DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.1977#0829
1519
Digeſtorum LiberXV. Titj.
1520
bat ſermus, Sunda eſt, an aliquid interſit, factus fuerit debi-l plures. ſecis in triburora et veſpr demmbutt. puturatnuS.
tor meus ſeruus, antequan fuerir in poſſ liberatis, an poſtea; plant. Iten nou quod porius eſt auurenouez T.
Tenmia eſt, anpupilo in ad lu eoperua aſtioa la prij l ſ ryp ted l prpſi ao n ddedurer domims hiseeaſtre vri-
quod fiû dadmau lairea.
man reſpquid dedulla priuilegiati habita aaion, u
parri, vel domino debetur: vnde neque pupilli, licet inter cate-
tos creditores praefera-
tur: & hoe probat tali
exemplo. Filiusf. rece-
it dorem à muliere:ſo-
luto matrimonio fi mu-
lier petat dotem:
fertur alis creditori-
bus. In hoe ergn caſu
prafetur pupillus c¬
teris ctedtoribus: eſi
ſeruus verus tutor non
fuerit: alioquin ſi non
haberetur rario, ſecus
eſſer: quia occupatis,
&e. Ei ſemus ergo mu-
mauit peomiam pupil-
Ii, vel depoſuit, pupillus
vindieabit, fi extat, vel
veili actione:id eſt con-
ditione certi aget, ſi
conſumpti ſunt quia o
poruit alinare, eum nõ
poit re ls turur & quod
ditum eſt in conſum-
pta pecunia pupilli, vel
extante: inrelligendum
eſt in quolibet tutore.
Ad ſecundam reſpon.
uod on eſt differtiis
fAcus fuerit debitor
amte poſ libearis, vel
poſt Adrertiamreſpon.
quod non darur de pe-
clio: quia forté aibil
e in pecul. imô verius
hoe, quod habuit, pe-
eulium non fuit: & boc
innnit litera ſequens:
ſed vtilis atio tutel-
contra dominum com-
perit: quia non erat ve-
tus tutor ſeruus:t illud
intelligatur eſſe in pe-
culio, ſi quid in pauri-
monioeius ſieſsr os.I
Si iliofam. data fuerit
dos, mulier in pecu-
lio czteris créditoribus
praferur: idem eſt ſi
àdminiſtret tuteã ali-
cuius pupilli: quia pu-
pillus preferur. ſ ta-
men non priuilegiatus
agat, cauebit de reſti-
uendo tettô quod ac-
ceperit. VIVIAN.
a Aan velidiabun-
dat vnum m & hc
eſt prima quaſtio; cui
reſpondetut quod ſie.
Aeevas.
Et ſi putaueris. hac eſt ſecunda quaſtio, cui reſpondetur
quod non.
e In liberat. id eſt in poſſeſſione libertatis.
d An de peeulio. Tertia quaeſtio.
e Conumiuntur cm & ipſi habeant priuileginmere à. detri-
.aAione de butl, niſi t habeant pignus: ve mbus.LpmcuratrmisSquid
puoen, & tamen. 2. Vel illud in triburoria ACCVRS.
quatens Pan. interpoſiti cuiſa alterius quarta queſtionis.
1mme a Aee rs,..
onn, g q iareſenptum eſt veré b habenda eſt, lieét veré non fuerit
mi.atelat vebis, jde pradard. abm. & I, ſlmatdl ec
tTatelam ge- dteeS ſ non abern ario, ſecus et
à ſeruus vert quit occupantisé, e. Aecvns.,
ile ns trir l J Ai quod deheur pupil eevns
aai j Dabieu quod debetur pupilloalis interim tacentibus: ve
o vpinnt nn leg, & fie habes dabituralias eſt, iberur: & tmnc referas
eior t & ad idem e dicas inhibetur ſeilieet ais dum ppillo ſarsſit: vx
ai IEEr Vel dieib beeur, ſeies alit cun aaquuis ouppauerit.
