Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>: Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 1): Tomus Hic Primus Digestum Vetus continet (Lyon, 1627)

1865

Ique dicitir õtraus in lamtractaude rg.aur. Hec actio ciã

etui actio propria in lpetniS e pig.a. qula datur ex nouo;
nculiar, & proprio quodam negotio ex negotio contactus ſe-
quuti àcinuib nez otis lrg aſti j aoS prarra. m as hoi. Di-

citur & actio incerti, & incerta, non quia datur ex incerto con-

naEtſed quia daiur in
id, quod intereſt. Dici-
tr & cinlis aciiemon
quidem, quod nomina-
A ſit prodi legibus
noſtriſed quod õpa-
rata ſit ad exeplu ci-
uilis actionis. Non eſt
tamé directa, ſed vtilis:
quoniã non eſt ciuilis,
ſed exemplo ciuilis in-
ducta. Et & alia actio
ui factum ciuilis, qua
non eſt prſeriptis ver-

rractus, & ſie de act-&
iden agitur praſcriptis
verbi& dat duo exem-
plst plana eſt VIVI.
Nonmunquam. Cum
hacllz-éoniungeida eſt
Mſ apimie-

ui. Aliàs eſtd ſi rome
l ram inſpieiẽ.
de furtis vt monẽt in-
ſeripriones edem.Sen-
ſus legis huius eſt: ex
cotractib. datur actio
peſetipris verbis ſi ſint
iucerti contractus, a;
aded ſi nõ ſit actio cer-
ta ſegib prodita. Cuius
rei duo hie ponuntur
eempla. Cv1ac.
a Tudies. id eſt
actionibus, & dic pro-
ditis: id eſt adinuentis.
b ’Et vulgaribus. &
poiiſt.
e Non poſſumus pro-
Vinon eu¬prer dubitationem de
ſe de nomi- omine cotractus vrj-
u umot, proer & ie n& obeſtà
trmacous in e deiul& elegamer.S
umrmus & ueſunena quia ila ree-
iur preſer. la obtinet cdm in male-
abi. eeis oecurrit dubi.

aſtimato, ation prine.
d Infucuu appallan-
turquas appellat jo.
pox praſeriptis verb.
e TSbbt. Sed ſnõ et

incerti, datur vel loca-
ti, rel cõductievt adl.
Rhode iat. Li-cirepr.
PTNe dpoſiti. Quo-
nian ren tibi non deut
* I n, uſtodiendamC rAe.
rliae hile eommoldrtr.
aié er Quuonian oon dedi tibi
tortaraa re vtendam. Addexam
denique mandat. Quo-
niam mandarum ſolo
conſenſu contrabir:
hE tes intéuenit. Hoc
negotium eſt legitimã.
Eit igitur acti pra-
ſeiptis verbis. Queaa

ibita-

TITVLVS V.
Speciales dedit titulos de atione pra¬!
ſeriptis verbi, astimatoria, & de naqua
ex permutatione oriturquia ex bisdu-
bus cauſis actio praſerptis verbis bona
fadn eſtax tter i ſiritta ie igunr ti-
tulus eſt putiſſimi de catrr ationcbuu

praſcripti verbis que ſunt ſtrita.Et ve

rm ipſam definiamus ſummagim, actis;

