DOI issue:
Nr.4
DOI article:Lipowski, Krzysztof: Przekroczyć ut pictura poesis: wizualizacje frazeologizmów i metafory w malarstwie Bronisława Linkego
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.34904#0485
PRZEKROCZYĆ UT PICTURA POESIS
475
25. ńAAy Cyrk, //Y/g/7?c7i/, /Ć52 c.
MMzeMw Narokowe w
przez kule warszawski mur, na którym widoczne są stalowe zbrojenia. Rysunek
reprodukowany często w powojennej prasie, konotuje także żołnierskie cechy takie jak
niezłomność czy wiara w zwycięstwo. Fakt, że Linke ucieka się w swym obrazowaniu do
symboliki sztandaru dodatkowo jeszcze wzmacnia martyrologiczne przesłanie.
Do tego motywu powraca artysta także na kartach 777^ jCb Projektując ry-
sunek do czasopisma „Tydzień" z okazji III rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego,
w połu zainteresowań artysty pojawił się sztandar z orłem, z wyrysowanym symbolem
„Polski Wałczącej" i napisem „PAWIAK" (ił. 21). Projektowany sztandar jest podparty
drewnianymi przyporami. U dołu szkicu Linke zapisał: „sztandar - jednostajny mur
z cegły bez fragmentów architektonicznych". W innej wersji pomysłu, uwzględniając już
zapewne oczekiwania nowej władzy, artysta umieścił obok siebie dwa sztandary z literami
„AK" i „AL" (ił. 22). Całość zaś opatrzył datą „18/7" i podpisem ..barykada77<27777ęćyo/g-
gfycń powsż<377ców".
Stopniowo metałbryka sztandaru ulega istotnym przekształceniom. W kwietniu 1951 r„
już w okresie umocnienia się doktryny socrealizmu, powstaje PgyTmgC 777<2/owy, re-
produkowany w „Trybunie Wolności" pod zmienionym tytułem A^z^z^T7<7r7f 7-Mą/owy
(ił. 24). Podobny sztandar pojawia się na łamach tej gazety na rysunku óbc/<3/7Z777 7 o<2ÓM-
<2ow<3 ą? -szL777<2<37^ Z/Ta^oczc^ę/ Pć/Ań' (ił. 23). Na utrzymanych w konwencji socreali-
stycznej rysunkach widać, że Linke zrezygnował z wypracowanej oryginalnej metaforyki
na rzecz wizualizacji haseł z tego okresu.
Zgoła odmienną metaforykę posiadają sztandary pojawiające się na malowanym
w końcu lat 50. obrazie pt. Cyrł (il. 25). Są to wiszące na drzewcu plastry szynki mające
już najwyraźniej charakter „sztandarów konsumpcji".
Przedstawione powyżej prace ukazują, w jaki sposób konsekwentnie rozwijana przez
artystę własna oryginalna metafoiyka poddana zostaje przekształceniom. Widzimy, jak
^ Rysunki i zapiski pomieszczone w nr 3 są dokumentacją pracy artysty w okresie od 14 iipca 1947 do
1 listopada 1948 r.
475
25. ńAAy Cyrk, //Y/g/7?c7i/, /Ć52 c.
MMzeMw Narokowe w
przez kule warszawski mur, na którym widoczne są stalowe zbrojenia. Rysunek
reprodukowany często w powojennej prasie, konotuje także żołnierskie cechy takie jak
niezłomność czy wiara w zwycięstwo. Fakt, że Linke ucieka się w swym obrazowaniu do
symboliki sztandaru dodatkowo jeszcze wzmacnia martyrologiczne przesłanie.
Do tego motywu powraca artysta także na kartach 777^ jCb Projektując ry-
sunek do czasopisma „Tydzień" z okazji III rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego,
w połu zainteresowań artysty pojawił się sztandar z orłem, z wyrysowanym symbolem
„Polski Wałczącej" i napisem „PAWIAK" (ił. 21). Projektowany sztandar jest podparty
drewnianymi przyporami. U dołu szkicu Linke zapisał: „sztandar - jednostajny mur
z cegły bez fragmentów architektonicznych". W innej wersji pomysłu, uwzględniając już
zapewne oczekiwania nowej władzy, artysta umieścił obok siebie dwa sztandary z literami
„AK" i „AL" (ił. 22). Całość zaś opatrzył datą „18/7" i podpisem ..barykada77<27777ęćyo/g-
gfycń powsż<377ców".
Stopniowo metałbryka sztandaru ulega istotnym przekształceniom. W kwietniu 1951 r„
już w okresie umocnienia się doktryny socrealizmu, powstaje PgyTmgC 777<2/owy, re-
produkowany w „Trybunie Wolności" pod zmienionym tytułem A^z^z^T7<7r7f 7-Mą/owy
(ił. 24). Podobny sztandar pojawia się na łamach tej gazety na rysunku óbc/<3/7Z777 7 o<2ÓM-
<2ow<3 ą? -szL777<2<37^ Z/Ta^oczc^ę/ Pć/Ań' (ił. 23). Na utrzymanych w konwencji socreali-
stycznej rysunkach widać, że Linke zrezygnował z wypracowanej oryginalnej metaforyki
na rzecz wizualizacji haseł z tego okresu.
Zgoła odmienną metaforykę posiadają sztandary pojawiające się na malowanym
w końcu lat 50. obrazie pt. Cyrł (il. 25). Są to wiszące na drzewcu plastry szynki mające
już najwyraźniej charakter „sztandarów konsumpcji".
Przedstawione powyżej prace ukazują, w jaki sposób konsekwentnie rozwijana przez
artystę własna oryginalna metafoiyka poddana zostaje przekształceniom. Widzimy, jak
^ Rysunki i zapiski pomieszczone w nr 3 są dokumentacją pracy artysty w okresie od 14 iipca 1947 do
1 listopada 1948 r.