DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1977#0831
1523
ditores pendia. het contra hereditqios credit. poſſi oire
ercept Trebſeiliet quod ipſe non de conueniendus:ſed ihle eui
reſtituenda ſit hereditas, quaritnt Et reſpon uôd nono hocin
prima An ideicommiſſarius teneatur dieiur quod nonaum ad
eun pecu non venit: nec dolo fecie quô minns haberet-hoe in
ſecunda.V
aq Alinatſ
nati a pretio peculij
acceptovt à it.j i ex
dsbu5 SAACCVR.
b Dol ne ſupr. tit-jl.
ſi ſamelin fiquandoque
etiam ſine dolotve infi.
tit y fiiiffamtlids..
c qim annote S. exer.
Lſ tamenin fin Acevn.
a d Ppetua eſtid eſtb,
eſſe poreart Jdsſtatu-
l . Labeo. nam l erat
ſui natura prius perpe-
tua, & poſt nunc erit,
alias tempore ſuo fini-
tur: vt cod. L cim
poſt & facit Cquod cum
o.. ai qui.
eet
ponitorſie jde re adi.
ſunt quACeVRS.
Exinguatur peeu-
lium. ſeilicet defuni,
la licdt dicatur creſcere ex
ſeipſo, quantã ad actio-
nem aunalem: ve ins,
eddin que eſt coutra.
Item & peculium vita-
rijeins extinguitur: vt
imaiit jLſſur-uScum
Stievas.
g Non adfilios nii in
caſu: vrC de patri. qui
fiaiſj;.
h solum ve non ob-
ſtet lquotiens-in fn.
i 5 Sed& ſialiodo.
puà dignitate-t nattt.
qui maius pa pa, ſoluit,
Sſlus.
q Sed& ſi alo mode,
Ve ſacerdotio veſtali,
aut flamine diali.Vpain
fagait. o. Vide nouat,
ad5vlL4 , Fjads.
C.Macçdoni, Cv1a C.
E Veliſſeus, niſi do-
tatus fuerit.
J De peculio. cenetur
ſeilicet, ſi nominatim
prerium pro peculio ae-
cepir: ve ſuupr tit j. ſ
ax duobus. & l, ſu
ſi quis, & facit lqu-
tiens Sf. Azo.
m Item heres ſe tene.
tur de peculio.
A J eres. Vide
not. ad lſi ſeruo infrde
peul les & ſeripta ad
tit. C. an ſeruu pro ſus
faoCVAA.
n Nam ſi tum peculis.
die quod alij fuit lega-
tum peculium, & alij
ſeruus; & ita ponitur
cum, pro alias falſum
eſſet, quodhie dicitur;
r Sati - lquotiensSi.
0 (Queſtioni fuit. an
nmiſſus, alienatſe a fucrit, dum-
taxat de peculio, & ſi quid dol
mal tius, in cuius potestate eſtfa-
ctum erit qui mines peculi eſſet: in
ama e, pea pamini pmurernre
riundi porestas crit, iudicium dabo.
1. 5 Quamdiu ſeruus, vel fi-
lius in poreſtate eſt, de peculio
actio perperua eſt de poſt mor-
tem aurem eius, vel poſtquam
emancipatus, manumiſſus, alie-
natuſve fuerit, temporaria eſſe
incipit:id eſtt annalis. 2. JAn-
nus autem vtilis computabitur.
Et ideo & ſi conditionalis ſit
obligatio:lulianus ſcripſit,ex eo
computandum annum, non ex
quo emancipatus eſt, ſed ex quo
peti potuit conditione exiſten-
te. 3. J Meritô autem tempo-
rariam in hoc caſu fecit prztor
actionem. Nam quum morte,
vel alienatione extinguatur pe-
culium f: ſufficiebat vſque ad
annum produci obligarionem.
4. Alienatio autem, & manu-
miſſio ad ſeruos pertinet, non
ad filios t: mors autem tam ad
ſeruos, quàm ad filios refertur:
emancipatio verô ad ſolum h
filium. Sed & ſi alio modori a
ſine emancipatione deſierit eſſe
in poreſtate, annalis erit actio.
