DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1977#0547
tr. 3. Vel die rmaditio inducit ofncium pratoris inducentis i
poſfit ſainquieturvt s de ſauilpet vet conuerte hanc liiea,
Id eſt offieiu pratoris inducit traditionem, & parientiam.ate
VRieorumJCASVE. Dicit fupra leg prorim multas eſſe
ſeruitures ruſticorum pradioum hie addit iuriſeares ſer-
nitres, que ſunt ruſti-
eCQDADVCTVI
Seruitus hauſtas, & a¬
quaductus poreſt plu-
tibus concedi, ſi ſufice-
re poſſit. VIVIAN.
a J Alis domuncn-
lam gratia fructui pa-
ratam: arg. -quib mod.
pie. taeué cotrahitur.l.
oe iure. S ffabula Sed.
nonne licer eam mihi
is cole- altius tollere a inuito
pris vieini agri,ſeu pratorij
banis eſt E- dominoeet S Aütj. lm-
arn i ue pratonus, & l enunte¬.
aens e eee quod ſſig aadla cſti
vurr ge poſitio ſemituris: vrS.
t-j lſads & lem.
Reſp-hie eſe ſecus pro-
prer vtilitatem ſegeti
vicini agri, ne pereant:
idebque lict vrbano,
non tamen ſie ruſtieo
pradio poſſunt officere:
vt arg. Caodlfin infin.
2. Vel die quod peius
debuerat ſeruitutemevr
notSSitsjl.j. 3. Vel die
quod in alieno iure ſer-
uitutis ſubmitto. Sed
teloa ha- nbnne eſt ſeruitus b vr-
bere ſeruits bmnt eepondhoc fier
eſt vbaua ſi pro predio eſticorquia
vano mts praroriun vel ilavt
predi debe-
ur, ſeruitutes num.
enin denomi-b T Cloacamad quam
aur à paauie coloni agri mei propter
deaprniaueue neceſitaten ſui copo-
t S ir Eur tis accedant quod agre
lun tuuu i- meo expedit: idebque
urapfſtque. dicieur ruſtica ſeruitus.
a partlite-
co pradium
au rdu AGevxs.
poi-e, e Domumquam ha-
At.raſ. bet ibi vicinus gratia
ingvluari rs. fructu. z. Vel die cau-
cnte ds vun ſa habie diei-
ſe contela, tur vrbanum predium
per qur deue ſeruire uſtice.,
itur adiud. dt o ectn d in a¬
d Prote, gro vicini, ve ibi reci-
nr pe doimes piatur coloni agri mel.
teagadia ſunt eI Coeuaipprrſt no
mniana, & tameu pro parte, ſed in
poia penflia; ſolidum quiliber dici-
ae aſpedus tur habere: vr Sde ſer-
eſt nobis in re uituthuesl’vie & ſi non
conueniant de vtendo,
ãde vſi, & babitapla-
ve J. laprox. S. idom ait.
tium inducet officium pretoris. 3S ......
iter quoque habere videtur ad
I1. NERATIVS libre quante
Raegularum.
Vſticorum prædiorum ſer-
Ratreeſ nt ieere altius,
tollere, & officere prætorio vi-
cinirvel cloacam? habere lice-
re per vicini domum, vel præ-
torium:vel protectum d habere
licere. 1. Aquæductus, & hau-
ſtus aqu per eundem locum
vt ducatur, etiam pluribus con-
cedi poteſt e, etiam vt diuer-
ſis diebus f, vel horis ducatur.
2.J Si aqueductus, vel hauſtus
aque ſufficiens eſt, poreſt & plu-
tibus per eundem locum con-
cedi, ve & eiſdem diebus6, vel
horis ducatur.
111. VLPIANES bro ſeptimo-
decimo ad Edictum.
ITen ſe poſunt ſeruitutes
cimponi,vt & boues, per quos
fundus colitur, in vicino agro
paſcantur quam ſeruitutem im-
oni poſſe Neratius libro ſe-
cundo Membranarum ſcribit.
1.Idem Neratius etiam vt fru-
ctus in vicini villa cogãtur, co-
actiq; habeantur, & pedamen-
to ad vineam ex vicini pradio
ſumantur, cõſtitui poſſe ſeribit.
