturalnego kon-
tekstu, znajduje się obecnie m.in. w kilkunastu war-
szawskich i podwarszawskich świątyniach. Ostatnim
zabytkiem na trasie objazdu była bazylika św. Jadwi-
gi i św. Bartłomieja w Trzebnicy. Na podstawie za-
chowanych w niej obiektów omówione zostało
szerokie spektrum czasowe i stylistyczne sztuki ślą-
skiej od rzeźby romańskiej począwszy, poprzez go-
tyk i dzieła barokowe, na sztuce XfX i XX wieku
skończywszy. Zakończenie wyprawy i powrót do
Wrocławia zamykały program fV Forum Doktoran-
tów.
Do końca 2011 r. planowane jest wydanie mate-
riałów pokonferencyjnych, które udokumentują re-
feraty wygłoszone podczas wrocławskiego spotka-
nia.
Zdajemy sobie sprawę, że zaprezentowane pod-
czas trzech dni obrad Forum wystąpienia nie są re-
prezentatywne dla wszystkich prowadzonych w ra-
mach studiów doktoranckich prac badawczych.
Zapewne pewną losowością nadesłanych aplikacji
wytłumaczyć należy łatwe do zaobserwowania dys-
proporcje w ilości reprezentantów poszczególnych
uczelni i krajów. Niemniej jednak, dzięki różnorod-
ności chronologicznej, tematycznej i metodologicz-
nej poszczególnych wystąpień, uzyskano przekrojo-
wy obraz badań z zakresu historii sztuki
prowadzonych przez młodych uczonych w Polsce i
za granicą. Udało się dzięki temu zauważyć pewne
charakterystyczne tendencje, odzwierciedlające być
może stan współczesnych badań nad historią sztuki.
Między nimi znikomą wręcz ilość prezentacji doty-
czących sztuki starożytnej, średniowiecznej i nowo-
żytnej, kontrastującą z dominującą liczbą wystąpień
poświęconych sztuce XX w. oraz zjawiskom arty-
stycznym ostatnich lat. Również nie wszystkie dzie-
dziny sztuki były reprezentowane w referatach. Wie-
le miejsca poświęcono architekturze czy malarstwu,
zaś nie poruszono tematyki grafiki czy rysunku, nie-
liczne też były prezentacje poświęcone badaniom