Set
& ſi morte parris, vel de-
portatione, ſui iuris fuerit effe-
ctus filius: de peculio intra an-
num heres parris, vel fiſcus
tenebuntur. 5. J In alienatio-
ne accipitur vrique venditor:
qui actione de peculio l intra
aunum tenetur. 6. J Sed & ſi
donauit ſeruum, vel permuta-
uit, vel in dotem dedit, in ea-
dem cauſa eſt.
In fingularem ſuceſſoren pecu-
li, & non ſerui, non datur actio de
peculis. hoë dicit ſecundum intelle-
ctum gl.PAVL. DE CAST
7. Item heres eius, qui
ſeruum legauit, non cum pecu-
lio. Nam ſi cum peculio n vel
legauit, vel liberum eſſe iuſſit:
quaſtionis fuit . Et mihi ve-
rius videtur, non dandam, ne-
teneatur heres, vel ille cui legatã eſt peculid, vel ſeruus ſolus Ac.
P um ſeilicet herede...
q AAimemdirectan, vel vtilemevt notat ſuprà tit ſi Stiche.
ti. e
rçCacilius teneri.imô nõ tenetur
jla cum que eſt cõtrà.
tSeà diſtingue an ſit directo reliha libertas quo caſuipſe tene-
tur, cum directô peculiu jaddote pralyi per
emtraria an per fdeicõmiſſmmquo caſu imputaur heredie b
poruit retinerevv his, & de trib.lquod i ſeuo. Ace.
I ſeilicet heredem.
1
t j Couniendu, & ſibi imputet f’er ſibj enueri non deſide-
rantrat ſuprà de tmanſuü,
Labeonem, ſi cûm filius viue-
ne ſis repulſus: an rurſus expe-
Digeſtorum Liber XV. Tit. ij. 1524
nNN vteu. Iô videiur quod ſie: t, de fdeicmmmiſ-
here Sſ quis qua eſt contrà Sedprculiunm eſt vniuerſitas incc
porea b,& iris, in qua actiones continentureſed illud eſt verum
de corpore aliquo, vel corporea vniuerſitate ve equitio.
r J I ſeilicet dicimus IsrrJCASVE.
Creditor pecnliaris i¬
qfarn eredens emme-
ceſſiſſe, cum tamen de-
geret, intra annum egit,
anal exceptione
ſubmotus eſt; quia an-
nns iam ranſierat poſt-
ea erat certus de vita
fililij, quia non fuit mor-
tuus: an poſſit poſtea
expeiiri cõperto quod
flius n deceſſies.
quod de peculio ficnon
le in rem verſo: quia
annalis erceptio ad pe-
culium, non ad de in
rem verſo actio. perti-
net VIVIANVS.
y S Queſitum. aliàs
lez, & aliàs SACCVR.
2 e Paterierat-à tem-
pore, quo mortuus di-
cebatur.
a Ret aat eſt Quo-
modo recté actum eſt,
cûm actioné de in rem
verſo non intendariſed
de peculiorve in princi.
huius l dicituravel quia
noluit, vel non poruit,
cbm debuit eligere: ve
Sde tibulquod in he-
rede. Saligeereſp imé
de in re verſo agit:quia
cum egit E de peculio,
etian quod in rem ver-
s eſt petiſſe videturi
vt dixi iufr-tit jl ilius;
ergo ci eſt abſolutus d
ab actione de peculio
etiam in eo, quod versõ
eſt, abſolurus viderur:
vnde conueniri nõ po-
teſt. 2.Alij dixerunt, re-
cté actum eſtid eſt agi
poterit ſed hie nulla eſt
diſcordatio nam ſecun-
dum hoe;quia de fundo
meo aliquando porui
agere hodie ns poſſumi
quod non eſt vernm.