2. JEodem libro ait, vicino, cu-
ius lapidicinæ fundo tuo immi-
959 Digeſtorum Liber octauus. Titiij. 960
Jde boauct. iud poſſlccm vnaus & Cſipen appil u ed argun.
contra jade le jjlſi fideiuſſor Jquib mod pig vel ppſol.5j
&Jde bered inſtit l qui fili. CCCRSRS
V DEcoris paſcendi-J Conſifiat. luta pradium habeo ex que
nullum alium mihi fructum percipere quaro, niſi ve
ibi commorentur pe-
cora mea, iaceant, reci-
piantur, & reducant
acquir ſeruiturem in,
vicino agro, vr in e
paſcantur pecora agril
nel, cin ager meus;
non ferat herbam, vel,
minus ſufficienter. te-
net ſeruitutis acquiſi-
tio, & eſt predialisquia
obavtilitatem agri mei
eſt impoſira, que aliter
ioi non poreſt: vt
SoilS.Sidé ait. Idem
tamen eſſet, ſi aliter
percipi poſſetvt colli-
gitur ex illo verbo ma-
Eimé, vel impinguabãt
agrum meum. Accvs.
n Non eadem. Dic
quod ſeruitus bpredia-
lis ſemper traſit ad he-
redem, & ad emptorem,
ſui natura: vt j-eodlſi
mibi. Sfin. & l via Sſi
fundus. & j. quemadm.
ſeru amitt. lai. Et fallit
hoc quando in contra-
rium expreſse fuit di-
ctumvt hic. 2. Item ex
affectione perſona, cui
relinquitur, vr filia: ve
infrà de ſeru leg.lpater.
3. Item quando s his
verbis teſtator dixit:
lego vſumfructum, vel
gn n aiez, ve
vrbane ſeruitutis: vr.
de vſufruct. leg lj. His
enim caſibus licit ſui
natura tranſeant, tamen
per exceptioné defen-
ditur dominus proprie-
tatis, quo minus patia-
3. J Qui habet * hauſtum,
hauriendumi: & vt ait Nera-
tius libro tertio Membranaru,
ſine ei ius hauriendi, & adeundi
ceſſum ſit, vtrumque habebit:
ſiue tantûm hautiendi, ineſſe
& aditum *: ſiue tantûm ad-
eundi ad fontem, ineſſe & hau-
ſtum. hæc de hauſtu, & p fonte
riuaro. Ad flumen autem pu-
bieun dee eeaans coden
libro ſeribit, iter debere cedi,
hauſtum non oportere: & ſi
quis tantum hauſtum ceſſerit,
nihil eum agerel.
Seruitus pecoris paſcendi, & ad
aquam appellendi, eſt pradialis: &
poteſt finiri m perſona, ſi hoc eſt
actum. BART.
III1. PAPINIANVE Abre
ſecunds Reſponſorum.
PEcoris paſcendi ſeruitus,
item ad aquam appellen-
di, ſi prædij fructus maxime in
pecore conſiſtat , prædij ma-
gis, quam perſon videtur. Si
tamen teſtator perſonam de-
monſtrauit, cui ſeruitutem pr-
ſtari voluir, emptori, vel heredi
non eadem n prſtabitur ſer-
uitus.
Seruitus realis non poteſt impo-
niniſi quatenus exigit vtilitas pra-
neant h, poſſe te cedere, ins ei
eſſe, tertam, rudus, ſaxa iace-
re, poſita habere, & vt in tuum
lapides prouoluantur, ibique
poſiti habeantur, indéque ex-
portentur.
Cui conceditur aliquid, videtur
concedi id, ſine quo illud eſſe non
poteſt.y & ſi non valet expreſſum,
non valet tacitum, hd, notabiliter.
BART.
vtile redditur interdictum: vt J de aqua quotid, & aſti. Lucie.
Simul fi, ACCVRS.
ud it coe fS Diebus ſeilicer ſimulat yde aqua quotid & aiL Lucia-Et
lie.