& ſie ad proxi reſponlt hoereeertur ſed ſecnndum alian po-
a oanmiz ſeionen adaliund ſiperds referur A cca.
de prin le gs i’y Daiiur d alids mbbbrur. Ae cva.
ais peiule hie, au E; Saue
LI1. PAVLVS libo quarte,
Quaſtiomm.
lam quali liber adminiſtra-
bat, ſeruus pronuntiatus eſt.An?
ſi conueniatur eius dominus à
pupilloſcuius quidem poriorem
cauſam, quam creditorum cæte-
rorum ſerui habendam, ſſape)
reſcripti eſtlan vel id deducatur
ex peculio, quod domino de-
betun?& ſi putaueris poſſe de-
duci, an interſit, vrrum cûm ad-
huc in libertate ageret, domi-
ni debitor factus eſt, an poſtea?
& an de peculio d impuberi cõ-
petatReſpondi, nullum priuile-
no poreſt, cûm ex perſona filij,
velſerui de peculio conueniun
ture. Plane in cœteris credito-
ribus habenda eſt ratio priuile-
giorum. Quid enim ſi filius do-
tem accepit, tutelam admini-
ſtrauit Meritd igitur & in ſeruo,
qui pro tutore egit, id reſcri-
prum eſt s. & quia occupantis
melior ſolet eſſe conditio, quam
caterorum : in id h dabituri
actio. Plané ſi ex re pupilli no-
mina fecit , vel pecuniam in
aream depoſuit, datur ei vind
dicatio nummorum: & aduer-
sus debitores vrilis actiol: ſoi-
licet ſi nummos conſumpſe-
runt. Hic enim alienare cos nos
potuit . Quod & n in quouis
tutore dicendum eſt. Nec ta-
men e intereſſe puto, quando
domino debere cœpit: vtrûm
cum in liberratis poſſeſſione eſ-
ſet, an poſtea. Nam & ſi Titijſer-
uo credidero, eiuſque dominus
eſſe cœpero: deducam quod
prius credidi, ſi conueniri de pe-
culio cœpero. Quid ergor eſt?
Quia de peculio actio deficit ,
. inhibebi-
x o Fs.
X facto quaritur, qui ture-
gium prponi parri, vel domi-
Sed an ipſe conueni
tis eſt audiendus, qui ſuum inuenit:
IqVs atis. licet ſuo nomine muruer tutor: vt C. quando ex
fut. l. & ſi tutores.
ACCVES.
m Non potuit. cum
uor non fuerit: ſecus
ſi fuiſſet rutor: veJ. de
furt. l interdum. S. qui
ttelam.
n Quud &. ſeilicet
quod diximus in ſer-
uo conſumpta pecunia:
vel. extante depoſita.
ACCvRs.
0 Nee tamen. re-
ſponſio ſecunda qua-
ſtionis.
p Qud ergs ſi dedus t Pro reſtiu¬.
co mihi debitum: qua¬ tum la.
liter ergo ſaisſiet pu-
pillo de reſiduo? & eſt
ſolutio tertie queſtio-
nis.
qM Defcit. iure mero.
re’Tutel, quia nõ fuit
tutor, vel quia non fuit
peculium, ſecundum le.
f si dos quod propo-
ſuit in ſeruo, proponir
in filio, ſimilem caſunm
addendo.
t qPriuilegi id eſt pri-
uilegiata: ſie & Saat.
ally
vtilis actio in dominum quaſi
tutela t eritevt quod ille pro pa-
trimonio habuerit, peculium
eſſe intellegatur. 1. S Si dos
filiofamilias ſir data, vel tutelam
adminiſtrauerit, habenda erit
rario priuilegiorum in actione
de peculio, dilata interim cœte-
rorum creditorum actione, vel
interpoſira cautione, ſi priores
agant, qui priuilegium non ha-
bent: reſtitu iri f quod accepe-
runt, ſi inferatur poſtea cum pa-
tre actio priuilegijt.
Manumittendo ſeruum inter vi-
uos, cenſetur quis donare ſibi pecu-
lum: actiones tamen peculiares non
tranſeunt, in ipſum niſi cedantur.
PAVL.
LII1. IDE M libro vndicimo
Quastionm.