3. Vel aliter poreſt enim
diei veramos propoſitã
foiſſe, & de peculi, &
de in re verſo: niec fuit
ab aduerſario coactus
vt vn eligeret:quia pa-
ter de fuo iure confide-
bat. Sed ſecundûm hoe
ergo non egit actor re-
cte quia eligere debuit-
Sed erpone, recté, id eſt
nõ obſtate errore mor-
tis filijmam & poir au-
nom iniendi poreſt non
obſtanue morte putati-
ua, vel attrali. 4. Vet
dier quia ex vna canſa,
puà ex mutuo in decé
egit de peculioex alia
te. C oocain de ia e aror , eſi
a ui. e ’ . A n... eſoi y oppouitur, poſ ’ſenten-
quia cauſa e finita non deber allegari errorvt C. de tur &faſt: ta aqula-
An lins qua et ootrà Sed ilud eſt derigore iuris ciuilix te poreſtin iu-
ns de aquirateve a dl nſſi ar hr dar e lireyta Velreriurt dtiuns detſs
bi de errore proprio erantis mmtnnhie de communi fa, Veel d ariniit
de, hie errabat in co, quod aduerſario credidit i ve squod dur eroorar ii.
Lſed fi finibiin co uſu quod ſui enaudo ereddit J ror f;
uis amui. vbi ſediiet non eſſer ermor enar. crunis por
Cin patas Je , e Tea Sduon vito ais perpenun uſacion e uittn dr
poſt morten aumna, ſie vhi non eſt perperaaquin vimen, poui painl
ſinm ve eſt redhibirorian viu filio pon datus atra ahnmm, ſed an fanrj
intra ſex menſes tan, ſi tantun ſupererar monicte filioralii d cnfipii.
quin
a Peeuli ea
vniuerſit, &
que.
s Vniueriu-
tes alix incar-
poree, & iuris,
ve pccuiinnm;
iz corporez,
eoitu
que in manumiſſum, neque in
eumr, cui legatum ſit peculinm,
de peculio actionem . An er-
go teneatur heres? Et ait Caci-
lius tenerir; quia peculium pe-
nes eum ſit, qui tradendo id le-
gatario, ſe liberauit. Pegaſus
autem caueri heredi debere ait
ab eo, cui peculium legatum ſit:
quia ad eum ſ veniunt credito-
res. Ergo ſi tradiderit ſine cau-
tione, erit conueniendust.
Heres, qui restituit hereditatem
rento ſeruo cum peculio, poteſt effe-
ctualter conueniri etiam perpetui
actione de peculio. PAVL.
8. 5 Si recepro ſeruo, & pecu-
lio rogatus ſit heres reſtituere
héreditatem: ſi de peculio con-
ueniatur, Trebelliani exceptio-
ne non vtetur , vt Marcellus
tractans admittit. Is autem, cui
reſtitura eſt hereditas: non re-
netur, vt Scuola ait, cum pe-
culium non habeat, nec dolo
fecerit quo minus haberet.
9. JVſufructu quoque extin-
cto, intra annum actionem dan-
dam in vſufructuarium.x Pom-
ponius libro ſexagenſimo pri-
mo ſeripſit.
Notabilis eſt has lex ad dus ſi in
libello propnãtur duæ actines, qua
electione tolluntur: procedit iudi-
cium, ſi non opponatur. Item error,
in quem quis deducitur aſſertione
aduerſari, poteſt corrigi poſt defini-
tiuam ſententiamBART.
10. 5 Queſirum? t eſt apud
e, De peculi
qui agit, etiam
id, quodinre
verſum eſt, pe-
tiſſe, videtur.
I De petuio
abſolutus: de
n ren veſſ
conueniri non
poreſt.
tIn vulgedit.
eſx a.
ret, tu credens eum mortuum,
annali actione egerls: & quia
annus prtererat ’; exceptio-
riri tibi, comperto errore, per-
mittenddm eſt. Et ait permitti
debere duntaxat dé peculio, nõ
etiam de in rein verſo: nã prio-
re iudicio de in rem verſo recte
actum eſt : quis
ptio ad peculim
rem verſum pertinet.
Si actis prima durabat minus
anno, non restituitur annlis: ſed
tanti temporis, cuius illaerat. h..