Ia vet edit.
eſt amiſſuam.
quod retius
videtur. & cõ-
ſequi
S
e illa via am-
plus ire non
poinm, me n6
Lu do amiſiſſe
VIVIANVS.
idem de itinerervt ibidem dicit
Eiſdem diebus. id e eſt, ſimt
TemCAsV Si concedas mihi, ve bos meus, per quem fun-
(dus meus colitur, paſcatur in tuo fundorvalet ſeruitns ruſtica,
ur inde, & conſtitui poteſt. Irem poreſt conſtirui ſeruitus,vt fructus re-
uà ob cau- ponantur in domuncula agri tui. Irem poreſt conſtirui ſeruitus,
vt liceat mibi proiicere lapides in fundum tuum ex fundo meo.
tve not.S proxim. Accvns.
h J Imminant, id eſt ſint iuxta tuã agrum ex parte ſuperiori.
Ehhonum & i T Adhauriendu. T Sed quid ſi iui per aliam viam ad hau-
iter per loca riendum per zLaunos, non per conſtituram, an vtrumque ſit per-
cõftiueanẽpe
eum ille huius
et acceſiorſe.
eus per vſum
hanffus, & eu ſtume.
ſi autem vrrur
infrà ſo
miſſum? e Reſp ſi hanſtus eſt acceſſorius irineris, quod eſſe po-
teſt vt hie ſubiicit, ſie. ſi econtrà non:vt argum Cſi penapp.!
que principaliter, retinetur iter etiam per hau-
ieit, ſiue et agris&
A is mihi cemit.l cum ſeimus S findib-xi-
falunnm eſſe. E
Aditum. Non tamen ſeruiture Et de huiuſmodi acceſ
5 Epreſſn. ſooe diii d ſeru lhinas.
quod non a¬
een tacitun
I AAeea quia f expreſſum eſt inualidum, neque valet taci-
tum: vr j de don. iter vir, & vxorl ſi ſpenſt. S.ſi maru. 6
tur. T Sed qualis d ſer-
uitus erit his caſbus,?
cûm nõ tranſeat quoad
effectom? Reſpon qui-
dam, perſonalisevt jae
alim. & cibeg. l.Mela.
Squidam in fi& de lib.
leg. l non ſolum. Stale.
Sed porius dicas pra-
dialem, cum ipſo iure
tranſeatlicét exceptio-
ne repellatur agens: vt
arg eod l ſi mihis,
alias nſi eſet ſeruitus,
... non poſſet vindicari:
quod tamen dicit j. lprox. Nec obſt. illa l.Mela. quia dicit non
perſonalem, & hic dicit pradialem eſſe. TItem quid ſi ille, cui
tales ſeruitutes conceduntur, nullum habeat pradium? Adhue
dicunt Ro& alij,qudd eſt ſeruitus perſonalis; ſede potiûs dicam
eſſe ius perſonale, non ſeruiturem: ve S.de ſeru levt pomum. ſicut
ſi decem mihi ſtipuler, & ſie agam ex contractu, ſi parientia non
preſtatur.ACeVRS..
Ee l G s La Primo dicie non poſſe ſſe ſernitrmſtiean,
niſi pradium habeatur in prorimo. Secundd dicit, qud ad
neceſſitatem tantûmenon quod ſuperfuat aliquidevt hoc exem-
plo: Habeo ſeruitutem in vicino pradio, vt ex fornace, qu eſt
ibi, habeam vaſa non ad neceſſitatem agri-non eſt ſeruitus ruſti-
carſed eſt magis vſusfructus. Idem in ſeruitute palorum euen-
dorum ex vicina ſyluatvt ſi vendendus eſt vſuefruct ſed ſi ad vi-
neam colendam: eſt ruſtiea ſeruitus. Item ſi habeo ius paſcendi
pecoris, vel appellendi ad aquam, poteſt mihi concedi vt ha-
beam tugurium, in quo me recipiam propter hyemem, in codem
fundo. VIVIANVS.
0 S Ergo. quia poreſt f conſtitui ſeruitus etiam perſonz: er-
ro&c...
secundum ſeilicet Paulum.
q5 In alien. vt ſit ſeruitus prdialis;erit tamen ius hominis:
di dominantis. hoe dicit cum lſeq.
BART.
V. VLPIANVS libre ſeptimode-
cimo ad Edium.