S Sriehhs peulium, cun
manumittererure, adem-
ptum non eſt: videtur conceſ-
ſum. Debitores autem conueni-
re, niſi mandatis ſibiactionibus,
non poreſt*.
Proeo, quod ſeruus debebat domi-
no, non competit actis de peculio he-
redi domini contra illum, cui legatus
eſt ſeruus cum peculio. hdaum lfin.
infrà e. PAVL. DE CASTR.
LIIII. SCAVOLA libre prime
Reſponſorum.
Flias t vni ex here-
dibus prdia prelegauit, vr
inſtructa erant, cum ſeruis. hi
ſerui domini debitores fuerunt:
quæſitum eſt, an cteris here-
dibus aduersus eu actio de
peculio competat. Reſpondit,
non comperere y.
damnum fin.
ISticho.JCCAVS.
Simanirmit ſerunn
peculium habentem, &
non expreſsé dixi quod
pecul. perineat ad me,
peculium videor ei cõ-
ceſſiſſe. An autem debi-
tores peculiares poſſit
conuenire, niſi actione
ſibi cedamidicitur quod
non. VIVIAN.
n Chm manumitte-
retur inter viuos IOAN.
ſechs a in vltima volun-
tate: vtC. de pecuaiuus,
qui liber. melj& ide0
quia b donare e vide-
tur, poreſt compelli do-
minus ad ceſſionem; de viuns, t non
qua hie dieit, coudi- mamnmiſuu
ctione ex lege: ve Cde amento.
don l. ſi qui agentum. Jutaddi co-
ſqui ay entun ereden, tu
erant pralepr-
ta prdi-
JRepetetur in
lula Jaacro-
re Trebonani.
Ant. Aug. li.
Ieappz.
aPeculium ſe-
uitur manu-
aiitun nnr
E Non pat-aã actio rppededa
nes d non poſſntfaci emeœu m¬
le tranireevt i quis numirtens in-
oinfi& infrà depee. ter viuos in
le-L v. hoc in dre- dubio donre
a--. Ca videur: ade
tis vtiliter; forté e ta- ve maunmiſ-
me ; at . Cd. de le ligato t. ſone fiba pe
urE à creditoribus peculiaribus? vide uuii à doni-
re Codi an ſer ex ſu fa ereddtoreditoribus. Econtra no petere parr
it manuni.
tus cõdiione
ex lege- .
e Donatio
uandoq pa-
ſumitur.
d Aciones di-
reda traisfe.
runeur, & cur.
adde Gloſſan
L ui egge Ié.
Qui vi eximit conuentum de pe-
aulio, tenetur actori ad intereſſe,
quatenus erat in peculio tempore
venditionis. PAV..
men aget etiam fiuet
tur quod nor
quod ſie, cûm habeat peculium: ve nfia de dore pralg. I.jS.
per comtrarium. quare dicas: ſi eſt orcinus, poteſt conueniri,
cdm ſemper comitarum eum fuerit peculium, & ſie hie quando
inter viuos fuit manumiſſus: ſecus ſi per fideicommiſ fuit ma-
numiſſus: tune enim heres teneur duu poterat deducere, quan-
do manumiſit, non ipſe: ve j n,j djs itm henes, & ſupra de
mbut L quod’in benmn 5. ſ umuo. & facit infrr de du. ..
i S j. Aeev vv.
ſapr end.
prfaand td n nt Paer ſiun quen harbehet lu por e con
teſtare, heredem inſtimit con duobus ais: & pralegua t Ai coni
aio quedam pradia vrerant inſtruta eun ſeruis, qui ten- ul.
bantur eiden par in ctan cteri heredes point flium de jfsine ceſſont
peculio conuenire? Et reſpon. quôd non. Idem dieit l vltima. agipoſſie.
VVIAANI.T’ T e lr vno-
r Ra cmpat. e z ſua perſona: quia nihil credide. u i hſeſe a
ra tettaoriss quia dominns actionen non paiia lie
habuit: vt ſuns udL a meuarmm S ſdpſſ, & facit irit
I.e.. Aſſpra-
I,
Digeſtorum LiberXV. Titj.