PAVL. DE CASTR
ditores pendia. het contra hereditqios credit. poſſi oire
ercept Trebſeiliet quod ipſe non de conueniendus:ſed ihle eui
reſtituenda ſit hereditas, quaritnt Et reſpon uôd nono hocin
prima An ideicommiſſarius teneatur dieiur quod nonaum ad
eun pecu non venit: nec dolo fecie quô minns haberet-hoe in
ſecunda.V
aq Alinatſ
nati a pretio peculij
acceptovt à it.j i ex
dsbu5 SAACCVR.
b Dol ne ſupr. tit-jl.
ſi ſamelin fiquandoque
etiam ſine dolotve infi.
tit y fiiiffamtlids..
c qim annote S. exer.
Lſ tamenin fin Acevn.
a d Ppetua eſtid eſtb,
eſſe poreart Jdsſtatu-
l . Labeo. nam l erat
ſui natura prius perpe-
tua, & poſt nunc erit,
alias tempore ſuo fini-
tur: vt cod. L cim
poſt & facit Cquod cum
o.. ai qui.
eet
ponitorſie jde re adi.
ſunt quACeVRS.
Exinguatur peeu-
lium. ſeilicet defuni,
la licdt dicatur creſcere ex
ſeipſo, quantã ad actio-
nem aunalem: ve ins,
eddin que eſt coutra.
Item & peculium vita-
rijeins extinguitur: vt
imaiit jLſſur-uScum
Stievas.
g Non adfilios nii in
caſu: vrC de patri. qui
fiaiſj;.
h solum ve non ob-
ſtet lquotiens-in fn.
i 5 Sed& ſialiodo.
puà dignitate-t nattt.
qui maius pa pa, ſoluit,
Sſlus.
q Sed& ſi alo mode,
Ve ſacerdotio veſtali,
aut flamine diali.Vpain
fagait. o. Vide nouat,
ad5vlL4 , Fjads.
C.Macçdoni, Cv1a C.
E Veliſſeus, niſi do-
tatus fuerit.
J De peculio. cenetur
ſeilicet, ſi nominatim
prerium pro peculio ae-
cepir: ve ſuupr tit j. ſ
ax duobus. & l, ſu
ſi quis, & facit lqu-
tiens Sf. Azo.
m Item heres ſe tene.
tur de peculio.
A J eres. Vide
not. ad lſi ſeruo infrde
peul les & ſeripta ad
tit. C. an ſeruu pro ſus
faoCVAA.
n Nam ſi tum peculis.
die quod alij fuit lega-
tum peculium, & alij
ſeruus; & ita ponitur
cum, pro alias falſum
eſſet, quodhie dicitur;
r Sati - lquotiensSi.
0 (Queſtioni fuit. an
nmiſſus, alienatſe a fucrit, dum-
taxat de peculio, & ſi quid dol
mal tius, in cuius potestate eſtfa-
ctum erit qui mines peculi eſſet: in
ama e, pea pamini pmurernre
riundi porestas crit, iudicium dabo.
1. 5 Quamdiu ſeruus, vel fi-
lius in poreſtate eſt, de peculio
actio perperua eſt de poſt mor-
tem aurem eius, vel poſtquam
emancipatus, manumiſſus, alie-
natuſve fuerit, temporaria eſſe
incipit:id eſtt annalis. 2. JAn-
nus autem vtilis computabitur.
Et ideo & ſi conditionalis ſit
obligatio:lulianus ſcripſit,ex eo
computandum annum, non ex
quo emancipatus eſt, ſed ex quo
peti potuit conditione exiſten-
te. 3. J Meritô autem tempo-
rariam in hoc caſu fecit prztor
actionem. Nam quum morte,
vel alienatione extinguatur pe-
culium f: ſufficiebat vſque ad
annum produci obligarionem.
4. Alienatio autem, & manu-
miſſio ad ſeruos pertinet, non
ad filios t: mors autem tam ad
ſeruos, quàm ad filios refertur:
emancipatio verô ad ſolum h
filium. Sed & ſi alio modori a
ſine emancipatione deſierit eſſe
in poreſtate, annalis erit actio.