Rgo o ſecundûm eumP &
vindicari porerit. . Ne-
ratius libris ex Plautio ait, nec
hauſtum, nec appulſum pecoris,
nec cretæ eximende, calciſque
coquendæ ius poſſe in alieno a
eſſe, niſi fundum vicinum ha-
vt ã proximnotatur. A CCVRS.
a Habeat
poſfit ſainquieturvt s de ſauilpet vet conuerte hanc liiea,
Id eſt offieiu pratoris inducit traditionem, & parientiam.ate
VRieorumJCASVE. Dicit fupra leg prorim multas eſſe
ſeruitures ruſticorum pradioum hie addit iuriſeares ſer-
nitres, que ſunt ruſti-
eCQDADVCTVI
Seruitus hauſtas, & a¬
quaductus poreſt plu-
tibus concedi, ſi ſufice-
re poſſit. VIVIAN.
a J Alis domuncn-
lam gratia fructui pa-
ratam: arg. -quib mod.
pie. taeué cotrahitur.l.
oe iure. S ffabula Sed.
nonne licer eam mihi
is cole- altius tollere a inuito
pris vieini agri,ſeu pratorij
banis eſt E- dominoeet S Aütj. lm-
arn i ue pratonus, & l enunte¬.
aens e eee quod ſſig aadla cſti
vurr ge poſitio ſemituris: vrS.
t-j lſads & lem.
Reſp-hie eſe ſecus pro-
prer vtilitatem ſegeti
vicini agri, ne pereant:
idebque lict vrbano,
non tamen ſie ruſtieo
pradio poſſunt officere:
vt arg. Caodlfin infin.
2. Vel die quod peius
debuerat ſeruitutemevr
notSSitsjl.j. 3. Vel die
quod in alieno iure ſer-
uitutis ſubmitto. Sed
teloa ha- nbnne eſt ſeruitus b vr-
bere ſeruits bmnt eepondhoc fier
eſt vbaua ſi pro predio eſticorquia
vano mts praroriun vel ilavt
predi debe-
ur, ſeruitutes num.
enin denomi-b T Cloacamad quam
aur à paauie coloni agri mei propter
deaprniaueue neceſitaten ſui copo-
t S ir Eur tis accedant quod agre
lun tuuu i- meo expedit: idebque
urapfſtque. dicieur ruſtica ſeruitus.
a partlite-
co pradium
au rdu AGevxs.
poi-e, e Domumquam ha-
At.raſ. bet ibi vicinus gratia
ingvluari rs. fructu. z. Vel die cau-
cnte ds vun ſa habie diei-
ſe contela, tur vrbanum predium
per qur deue ſeruire uſtice.,
itur adiud. dt o ectn d in a¬
d Prote, gro vicini, ve ibi reci-
nr pe doimes piatur coloni agri mel.
teagadia ſunt eI Coeuaipprrſt no
mniana, & tameu pro parte, ſed in
poia penflia; ſolidum quiliber dici-
ae aſpedus tur habere: vr Sde ſer-
eſt nobis in re uituthuesl’vie & ſi non
conueniant de vtendo,
ãde vſi, & babitapla-
ve J. laprox. S. idom ait.
tium inducet officium pretoris. 3S ......
iter quoque habere videtur ad
I1. NERATIVS libre quante
Raegularum.
Vſticorum prædiorum ſer-
Ratreeſ nt ieere altius,
tollere, & officere prætorio vi-
cinirvel cloacam? habere lice-
re per vicini domum, vel præ-
torium:vel protectum d habere
licere. 1. Aquæductus, & hau-
ſtus aqu per eundem locum
vt ducatur, etiam pluribus con-
cedi poteſt e, etiam vt diuer-
ſis diebus f, vel horis ducatur.
2.J Si aqueductus, vel hauſtus
aque ſufficiens eſt, poreſt & plu-
tibus per eundem locum con-
cedi, ve & eiſdem diebus6, vel
horis ducatur.
111. VLPIANES bro ſeptimo-
decimo ad Edictum.
ITen ſe poſunt ſeruitutes
cimponi,vt & boues, per quos
fundus colitur, in vicino agro
paſcantur quam ſeruitutem im-
oni poſſe Neratius libro ſe-
cundo Membranarum ſcribit.
1.Idem Neratius etiam vt fru-
ctus in vicini villa cogãtur, co-
actiq; habeantur, & pedamen-
to ad vineam ex vicini pradio
ſumantur, cõſtitui poſſe ſeribit.