1520
bat ſermus, Sunda eſt, an aliquid interſit, factus fuerit debi-l plures. ſecis in triburora et veſpr demmbutt. puturatnuS.
tor meus ſeruus, antequan fuerir in poſſ liberatis, an poſtea; plant. Iten nou quod porius eſt auurenouez T.
Tenmia eſt, anpupilo in ad lu eoperua aſtioa la prij l ſ ryp ted l prpſi ao n ddedurer domims hiseeaſtre vri-
quod fiû dadmau lairea.
man reſpquid dedulla priuilegiati habita aaion, u
parri, vel domino debetur: vnde neque pupilli, licet inter cate-
tos creditores praefera-
tur: & hoe probat tali
exemplo. Filiusf. rece-
it dorem à muliere:ſo-
luto matrimonio fi mu-
lier petat dotem:
fertur alis creditori-
bus. In hoe ergn caſu
prafetur pupillus c¬
teris ctedtoribus: eſi
ſeruus verus tutor non
fuerit: alioquin ſi non
haberetur rario, ſecus
eſſer: quia occupatis,
&e. Ei ſemus ergo mu-
mauit peomiam pupil-
Ii, vel depoſuit, pupillus
vindieabit, fi extat, vel
veili actione:id eſt con-
ditione certi aget, ſi
conſumpti ſunt quia o
poruit alinare, eum nõ
poit re ls turur & quod
ditum eſt in conſum-
pta pecunia pupilli, vel
extante: inrelligendum
eſt in quolibet tutore.
Ad ſecundam reſpon.
uod on eſt differtiis
fAcus fuerit debitor
amte poſ libearis, vel
poſt Adrertiamreſpon.
quod non darur de pe-
clio: quia forté aibil
e in pecul. imô verius
hoe, quod habuit, pe-
eulium non fuit: & boc
innnit litera ſequens:
ſed vtilis atio tutel-
contra dominum com-
perit: quia non erat ve-
tus tutor ſeruus:t illud
intelligatur eſſe in pe-
culio, ſi quid in pauri-
monioeius ſieſsr os.I
Si iliofam. data fuerit
dos, mulier in pecu-
lio czteris créditoribus
praferur: idem eſt ſi
àdminiſtret tuteã ali-
cuius pupilli: quia pu-
pillus preferur. ſ ta-
men non priuilegiatus
agat, cauebit de reſti-
uendo tettô quod ac-
ceperit. VIVIAN.
a Aan velidiabun-
dat vnum m & hc
eſt prima quaſtio; cui
reſpondetut quod ſie.
Aeevas.
Et ſi putaueris. hac eſt ſecunda quaſtio, cui reſpondetur
quod non.
e In liberat. id eſt in poſſeſſione libertatis.
d An de peeulio. Tertia quaeſtio.
e Conumiuntur cm & ipſi habeant priuileginmere à. detri-
.aAione de butl, niſi t habeant pignus: ve mbus.LpmcuratrmisSquid
puoen, & tamen. 2. Vel illud in triburoria ACCVRS.
quatens Pan. interpoſiti cuiſa alterius quarta queſtionis.
1mme a Aee rs,..
onn, g q iareſenptum eſt veré b habenda eſt, lieét veré non fuerit
mi.atelat vebis, jde pradard. abm. & I, ſlmatdl ec
tTatelam ge- dteeS ſ non abern ario, ſecus et
à ſeruus vert quit occupantisé, e. Aecvns.,
ile ns trir l J Ai quod deheur pupil eevns
aai j Dabieu quod debetur pupilloalis interim tacentibus: ve
o vpinnt nn leg, & fie habes dabituralias eſt, iberur: & tmnc referas
eior t & ad idem e dicas inhibetur ſeilieet ais dum ppillo ſarsſit: vx
ai IEEr Vel dieib beeur, ſeies alit cun aaquuis ouppauerit.
