DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1977#0087
confuetndinen ante viginti annos inchoatam, quando eſt
abſentes ſed poſtea ent
obtinuit& alis multis
vicibus ſine contradi-
ne facta in iudicio: &
hoc eſt, quod dicit de
ibellis querimoniari.
Sed alibi eſt litera
a Conſuceado cum non a: & tunc pla-
coſrmata cor na eſt, quaſi nemo con-
raiitn iudit radireriteſi aue quan-
tio vaida eſt doque ſecnndim eam,
men be legi, quandoque contra cam
tad fuit indieamm, non eſt
ẽ- conſuetudo: ſecundûm
IOAN.
a Fimata ſis ſupple,
vel non ſit firmat-
CQEd ea que ln-
3a. Videndum di-
xi an non ſit fimmaa-
vdeur dioi, pné eaim norurenebit.
anſue ſed ſi long tenpore
bdicioene. ſie nbentas fmata vi-
aix eum ez detur, & pro iure ſer-
in aur.
amemee, ve e Grd imrmetat-
Idn ee. Jſſ fuit.
J dem Cieer. ita deinceps vratur:
lin, pone in hac & ſequenti
ant s liaux lene erempla qua ha-
Mnu- a bumus arnn aminim.
i gu. Et de hae interpre-
Lez iunt arione dieu t ouiia
preratooee quandoque conſueru-
ie a eur lo iuerpreamr ege,
tuetudine, iu¬ a LE.
idepreor tr ii. . uundoque
re prnepe. iudexvr l& ideo.
& lnd vt ait.3 Quan-
doque magiſter: C.
de profeſſ. qui in vrbe-
Con j, & j ſi certum
peat.lj in princip. qua
omnia ſunt contra C.
codemIj & in authent.
de raptmu. in princio,
col vi. Sed die, inter-
e Iareeee- pretatio t cõſuetudinis
ones legis, eſt probabilis & neceſ-
que fiu à coe ſaria,non in ſeripeis re-
funudine it digendavt a’ud lains.
eproſeo meiſtri verd d
re, prneipe, magiſtri verd d proba-
aios effeeus bilis, non neceſſaria,
abeut: aiz net in ſeripeis tedigeu-
fipeura non da, niſiad memoriam.
uadgefi ſui iudieis auteninterpre
Preriie à taio eſt in ſeriptis re-
quia ’ud mec digenda: quia ſinee
orian con ſeriptis ſententia non
fere potunO valet: v C de ſent. n
adlxi indigent breui re. Li. Sed prin-
cipis interpretatio eſt
neceſſaria, & in ſeriptis
diné eam fir-
aan eſe, cui
nemo vmquã
in iudicio éo-
tradixerit:
quod ve vens
e, fle tamen
INn necer.
arijn neeſ-
aria eſt con
Cuſio, vide Ti-
ne trat-auſa
aie, uit&.
entententi i¬
ne eripis n
glet.
Pepermun
po decennio.
E Eemplis an
daiari poſit.
Ln verbo,¬
uarraa.
43 Digeſtorum Liber primus. Titiiij.
inter
t iudices contra eam iudicare, ſe
cundum lo& Azo & ſecudûm hoe die,iudicioid eſt, ſententia.
2. Vel die ſecundõ ſemel cun allegaretur conſuetudo à viginti
a citrd, in contrarum fuit allegatumrpars tamen cam allegans
do firmata ſit?.
XXV. HERMOGENIANVS
Ilbre primo iuris Epitomarum.
Ed & ea, quæ longa l con-
Sereae lat qmaprnbauraſims
ac per annos plurimos obſer-
uata, velut tacita ciuium con-
uentio, non minus, quam ea,
que ſcripta ſunt, iura ſeruan-
tur 5.
XXRVI. PAVLVS iibe ſepime
Aa s lbn ſeprime
I magne auctonirarls hoe
ius habetur, quod in tantum
probatum eſt, vt non fuerit
neceſſe ſeripto id comprehen-
dere.
LXXVII. IDE M libri prime
Quaſtionum.
Slde iurepreratione legis
quaratur, in primis upi
ciendum eſt quo iure ciuitas
retro in eiuſmodi caſibus vſa
fuit e. Optima enim eſt legum
interpres conſuetudo.
XXxVIII. CALLISTRATVS
ar pimm Queſtinum.
NAn mperator noſter Se-
uerus reſefipſit, in ambi-
guiratibus, qua ex legibus d
proficiſcuntur, conſuetudinem,
aut rerum perpetuô e ſimiliter
f iudicatarum auctoritatem,
vim legis obtinere debere.