2. JEodem libro ait, vicino, cu-
ius lapidicinæ fundo tuo immi-
959 Digeſtorum Liber octauus. Titiij. 960
Jde boauct. iud poſſlccm vnaus & Cſipen appil u ed argun.
contra jade le jjlſi fideiuſſor Jquib mod pig vel ppſol.5j
&Jde bered inſtit l qui fili. CCCRSRS
V DEcoris paſcendi-J Conſifiat. luta pradium habeo ex que
nullum alium mihi fructum percipere quaro, niſi ve
ibi commorentur pe-
cora mea, iaceant, reci-
piantur, & reducant
acquir ſeruiturem in,
vicino agro, vr in e
paſcantur pecora agril
nel, cin ager meus;
non ferat herbam, vel,
minus ſufficienter. te-
net ſeruitutis acquiſi-
tio, & eſt predialisquia
obavtilitatem agri mei
eſt impoſira, que aliter
ioi non poreſt: vt
SoilS.Sidé ait. Idem
tamen eſſet, ſi aliter
percipi poſſetvt colli-
gitur ex illo verbo ma-
Eimé, vel impinguabãt
agrum meum. Accvs.
n Non eadem. Dic
quod ſeruitus bpredia-
lis ſemper traſit ad he-
redem, & ad emptorem,
ſui natura: vt j-eodlſi
mibi. Sfin. & l via Sſi
fundus. & j. quemadm.
ſeru amitt. lai. Et fallit
hoc quando in contra-
rium expreſse fuit di-
ctumvt hic. 2. Item ex
affectione perſona, cui
relinquitur, vr filia: ve
infrà de ſeru leg.lpater.
3. Item quando s his
verbis teſtator dixit:
lego vſumfructum, vel
gn n aiez, ve
vrbane ſeruitutis: vr.
de vſufruct. leg lj. His
enim caſibus licit ſui
natura tranſeant, tamen
per exceptioné defen-
ditur dominus proprie-
tatis, quo minus patia-
3. J Qui habet * hauſtum,
hauriendumi: & vt ait Nera-
tius libro tertio Membranaru,
ſine ei ius hauriendi, & adeundi
ceſſum ſit, vtrumque habebit:
ſiue tantûm hautiendi, ineſſe
& aditum *: ſiue tantûm ad-
eundi ad fontem, ineſſe & hau-
ſtum. hæc de hauſtu, & p fonte
riuaro. Ad flumen autem pu-
bieun dee eeaans coden
libro ſeribit, iter debere cedi,
hauſtum non oportere: & ſi
quis tantum hauſtum ceſſerit,
nihil eum agerel.
Seruitus pecoris paſcendi, & ad
aquam appellendi, eſt pradialis: &
poteſt finiri m perſona, ſi hoc eſt
actum. BART.
III1. PAPINIANVE Abre
ſecunds Reſponſorum.
PEcoris paſcendi ſeruitus,
item ad aquam appellen-
di, ſi prædij fructus maxime in
pecore conſiſtat , prædij ma-
gis, quam perſon videtur. Si
tamen teſtator perſonam de-
monſtrauit, cui ſeruitutem pr-
ſtari voluir, emptori, vel heredi
non eadem n prſtabitur ſer-
uitus.
Seruitus realis non poteſt impo-
niniſi quatenus exigit vtilitas pra-
neant h, poſſe te cedere, ins ei
eſſe, tertam, rudus, ſaxa iace-
re, poſita habere, & vt in tuum
lapides prouoluantur, ibique
poſiti habeantur, indéque ex-
portentur.
Cui conceditur aliquid, videtur
concedi id, ſine quo illud eſſe non
poteſt.y & ſi non valet expreſſum,
non valet tacitum, hd, notabiliter.
BART.
vtile redditur interdictum: vt J de aqua quotid, & aſti. Lucie.
Simul fi, ACCVRS.
ud it coe fS Diebus ſeilicer ſimulat yde aqua quotid & aiL Lucia-Et
lie.