& ſie ad proxi reſponlt hoereeertur ſed ſecnndum alian po-
a oanmiz ſeionen adaliund ſiperds referur A cca.
de prin le gs i’y Daiiur d alids mbbbrur. Ae cva.
ais peiule hie, au E; Saue
LI1. PAVLVS libo quarte,
Quaſtiomm.
lam quali liber adminiſtra-
bat, ſeruus pronuntiatus eſt.An?
ſi conueniatur eius dominus à
pupilloſcuius quidem poriorem
cauſam, quam creditorum cæte-
rorum ſerui habendam, ſſape)
reſcripti eſtlan vel id deducatur
ex peculio, quod domino de-
betun?& ſi putaueris poſſe de-
duci, an interſit, vrrum cûm ad-
huc in libertate ageret, domi-
ni debitor factus eſt, an poſtea?
& an de peculio d impuberi cõ-
petatReſpondi, nullum priuile-
no poreſt, cûm ex perſona filij,
velſerui de peculio conueniun
ture. Plane in cœteris credito-
ribus habenda eſt ratio priuile-
giorum. Quid enim ſi filius do-
tem accepit, tutelam admini-
ſtrauit Meritd igitur & in ſeruo,
qui pro tutore egit, id reſcri-
prum eſt s. & quia occupantis
melior ſolet eſſe conditio, quam
caterorum : in id h dabituri
actio. Plané ſi ex re pupilli no-
mina fecit , vel pecuniam in
aream depoſuit, datur ei vind
dicatio nummorum: & aduer-
sus debitores vrilis actiol: ſoi-
licet ſi nummos conſumpſe-
runt. Hic enim alienare cos nos
potuit . Quod & n in quouis
tutore dicendum eſt. Nec ta-
men e intereſſe puto, quando
domino debere cœpit: vtrûm
cum in liberratis poſſeſſione eſ-
ſet, an poſtea. Nam & ſi Titijſer-
uo credidero, eiuſque dominus
eſſe cœpero: deducam quod
prius credidi, ſi conueniri de pe-
culio cœpero. Quid ergor eſt?
Quia de peculio actio deficit ,
. inhibebi-
x o Fs.
X facto quaritur, qui ture-
gium prponi parri, vel domi-
Sed an ipſe conueni
tis eſt audiendus, qui ſuum inuenit:
IqVs atis. licet ſuo nomine muruer tutor: vt C. quando ex
fut. l. & ſi tutores.
ACCVES.
m Non potuit. cum
uor non fuerit: ſecus
ſi fuiſſet rutor: veJ. de
furt. l interdum. S. qui
ttelam.
n Quud &. ſeilicet
quod diximus in ſer-
uo conſumpta pecunia:
vel. extante depoſita.
ACCvRs.
0 Nee tamen. re-
ſponſio ſecunda qua-
ſtionis.
p Qud ergs ſi dedus t Pro reſtiu¬.
co mihi debitum: qua¬ tum la.
liter ergo ſaisſiet pu-
pillo de reſiduo? & eſt
ſolutio tertie queſtio-
nis.
qM Defcit. iure mero.
re’Tutel, quia nõ fuit
tutor, vel quia non fuit
peculium, ſecundum le.
f si dos quod propo-
ſuit in ſeruo, proponir
in filio, ſimilem caſunm
addendo.
t qPriuilegi id eſt pri-
uilegiata: ſie & Saat.
ally
vtilis actio in dominum quaſi
tutela t eritevt quod ille pro pa-
trimonio habuerit, peculium
eſſe intellegatur. 1. S Si dos
filiofamilias ſir data, vel tutelam
adminiſtrauerit, habenda erit
rario priuilegiorum in actione
de peculio, dilata interim cœte-
rorum creditorum actione, vel
interpoſira cautione, ſi priores
agant, qui priuilegium non ha-
bent: reſtitu iri f quod accepe-
runt, ſi inferatur poſtea cum pa-
tre actio priuilegijt.
Manumittendo ſeruum inter vi-
uos, cenſetur quis donare ſibi pecu-
lum: actiones tamen peculiares non
tranſeunt, in ipſum niſi cedantur.
PAVL.
LII1. IDE M libro vndicimo
Quastionm.