AXxIX. CELSVS libr vigenſi-
motertie Digeſtorum.
Vod non ratione intro-
ductum; ſed errore pri-
mum, deinde conſuetudine ob-
tentum eſt, in aliis ſimilibus
non obriner.
2L. MOBESTINVS libre prie
Regularum
Eg s omnie us aut co-
ſenſus fecit, aut neceſſitasl
conſtituir, aut firmauit con-
fuetudo.
redigenda, & generalis: ve CeodLj & j.
dNRAn lmperatur, lg bus id eſt ex verbis legis.
e S rnetuû. . f decennio. JSie ergo exemplis g iu-
dicatur Sed contra C de ſen lnemo. Sol.vt ..nn le quibus. dixi-
mus in h illa gloſeuixs non extat memoria.
f smiliter. id eſt in eundem modum prolatarum.
Vod non raione. JCASV. Conſiuetud, quae eſt hononix,
lrt i dominus viui impoſuerit manum ad plauſtrum etiam
adindum, ex tune ft ſuum periculum: contra rarionem
eſt, & per errorem i inducta non ergo obtinebit in alio liqua-
i Couedo mine, licet poſtea fuerit approbata ex certa ſcientia, vel ex taci-
per eror in to conſenſu. z. Vel dic aliter, vr licét in vino Titij tenuerit &
mo cſu indu-
d, in alio ca-
bemeren6
debez
fuerir ſecundûm eam iudicatum in vino, & ſie videtur quod ob-
tineat in perſona alterius, non tamen etiam tenebit in vino in
erſona alterius, quam cuius fuerit iudicatum cum enim con-
peſon aoeſnr nneeennſt, vr à eul l d quibuus in ſuer pare
quod non eſt conſuetudo ſed cm nihil ſit tam contrariom con-
enſui, quâm error, qui deregit imperitiamevt j de iad.
Ls p eorem non btinebit in alis rebus, vel perſonis.
44
g e, quia ſuprà de iuſtia & iure
gentum & ciuili. & in hoe titulo, Sandml e quibus.
a ſaquntibus legibus, dxerat de conſuetudinario: infent a¬
, xe J Et quod dicit, coſſiſuu, ſeilicet ciuium,r ſit ius
ciuile.?
hqNNeffitas id a eſt
ius gentiu, quod per
hominnm neceſſieatem
eſt inductum! ve Inſti.
de iure nattraſi, 5. i
autom. 2. Vel die, om-
ſus, e lex & ſenatuſ-
conſ& plebiſquunr
per eonuenſon popui?
& neceſſitus, vt legesb
printipum,quas neceſ-
larô ſeire debemusvt
Cæodlpenult. Item
not, quod hie de iure
naturali nõ facit men-
tionem. ACCVRS.
i oumm Acqui-
Tou laeee
mioium, ſiue poſſeſ-
ſionem, ſiue ius ali-
quod.
e q In conſeruando.
ſcilicet dominiume,
vel poſſeſſionem, vel
ius, quod in nobis eſt,
id eſt noſtrum eſt.
l I minuende. ſci-
licer quod habemus.
m Cuiuſque fiat.
quantum ad acquiren-
lum.
n Conſeruet. ſeilice
retinendo.
5 Alinet. ſcili-
cet transferend in
alium.
p J Amtat. vt ſi ha-
beat pro derelicto.
Regula communis.
221. VLPIANVS libro ſecunde
Imtitutionu.
Otum autem ius conſiſtit
aur in acquirendo , aut in
conſeruando , aut in minuen-
dol. Aut enim hoc agitur,
quemadmodum quid cuiuſque
fiat miaut quemadmodum quis
rem, vel ius ſum conſeruete,
aut quomodo alienet , aut
amittatP.
.. ... AArA AEA.A.. A
DE CONSTITVTIO-
nibus principum.
TITVLVS IV.
Sequitur quarta pars Iuris ciuilis,
quod ſeilcet ipſe prmcps conſtituteu-
ius auguſto priuilegio cadem eſt pote-
ſtas, que populi fuit. CVIAC.
Principum placita, animo ius
condendi facta, habent vim legis
generalis: niſi ſint facta ad certas
perſonas: quia tune perſonas non
egrediuntur. hs dicit vſque ad fi-
nem. BART.
1. VLPIANVS libru prime
Inſtitutionum.