Ia vet edit.
eſt amiſſuam.
quod retius
videtur. & cõ-
ſequi
S
e illa via am-
plus ire non
poinm, me n6
Lu do amiſiſſe
VIVIANVS.
idem de itinerervt ibidem dicit
Eiſdem diebus. id e eſt, ſimt
TemCAsV Si concedas mihi, ve bos meus, per quem fun-
(dus meus colitur, paſcatur in tuo fundorvalet ſeruitns ruſtica,
ur inde, & conſtitui poteſt. Irem poreſt conſtirui ſeruitus,vt fructus re-
uà ob cau- ponantur in domuncula agri tui. Irem poreſt conſtirui ſeruitus,
vt liceat mibi proiicere lapides in fundum tuum ex fundo meo.
tve not.S proxim. Accvns.
h J Imminant, id eſt ſint iuxta tuã agrum ex parte ſuperiori.
Ehhonum & i T Adhauriendu. T Sed quid ſi iui per aliam viam ad hau-
iter per loca riendum per zLaunos, non per conſtituram, an vtrumque ſit per-
cõftiueanẽpe
eum ille huius
et acceſiorſe.
eus per vſum
hanffus, & eu ſtume.
ſi autem vrrur
infrà ſo
miſſum? e Reſp ſi hanſtus eſt acceſſorius irineris, quod eſſe po-
teſt vt hie ſubiicit, ſie. ſi econtrà non:vt argum Cſi penapp.!
que principaliter, retinetur iter etiam per hau-
ieit, ſiue et agris&
A is mihi cemit.l cum ſeimus S findib-xi-
falunnm eſſe. E
Aditum. Non tamen ſeruiture Et de huiuſmodi acceſ
5 Epreſſn. ſooe diii d ſeru lhinas.
quod non a¬
een tacitun
I AAeea quia f expreſſum eſt inualidum, neque valet taci-
tum: vr j de don. iter vir, & vxorl ſi ſpenſt. S.ſi maru. 6
tur. T Sed qualis d ſer-
uitus erit his caſbus,?
cûm nõ tranſeat quoad
effectom? Reſpon qui-
dam, perſonalisevt jae
alim. & cibeg. l.Mela.
Squidam in fi& de lib.
leg. l non ſolum. Stale.
Sed porius dicas pra-
dialem, cum ipſo iure
tranſeatlicét exceptio-
ne repellatur agens: vt
arg eod l ſi mihis,
alias nſi eſet ſeruitus,
... non poſſet vindicari:
quod tamen dicit j. lprox. Nec obſt. illa l.Mela. quia dicit non
perſonalem, & hic dicit pradialem eſſe. TItem quid ſi ille, cui
tales ſeruitutes conceduntur, nullum habeat pradium? Adhue
dicunt Ro& alij,qudd eſt ſeruitus perſonalis; ſede potiûs dicam
eſſe ius perſonale, non ſeruiturem: ve S.de ſeru levt pomum. ſicut
ſi decem mihi ſtipuler, & ſie agam ex contractu, ſi parientia non
preſtatur.ACeVRS..
Ee l G s La Primo dicie non poſſe ſſe ſernitrmſtiean,
niſi pradium habeatur in prorimo. Secundd dicit, qud ad
neceſſitatem tantûmenon quod ſuperfuat aliquidevt hoc exem-
plo: Habeo ſeruitutem in vicino pradio, vt ex fornace, qu eſt
ibi, habeam vaſa non ad neceſſitatem agri-non eſt ſeruitus ruſti-
carſed eſt magis vſusfructus. Idem in ſeruitute palorum euen-
dorum ex vicina ſyluatvt ſi vendendus eſt vſuefruct ſed ſi ad vi-
neam colendam: eſt ruſtiea ſeruitus. Item ſi habeo ius paſcendi
pecoris, vel appellendi ad aquam, poteſt mihi concedi vt ha-
beam tugurium, in quo me recipiam propter hyemem, in codem
fundo. VIVIANVS.
0 S Ergo. quia poreſt f conſtitui ſeruitus etiam perſonz: er-
ro&c...
secundum ſeilicet Paulum.
q5 In alien. vt ſit ſeruitus prdialis;erit tamen ius hominis:
di dominantis. hoe dicit cum lſeq.
BART.
V. VLPIANVS libre ſeptimode-
cimo ad Edium.
Rgo o ſecundûm eumP &
vindicari porerit. . Ne-
ratius libris ex Plautio ait, nec
hauſtum, nec appulſum pecoris,
nec cretæ eximende, calciſque
coquendæ ius poſſe in alieno a
eſſe, niſi fundum vicinum ha-
vt ã proximnotatur. A CCVRS.
a Habeat