S Sriehhs peulium, cun
manumittererure, adem-
ptum non eſt: videtur conceſ-
ſum. Debitores autem conueni-
re, niſi mandatis ſibiactionibus,
non poreſt*.
Proeo, quod ſeruus debebat domi-
no, non competit actis de peculio he-
redi domini contra illum, cui legatus
eſt ſeruus cum peculio. hdaum lfin.
infrà e. PAVL. DE CASTR.
LIIII. SCAVOLA libre prime
Reſponſorum.
Flias t vni ex here-
dibus prdia prelegauit, vr
inſtructa erant, cum ſeruis. hi
ſerui domini debitores fuerunt:
quæſitum eſt, an cteris here-
dibus aduersus eu actio de
peculio competat. Reſpondit,
non comperere y.
damnum fin.
ISticho.JCCAVS.
Simanirmit ſerunn
peculium habentem, &
non expreſsé dixi quod
pecul. perineat ad me,
peculium videor ei cõ-
ceſſiſſe. An autem debi-
tores peculiares poſſit
conuenire, niſi actione
ſibi cedamidicitur quod
non. VIVIAN.
n Chm manumitte-
retur inter viuos IOAN.
ſechs a in vltima volun-
tate: vtC. de pecuaiuus,
qui liber. melj& ide0
quia b donare e vide-
tur, poreſt compelli do-
minus ad ceſſionem; de viuns, t non
qua hie dieit, coudi- mamnmiſuu
ctione ex lege: ve Cde amento.
don l. ſi qui agentum. Jutaddi co-
ſqui ay entun ereden, tu
erant pralepr-
ta prdi-
JRepetetur in
lula Jaacro-
re Trebonani.
Ant. Aug. li.
Ieappz.
aPeculium ſe-
uitur manu-
aiitun nnr
E Non pat-aã actio rppededa
nes d non poſſntfaci emeœu m¬
le tranireevt i quis numirtens in-
oinfi& infrà depee. ter viuos in
le-L v. hoc in dre- dubio donre
a--. Ca videur: ade
tis vtiliter; forté e ta- ve maunmiſ-
me ; at . Cd. de le ligato t. ſone fiba pe
urE à creditoribus peculiaribus? vide uuii à doni-
re Codi an ſer ex ſu fa ereddtoreditoribus. Econtra no petere parr
it manuni.
tus cõdiione
ex lege- .
e Donatio
uandoq pa-
ſumitur.
d Aciones di-
reda traisfe.
runeur, & cur.
adde Gloſſan
L ui egge Ié.
Qui vi eximit conuentum de pe-
aulio, tenetur actori ad intereſſe,
quatenus erat in peculio tempore
venditionis. PAV..
men aget etiam fiuet
tur quod nor
quod ſie, cûm habeat peculium: ve nfia de dore pralg. I.jS.
per comtrarium. quare dicas: ſi eſt orcinus, poteſt conueniri,
cdm ſemper comitarum eum fuerit peculium, & ſie hie quando
inter viuos fuit manumiſſus: ſecus ſi per fideicommiſ fuit ma-
numiſſus: tune enim heres teneur duu poterat deducere, quan-
do manumiſit, non ipſe: ve j n,j djs itm henes, & ſupra de
mbut L quod’in benmn 5. ſ umuo. & facit infrr de du. ..
i S j. Aeev vv.
ſapr end.
prfaand td n nt Paer ſiun quen harbehet lu por e con
teſtare, heredem inſtimit con duobus ais: & pralegua t Ai coni
aio quedam pradia vrerant inſtruta eun ſeruis, qui ten- ul.
bantur eiden par in ctan cteri heredes point flium de jfsine ceſſont
peculio conuenire? Et reſpon. quôd non. Idem dieit l vltima. agipoſſie.
VVIAANI.T’ T e lr vno-
r Ra cmpat. e z ſua perſona: quia nihil credide. u i hſeſe a
ra tettaoriss quia dominns actionen non paiia lie
habuit: vt ſuns udL a meuarmm S ſdpſſ, & facit irit
I.e.. Aſſpra-
I,