Von Principi
placuit , legis
haber vigorem:
vrpore cum lege
V regia r, qu de
imperio ſeius lata eſt, popu-
lus eit, & * in eum onne
ſuum imperium * & poteſta-
tem V conferat *. 5 Quod-
cumque igitur imperator per
epiſtulam, & ſubſeriptionẽ ſta-
tuit, vel cognoſçens decreuita,
vel de plano interlocurus eſtb,
vel edicto t prcepit, legem eſ-
ſe conſtat. Hc ſunt, quas vul-
po contiuriones apelhamus.
lané ex his quadam ſunt per-
ſonales d, nec ad exemplum tra-
huntur. Nam qu princeps
alicui ob merita indulſit e, vel
ſi quam penam irrogauit f, vel
DE CONSTI-
TVTIONIEVS
principum.
Generaliter, de lgi-
bus dixerat, nune ſie-
cialiter de legibus tan-
tum Imperatorum.
generale & commu-
ne: nam ſi placeret ei
concedere, non eſt
lex.
r Regia. lata ab Hor-
tenſio mirabili oratore:
vtS. de origine iur.
S. deinde tum eſſet. ſed.
de populo & plebe iui!
dicit. Die ergo ble re-
paaid eſt regi .
Imperi. transfe-
1 Imperio, transfe¬!
rendo de populo ad principem.
te rd repl d epinnnren.
u Ineum id eſt, ad eius onus, e f ſuſtineat onus condendi
iura.
x Imperium meru & mixum.
y entaatn id et drtrsrd r r ſ d praur li
2 ( Conferat. & tranſtulitnt j de offprafet pratr...
1 Pere ue & raonſauinre s d pr ſdeprer l’lile,
b Imerloutus eſt, que tamen itelocutio g non eſt genera¬?
lis, niſi hoc expreſsé dicatur: vr Coeodem lli que eſt contrà.i
AD ITo. Pro ſolut. huius contr. diſtingue ſecundum Bar¬!
1
1
j
tolum bie. Aut principis interloeutio eſt redacta in copore iu-
tis, aut noneprimo caſu obſeruatur pro lege generalivt in con-
trariorſecundo caſu, nonert plené not per Cyn-in Llges, Céod.
e 5dict appoſito , hac edictali leger doli;
d j Perſonales, qu iuris corpore non claudunturalias ſemper
eſt generalisre Ce no n, fuclj iis.
e 4 it. ve priuilegium.
F (igauit. non merenti tantdm
a Subuonit.
abſentes ſed poſtea ent
obtinuit& alis multis
vicibus ſine contradi-
ne facta in iudicio: &
hoc eſt, quod dicit de
ibellis querimoniari.
Sed alibi eſt litera
a Conſuceado cum non a: & tunc pla-
coſrmata cor na eſt, quaſi nemo con-
raiitn iudit radireriteſi aue quan-
tio vaida eſt doque ſecnndim eam,
men be legi, quandoque contra cam
tad fuit indieamm, non eſt
ẽ- conſuetudo: ſecundûm
IOAN.
a Fimata ſis ſupple,
vel non ſit firmat-
CQEd ea que ln-
3a. Videndum di-
xi an non ſit fimmaa-
vdeur dioi, pné eaim norurenebit.
anſue ſed ſi long tenpore
bdicioene. ſie nbentas fmata vi-
aix eum ez detur, & pro iure ſer-
in aur.
amemee, ve e Grd imrmetat-
Idn ee. Jſſ fuit.
J dem Cieer. ita deinceps vratur:
lin, pone in hac & ſequenti
ant s liaux lene erempla qua ha-
Mnu- a bumus arnn aminim.
i gu. Et de hae interpre-
Lez iunt arione dieu t ouiia
preratooee quandoque conſueru-
ie a eur lo iuerpreamr ege,
tuetudine, iu¬ a LE.
idepreor tr ii. . uundoque
re prnepe. iudexvr l& ideo.
& lnd vt ait.3 Quan-
doque magiſter: C.
de profeſſ. qui in vrbe-
Con j, & j ſi certum
peat.lj in princip. qua
omnia ſunt contra C.
codemIj & in authent.
de raptmu. in princio,
col vi. Sed die, inter-
e Iareeee- pretatio t cõſuetudinis
ones legis, eſt probabilis & neceſ-
que fiu à coe ſaria,non in ſeripeis re-
funudine it digendavt a’ud lains.
eproſeo meiſtri verd d
re, prneipe, magiſtri verd d proba-
aios effeeus bilis, non neceſſaria,
abeut: aiz net in ſeripeis tedigeu-
fipeura non da, niſiad memoriam.
uadgefi ſui iudieis auteninterpre
Preriie à taio eſt in ſeriptis re-
quia ’ud mec digenda: quia ſinee
orian con ſeriptis ſententia non
fere potunO valet: v C de ſent. n
adlxi indigent breui re. Li. Sed prin-
cipis interpretatio eſt
neceſſaria, & in ſeriptis
diné eam fir-
aan eſe, cui
nemo vmquã
in iudicio éo-
tradixerit:
quod ve vens
e, fle tamen
INn necer.
arijn neeſ-
aria eſt con
Cuſio, vide Ti-
ne trat-auſa
aie, uit&.
entententi i¬
ne eripis n
glet.