preſeripiis verbis eſt aui in fadimci-

uills, qua naſcttur ex contratibus, qui
non appellantur propris nomine Vel cm-
didio incerti, qua datur ex contibus
incertis:quales muli proponuntur in hoc
titule. Ciuilis actio dititur, qua tamen
non directa, ſed vtilis eſt: id eſt compa-
rata ad exemplum dlreſtarum, qua x
his contractibus ſunt qui ſuo nomiie,
ſignantur. Et conditio incertiquia id,
quod intereſt perſequitur. & praſeriptis
verbis quaſi T aoyapupu, couoé-
ν. ve Graci inteipretantur, recte:
quia ax conuentionibus tantm datur,
qua ſeilicet alionomine non appellantur:
ſimiles tamen ſunt ciuilibus, qua ſuum
nomon habent & in factum: quia quod
nomine non poſſunt exprimere negotium,
id rei geste enarratine declarant eitra
formula ſolemnitatem vlamLLcum mo-
taC de tranſact. & laL.C de reuoc. iis,
quae in fraudem credit-es tamen om:
nis actio in factum, praſeriptis verbis.
non in fatum ciuiles accommodata lgi
Aquilie vel al non in fatum pratori.
qua ſignifcantur pſteriori parte huius
rubriea. Et in factum actionibus, que
nn ex cotractibus dantur ſieut praſeri-
ptis verbieſod ex multis aliys, variſque
cauſis. CVrAC.

Vbi incertum eſt in quam ſpe-
ciem contractus cadat, ad actionem
praſcriptis verbis, ſeu in factum re-
curritur. BART.

1. PAPINANVS libro otaus
Quastionum.

ONNVMQVAM a
euenit, vt ceſſan-
ebus iudicis apro-
Rditis, & vulgari-
us b actionibus,
cûm proprium nomen inuenire
non poſſumus t, facile deſcen-
damus ad eas, que in factum
apelantured, Sed ne res eren
plis egeat paucis aga. 1. Do-
mino mercium in magiſtrum
nauis, ſi ſit incertum vtrum na-
uem conduxerit, an merces ve-
hendas locauerit, ciuilem actio-
nem in factum eſſe dandam. La-
beo ſcribit s. 2. (Item ſi quis

ii neceſſaria erit, ſi ignoretur, vbi res ſit.Nam ſi conſtet eius

re poſſeſſionem interneſſe, eri atio frtina,
item ad exhibendum l ſi gratueuumS Papininuiu. J. eoa.
E ianAm nm J re ſſrrpti verbi quan S lpxx appellauit
iufactm ACeVRS.
ailicet actionum..
Plra fmrggeis quam vnabula. Praſertim ciuilia
Aturalus ’Cn’SVs Ex ancilla tua habeo filimm, qui tous
eſt ſeruus ex mea tu habniſti filium, qui eſt meus ſerutus:
uenimus, it u filium meum manumitreres, & ego tum: &
r veus.

Ei



De prſcriptis verbis, &c.

pretij explohdi grata rem
tradat: neque depoſirumB, ne-

que commodatum erir: ſed
non exhibita fide, in factum ci-
uilibus ſubiicitur actio.

1. CELS libr taus
Digestorum.

NAn cun defieiant vuila-
ria, atque vſitata actionum
nomina, praſeriptis-verbis f
agendum eſt.

I15. ILLAANl Mre quarto-
decimo Digestorum.

I quan neeſe eſt confu-
lgére, quotiens contractus
exiſtunt, quorum appellatio-
nes null iure ciuili proditaæ
ſunt.

IV. VLPIANVS libro trigin-
ſimo ad Sabinum.

Atura enim rerum indu-
ctum eſt y, vt plura ſint
negotia, quam vocabula st.

Hec eſt difficior, & forté ex
vtior, qua ſit inſf-vteri. Et prim
ponitur thema, & quastio. Secun-
do altius exorditur materiam, di-
uidundo cam in quatuor partes: ſci-
licet in quatuor contractus innomi-
naos. Terti proſequitur primum.
Quarto proſequitur ſecdd. Quin-

tô proſequitur tertium. Sexto pre-

ſequitur quartum. Septimà deter-
equitur quartum. Sept

minat questionem propoſitam. Se-
cunda ibi; In hac quaſtione. Ter-
tia ibi Et ſi quidem. Quarta ibi:
At cum do. Quinta ibi Quod ſifa-
ciam. Sexta ibi: Sed ſi facio. Septi-
maibi, Si ergo. Prima particula
non recipit ſummarium, quia me-
re factum ponit. Secunda etiam non
ſummatur: quia ponit diuiſionem
mer. BART.