Set
& ſi morte parris, vel de-
portatione, ſui iuris fuerit effe-
ctus filius: de peculio intra an-
num heres parris, vel fiſcus
tenebuntur. 5. J In alienatio-
ne accipitur vrique venditor:
qui actione de peculio l intra
aunum tenetur. 6. J Sed & ſi
donauit ſeruum, vel permuta-
uit, vel in dotem dedit, in ea-
dem cauſa eſt.
In fingularem ſuceſſoren pecu-
li, & non ſerui, non datur actio de
peculis. hoë dicit ſecundum intelle-
ctum gl.PAVL. DE CAST
7. Item heres eius, qui
ſeruum legauit, non cum pecu-
lio. Nam ſi cum peculio n vel
legauit, vel liberum eſſe iuſſit:
quaſtionis fuit . Et mihi ve-
rius videtur, non dandam, ne-
teneatur heres, vel ille cui legatã eſt peculid, vel ſeruus ſolus Ac.
P um ſeilicet herede...
q AAimemdirectan, vel vtilemevt notat ſuprà tit ſi Stiche.
ti. e
rçCacilius teneri.imô nõ tenetur
jla cum que eſt cõtrà.
tSeà diſtingue an ſit directo reliha libertas quo caſuipſe tene-
tur, cum directô peculiu jaddote pralyi per
emtraria an per fdeicõmiſſmmquo caſu imputaur heredie b
poruit retinerevv his, & de trib.lquod i ſeuo. Ace.
I ſeilicet heredem.
1
t j Couniendu, & ſibi imputet f’er ſibj enueri non deſide-
rantrat ſuprà de tmanſuü,
Labeonem, ſi cûm filius viue-
ne ſis repulſus: an rurſus expe-
Digeſtorum Liber XV. Tit. ij. 1524
nNN vteu. Iô videiur quod ſie: t, de fdeicmmmiſ-
here Sſ quis qua eſt contrà Sedprculiunm eſt vniuerſitas incc
porea b,& iris, in qua actiones continentureſed illud eſt verum
de corpore aliquo, vel corporea vniuerſitate ve equitio.
r J I ſeilicet dicimus IsrrJCASVE.
Creditor pecnliaris i¬
qfarn eredens emme-
ceſſiſſe, cum tamen de-
geret, intra annum egit,
anal exceptione
ſubmotus eſt; quia an-
nns iam ranſierat poſt-
ea erat certus de vita
fililij, quia non fuit mor-
tuus: an poſſit poſtea
expeiiri cõperto quod
flius n deceſſies.
quod de peculio ficnon
le in rem verſo: quia
annalis erceptio ad pe-
culium, non ad de in
rem verſo actio. perti-
net VIVIANVS.
y S Queſitum. aliàs
lez, & aliàs SACCVR.
2 e Paterierat-à tem-
pore, quo mortuus di-
cebatur.
a Ret aat eſt Quo-
modo recté actum eſt,
cûm actioné de in rem
verſo non intendariſed
de peculiorve in princi.
huius l dicituravel quia
noluit, vel non poruit,
cbm debuit eligere: ve
Sde tibulquod in he-
rede. Saligeereſp imé
de in re verſo agit:quia
cum egit E de peculio,
etian quod in rem ver-
s eſt petiſſe videturi
vt dixi iufr-tit jl ilius;
ergo ci eſt abſolutus d
ab actione de peculio
etiam in eo, quod versõ
eſt, abſolurus viderur:
vnde conueniri nõ po-
teſt. 2.Alij dixerunt, re-
cté actum eſtid eſt agi
poterit ſed hie nulla eſt
diſcordatio nam ſecun-
dum hoe;quia de fundo
meo aliquando porui
agere hodie ns poſſumi
quod non eſt vernm.