Pepermun
po decennio.
E Eemplis an
daiari poſit.
Ln verbo,¬
uarraa.
43 Digeſtorum Liber primus. Titiiij.
inter
t iudices contra eam iudicare, ſe
cundum lo& Azo & ſecudûm hoe die,iudicioid eſt, ſententia.
2. Vel die ſecundõ ſemel cun allegaretur conſuetudo à viginti
a citrd, in contrarum fuit allegatumrpars tamen cam allegans
do firmata ſit?.
XXV. HERMOGENIANVS
Ilbre primo iuris Epitomarum.
Ed & ea, quæ longa l con-
Sereae lat qmaprnbauraſims
ac per annos plurimos obſer-
uata, velut tacita ciuium con-
uentio, non minus, quam ea,
que ſcripta ſunt, iura ſeruan-
tur 5.
XXRVI. PAVLVS iibe ſepime
Aa s lbn ſeprime
I magne auctonirarls hoe
ius habetur, quod in tantum
probatum eſt, vt non fuerit
neceſſe ſeripto id comprehen-
dere.
LXXVII. IDE M libri prime
Quaſtionum.
Slde iurepreratione legis
quaratur, in primis upi
ciendum eſt quo iure ciuitas
retro in eiuſmodi caſibus vſa
fuit e. Optima enim eſt legum
interpres conſuetudo.
XXxVIII. CALLISTRATVS
ar pimm Queſtinum.
NAn mperator noſter Se-
uerus reſefipſit, in ambi-
guiratibus, qua ex legibus d
proficiſcuntur, conſuetudinem,
aut rerum perpetuô e ſimiliter
f iudicatarum auctoritatem,
vim legis obtinere debere.
AXxIX. CELSVS libr vigenſi-
motertie Digeſtorum.
Vod non ratione intro-
ductum; ſed errore pri-
mum, deinde conſuetudine ob-
tentum eſt, in aliis ſimilibus
non obriner.
2L. MOBESTINVS libre prie
Regularum
Eg s omnie us aut co-
ſenſus fecit, aut neceſſitasl
conſtituir, aut firmauit con-
fuetudo.
redigenda, & generalis: ve CeodLj & j.
dNRAn lmperatur, lg bus id eſt ex verbis legis.
e S rnetuû. . f decennio. JSie ergo exemplis g iu-
dicatur Sed contra C de ſen lnemo. Sol.vt ..nn le quibus. dixi-
mus in h illa gloſeuixs non extat memoria.
f smiliter. id eſt in eundem modum prolatarum.
Vod non raione. JCASV. Conſiuetud, quae eſt hononix,
lrt i dominus viui impoſuerit manum ad plauſtrum etiam
adindum, ex tune ft ſuum periculum: contra rarionem
eſt, & per errorem i inducta non ergo obtinebit in alio liqua-
i Couedo mine, licet poſtea fuerit approbata ex certa ſcientia, vel ex taci-
per eror in to conſenſu. z. Vel dic aliter, vr licét in vino Titij tenuerit &
mo cſu indu-
d, in alio ca-
bemeren6
debez
fuerir ſecundûm eam iudicatum in vino, & ſie videtur quod ob-
tineat in perſona alterius, non tamen etiam tenebit in vino in
erſona alterius, quam cuius fuerit iudicatum cum enim con-
peſon aoeſnr nneeennſt, vr à eul l d quibuus in ſuer pare
quod non eſt conſuetudo ſed cm nihil ſit tam contrariom con-
enſui, quâm error, qui deregit imperitiamevt j de iad.
Ls p eorem non btinebit in alis rebus, vel perſonis.
44
g e, quia ſuprà de iuſtia & iure
gentum & ciuili. & in hoe titulo, Sandml e quibus.
a ſaquntibus legibus, dxerat de conſuetudinario: infent a¬
, xe J Et quod dicit, coſſiſuu, ſeilicet ciuium,r ſit ius
ciuile.?
hqNNeffitas id a eſt
ius gentiu, quod per
hominnm neceſſieatem
eſt inductum! ve Inſti.
de iure nattraſi, 5. i
autom. 2. Vel die, om-
ſus, e lex & ſenatuſ-
conſ& plebiſquunr
per eonuenſon popui?