V. PaVLVS libr quine,
Quastinum.
Aturalis; meus filius ſer-
LVuit h tibi, & tuus filius mi-
hi, conuênit inter nos, vt & tu
meum manumitteres, & ege

in quantum mea intere

n mnauniſ, & tu on qua at eeum ir
ſuto in fin. l Secudõ diei, quod occaſione huius queſtionls
poteſt inquiri hle tob, tractat, vr hine inde datur alquid, q¬
contractus diuiditur in quatuor ſpecies: aut dove desruu doo
faiaiaurfaaii e dde à uu facio vr facias ur at! Qurni?;

tuum. ego manumiſi, tui ver:

1866

iaritureé datur

Hie proſequitur primé,
oe moulo ſ da preriee
pte retue eſt empioſi
ſpeciem pro ſpecie:
tunc eſt innominatus,
do ve des,quo caſu ſi
ego dedi tu non des,
poſſun velcondicere
quod dedi: ve praſe.
verbpetere quodinter-
etii peritfine eul-
pa tua, quod mibidare
debebas-ar evu oo
Hie proſequitur ſecun-
dam ſpeciem. hoe mo-
doſi do tibi decem, ve
faciasopus locabile, pu-
tà vt ſeribas: eſt loca-
tio, ſi do ſpeciem, tune
innominatue & ago cõ-
dictione ob cauſam ad
reperendum quod dedi:
vel praſer. vead inte-
reſſe, ſe. ſi nolis facere
uod conueniſti.Irem ſi
factum eſt nou locabi-

le, ve manumittere ſer-

uum: ſimiliter tunc cõ-
dico, vel praſcrip ver.

ago adintereſſe. Quid

autent ſi ſeruus, quem
dedi tibi ve manumit-

teres, euictus eſt, cum

iam manumiſeris? tune ,io. n
E ſiiem aien dede ; r pernr-
ro, tencor de dololis néequa de f¬
ia factum pro intereſ- eendis nouis
ſe predicte enictionis. ooaulis pe-
t& on A TTer ene auller
tiam ſpecien prdſequi n & la ai-
eur ſie. Eece conuei vr aaprine.
manumitterem ſeruum
meum, vr dares mihi

tuum, & eum manumi-

ſi, tu non dasago de de-
loſs DSITACI1.J
Quartam, & vltimam
proſequitur ſie. Cõueni
tecum, vt tu à meo de-
bitore exigas Carthagi-
ne, ego à tuo Roma vel
ego in tuo, & tu in meo
ſolo edifices& ego fe-
ci,& tu non feciſti. qua
agam act. & videtur in
primo caſu mandati, ſi-
ne quo neqi tu à meo,
neqego à tuo debito-
re petere poſſum.Econ-
tr, quôd non: quia non
redduitur impenſe hine-
inde ſed hoë non nocet:
quia mãdarum quãdou;

mutar naturã ex pacto,

ve & in hoe caſuiſi pro-

curator agat vr tenea-

tur de lax culpa tan-
tu: ex quo apparet, ſiue
qualiter ſiue inaqua-

liter impendamns, ſit
mandatum. ſed hoe al-
legaido dixit: veritas

auté eſt, vt fiat innomi-

natus conttactus facio vt facias, & agã praſ-verqua actio habet
naturam locati & conducti Tx Eaoo ’Ex pradictis apparet ſol.
prima quaſtionis huius legis, quod agam preſver ad intereſſe,
me non manumiſiſſe: quod intereſſe
nõ minuitur per ho,qud haben ilia liberton quem manumiſi-
.V Naturalu. Natntalis fiius is eſt, quen ex ancilla ſuſcepi-
nus Ergn au eemnus ſſ aut libertimus let fa oe Siſe uiregia-
tu Jad Trebe mann oind Cv ....
h Sert alids ſrutbatid eſt ſeruus tuus erat, quia ex aneil-
la tua eun habuerag & ſie ponitur inuthenr uberade car,S.

S.