3. Vel aliter poreſt enim
diei veramos propoſitã
foiſſe, & de peculi, &
de in re verſo: niec fuit
ab aduerſario coactus
vt vn eligeret:quia pa-
ter de fuo iure confide-
bat. Sed ſecundûm hoe
ergo non egit actor re-
cte quia eligere debuit-
Sed erpone, recté, id eſt
nõ obſtate errore mor-
tis filijmam & poir au-
nom iniendi poreſt non
obſtanue morte putati-
ua, vel attrali. 4. Vet
dier quia ex vna canſa,
puà ex mutuo in decé
egit de peculioex alia
te. C oocain de ia e aror , eſi
a ui. e ’ . A n... eſoi y oppouitur, poſ ’ſenten-
quia cauſa e finita non deber allegari errorvt C. de tur &faſt: ta aqula-
An lins qua et ootrà Sed ilud eſt derigore iuris ciuilix te poreſtin iu-
ns de aquirateve a dl nſſi ar hr dar e lireyta Velreriurt dtiuns detſs
bi de errore proprio erantis mmtnnhie de communi fa, Veel d ariniit
de, hie errabat in co, quod aduerſario credidit i ve squod dur eroorar ii.
Lſed fi finibiin co uſu quod ſui enaudo ereddit J ror f;
uis amui. vbi ſediiet non eſſer ermor enar. crunis por
Cin patas Je , e Tea Sduon vito ais perpenun uſacion e uittn dr
poſt morten aumna, ſie vhi non eſt perperaaquin vimen, poui painl
ſinm ve eſt redhibirorian viu filio pon datus atra ahnmm, ſed an fanrj
intra ſex menſes tan, ſi tantun ſupererar monicte filioralii d cnfipii.
quin
a Peeuli ea
vniuerſit, &
que.
s Vniueriu-
tes alix incar-
poree, & iuris,
ve pccuiinnm;
iz corporez,
eoitu
que in manumiſſum, neque in
eumr, cui legatum ſit peculinm,
de peculio actionem . An er-
go teneatur heres? Et ait Caci-
lius tenerir; quia peculium pe-
nes eum ſit, qui tradendo id le-
gatario, ſe liberauit. Pegaſus
autem caueri heredi debere ait
ab eo, cui peculium legatum ſit:
quia ad eum ſ veniunt credito-
res. Ergo ſi tradiderit ſine cau-
tione, erit conueniendust.
Heres, qui restituit hereditatem
rento ſeruo cum peculio, poteſt effe-
ctualter conueniri etiam perpetui
actione de peculio. PAVL.
8. 5 Si recepro ſeruo, & pecu-
lio rogatus ſit heres reſtituere
héreditatem: ſi de peculio con-
ueniatur, Trebelliani exceptio-
ne non vtetur , vt Marcellus
tractans admittit. Is autem, cui
reſtitura eſt hereditas: non re-
netur, vt Scuola ait, cum pe-
culium non habeat, nec dolo
fecerit quo minus haberet.
9. JVſufructu quoque extin-
cto, intra annum actionem dan-
dam in vſufructuarium.x Pom-
ponius libro ſexagenſimo pri-
mo ſeripſit.
Notabilis eſt has lex ad dus ſi in
libello propnãtur duæ actines, qua
electione tolluntur: procedit iudi-
cium, ſi non opponatur. Item error,
in quem quis deducitur aſſertione
aduerſari, poteſt corrigi poſt defini-
tiuam ſententiamBART.
10. 5 Queſirum? t eſt apud
e, De peculi
qui agit, etiam
id, quodinre
verſum eſt, pe-
tiſſe, videtur.
I De petuio
abſolutus: de
n ren veſſ
conueniri non
poreſt.
tIn vulgedit.
eſx a.
ret, tu credens eum mortuum,
annali actione egerls: & quia
annus prtererat ’; exceptio-
riri tibi, comperto errore, per-
mittenddm eſt. Et ait permitti
debere duntaxat dé peculio, nõ
etiam de in rein verſo: nã prio-
re iudicio de in rem verſo recte
actum eſt : quis
ptio ad peculim
rem verſum pertinet.
Si actis prima durabat minus
anno, non restituitur annlis: ſed
tanti temporis, cuius illaerat. h..
PAVL. DE CASTR