& neceſſitus, vt legesb
printipum,quas neceſ-
larô ſeire debemusvt
Cæodlpenult. Item
not, quod hie de iure
naturali nõ facit men-
tionem. ACCVRS.
i oumm Acqui-
Tou laeee
mioium, ſiue poſſeſ-
ſionem, ſiue ius ali-
quod.
e q In conſeruando.
ſcilicet dominiume,
vel poſſeſſionem, vel
ius, quod in nobis eſt,
id eſt noſtrum eſt.
l I minuende. ſci-
licer quod habemus.
m Cuiuſque fiat.
quantum ad acquiren-
lum.
n Conſeruet. ſeilice
retinendo.
5 Alinet. ſcili-
cet transferend in
alium.
p J Amtat. vt ſi ha-
beat pro derelicto.
Regula communis.
221. VLPIANVS libro ſecunde
Imtitutionu.
Otum autem ius conſiſtit
aur in acquirendo , aut in
conſeruando , aut in minuen-
dol. Aut enim hoc agitur,
quemadmodum quid cuiuſque
fiat miaut quemadmodum quis
rem, vel ius ſum conſeruete,
aut quomodo alienet , aut
amittatP.
.. ... AArA AEA.A.. A
DE CONSTITVTIO-
nibus principum.
TITVLVS IV.
Sequitur quarta pars Iuris ciuilis,
quod ſeilcet ipſe prmcps conſtituteu-
ius auguſto priuilegio cadem eſt pote-
ſtas, que populi fuit. CVIAC.
Principum placita, animo ius
condendi facta, habent vim legis
generalis: niſi ſint facta ad certas
perſonas: quia tune perſonas non
egrediuntur. hs dicit vſque ad fi-
nem. BART.
1. VLPIANVS libru prime
Inſtitutionum.
Von Principi
placuit , legis
haber vigorem:
vrpore cum lege
V regia r, qu de
imperio ſeius lata eſt, popu-
lus eit, & * in eum onne
ſuum imperium * & poteſta-
tem V conferat *. 5 Quod-
cumque igitur imperator per
epiſtulam, & ſubſeriptionẽ ſta-
tuit, vel cognoſçens decreuita,
vel de plano interlocurus eſtb,
vel edicto t prcepit, legem eſ-
ſe conſtat. Hc ſunt, quas vul-
po contiuriones apelhamus.
lané ex his quadam ſunt per-
ſonales d, nec ad exemplum tra-
huntur. Nam qu princeps
alicui ob merita indulſit e, vel
ſi quam penam irrogauit f, vel
DE CONSTI-
TVTIONIEVS
principum.
Generaliter, de lgi-
bus dixerat, nune ſie-
cialiter de legibus tan-
tum Imperatorum.
generale & commu-
ne: nam ſi placeret ei
concedere, non eſt
lex.
r Regia. lata ab Hor-
tenſio mirabili oratore:
vtS. de origine iur.
S. deinde tum eſſet. ſed.
de populo & plebe iui!
dicit. Die ergo ble re-
paaid eſt regi .
Imperi. transfe-
1 Imperio, transfe¬!
rendo de populo ad principem.
te rd repl d epinnnren.
u Ineum id eſt, ad eius onus, e f ſuſtineat onus condendi
iura.
x Imperium meru & mixum.
y entaatn id et drtrsrd r r ſ d praur li
2 ( Conferat. & tranſtulitnt j de offprafet pratr...
1 Pere ue & raonſauinre s d pr ſdeprer l’lile,
b Imerloutus eſt, que tamen itelocutio g non eſt genera¬?
lis, niſi hoc expreſsé dicatur: vr Coeodem lli que eſt contrà.i
AD ITo. Pro ſolut. huius contr. diſtingue ſecundum Bar¬!
1
1
j
tolum bie. Aut principis interloeutio eſt redacta in copore iu-
tis, aut noneprimo caſu obſeruatur pro lege generalivt in con-
trariorſecundo caſu, nonert plené not per Cyn-in Llges, Céod.
e 5dict appoſito , hac edictali leger doli;
d j Perſonales, qu iuris corpore non claudunturalias ſemper
eſt generalisre Ce no n, fuclj iis.
e 4 it. ve priuilegium.
F (igauit. non merenti tantdm
a Subuonit.