DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1977#1099
2055 Digeſtorum LiberXXII. Tit. iij. 2o56
nL. Sed ad vlimum quod dui quen preſumi eſſe ſolen-
do eſt contr. Cad Lax perſoaa & jds mi nLys,ſi m¬
riſtratu. & Jao Imon eſſſe ſed ilud propter praſenten pau-
peruatem. tem arg contrà, jde cendit & demn lantepan fin&
àqui ſatiſcol ſſvero pro rei Negatiua ncti, ſi non haber
tã determinatio-
a né loci, vel téporis,vel
alrerius rei, nuquã pro-
T batur directé, vel indi-
rectévr ſi dicar aliquis
ſe non fuiſſe citatume
ve hie, & extrà de elect.
l bons memria&C.
de proba, l. actor. Si au-
tem habet auneram de-
terminationem, tunc in-
directã habet probatio-
nevt oxtrà de teſti. cax
tenore & C.t cõtrahen.
& commit. ſip Loptimã.
in fin. Accvns. Anr-
rio-in gloſſut autt hac
plnt videis, die quia
iplex. Hac de re tota
ſie ſtatuendum eſt. Sunt
quedã negariones, qua
efectu a méain.
affirmationes ſunt, &
has, qui dicit, & adfert,
probare deber: vr ſunt
erẽpla, lnec cdicilos.C.
de codieil . J lpé.
in fin C de cõtrahen ſti-
pul Verim ipficiationes
er rerum naturam nõ
poſſunt probari, vt ſi
accuſatus cadis, neget.
Ergo qui negat. i qui
nſtéaur, ,s aLſolrmé
negat CvI A.,E-- e.
JQui dicit. id eſt qui affirmat.
a I Non qui’ntat. id eſt, qui inficiatur, qui abſoluté negat.
Nan qui negat, etiam ſi vellet probare, non poſſet. l. aſſeuera-
tt. Cod dt non mum pee. Cie. in pariirioibus: Nemn aus, qud
negat factum, aut poteſt, aut dabet, aut ſolet probationom reddere.
Ider in AntonCVviae.
Vm. JC SVS. Teſtator filio ſpurio in primo reſtamen-
ttoreliquit c. his verbis beres, fac quod ſcis & rogauerat
eum priis in ſecrero:poſtea idem teſtator fecit ſecundum teſta-
mentum, in quo inſtituit eundem, quem prius: & in quo nihil
dixit de illo legato neque expreſsé, neque tacité: deinde eo
mortuo, venit fiſeus, & conuenit pe het. heredem, dicens ſe
ab inteſt. ſuccedere debere, cûm auferri debeat heredi, qui ac-
commodauit fidem de reſtituendo non capaci. facit enim fiſeus
tacite inteligi in ſecundo, quod erat dictum in primo: & ſic
fiſcum obtinere, niſi probet heres defunctuin mutaſſe volunta-
tem quam habuerat de dando ro capaci. VIVIAN.
a Cam. derulit ſe fideicommiſſarius, & ſie dimidiam habere:
vt infrà de iurfiſe.laim tacit.
b Tacitumideo ſic dictummquia timet palâm telinquere non
capaci, dicens boc in primo teſtamento, fac quod ſeis & hoc in
primo teſtamento. in ſecundo nihil dixieve J. de lufiſe. iy& l.
ita. ACCVRS.
Cum tacitum. Tacita fideicommiſſa fiſco vindicantur.CCv-
IACIVS.
d Tam in primo, quam. Praſumimus teſtatorem in fraudem
legum teſtamentum mutaſſe, maximé cum heredem non muta-
rie. Preſumimus item aduerſus heredem, & fideicommiſſum
fſeo vindieamns, niſi heres probet mutatam voluntatem.
Cae. .
a CCnmſecreti ſuſcepti. Id eſt, tacita fidei. Quadam ſunt per-
ſona, qua ex lege lul& Papin, ex aliorum reſtamento non pr
ſunt capere in fraudenm legum. Teſtatores eius pacitum fidei-
commiſun relinquinit, preſtante tacite fidem herede de pra-
ſtando ſecretum ſuſceptum fideicom. CVA C.
cy Qui conuenitur quoniam dicit ſiue affirmatevt Jen ouu, qui.
ooei. Notergo quod quis praſumitur remanere in eadem
toluntare ſiue boua ſiue malaut bie, js acuZieuiSj Sed
videtur ſecundam tantum voluntatem valereevtJ. de dimenle.
iſ tit am que et contrà vbi prims vni legaui, & eû fideic.
eiuſdem rei grauaui, & cide candem re poſtea legonam non in-
teligitur repuritû primu fideicõmiſſum Solhoc euenit bic pro-
pter ſecreti ſuſpepti rationibi aurem pald etat legatt, & capaci.
lrem adhure contrà ad idem, je iur fſtit Stsiusi fin fin jrrep ibi,
paeuie, &e. vbi dicit ex cautione contra eundé ſecundõ inſtitu-
tum poſſe agi ſi fuir inrerpoſtaa ſe videtur quod non ex teſta-
mento: & lie non intelligitur voluntas repetita Solhic pro ea-
dem, vel maiori parte fuit in ſecundo teſtamento inſtitntns, ibi
qui dicit a: non qui negat.
Tacitum fidaicamiſſum tiam
in teſtament intelligitur repeti-
tmm, cum eademperſona eſt inſtitu-
. h. d ſecus in expreſſo: vt in gl.
quod not.
111. PAPINIANVS libro none
Reſponſorum.
Vm a tacitum y fidei-
commiſſum ab eo datur,
qui tam in primo, quam in
ſecundo teſtamento pro eadem
parte, vel poſtea pro maiore he-
res ſeribitur, probatio muta-
t voluntatis ei debet incum-
bere, qui conuenitur : cûm
ſerei fuſepti , ratio plermm-
que dominis rerum perſua-
deat, eos ita heredes ſeri-
bere, quorum fidem elege-
runt d.
III1. PAVLVS libre ſoxte Re-
fponſorumm repondit.
Eptoren & probare debe.
re, eum ſeruum, de quo
pre minori parte:vnde onus videtur remiſa Alij diennt ſubau-
dir ibi etii ex cautione, non ſolum ex ſecondo teſtaméto. Alij,
quod ibi fuit iiterpoita cantio animo nouadi actioné, que debet
ori teſtamento vV’el die quart quod éper inte ligarur repe-
tit ar ibi negar reperiras pralegationes rogarenõ tamen negar
citû fideicommiſſum
repetit, imô afirmar
vaa.Area prine. Item
ex hac lde repeti-
Jdevers ablie.
In neganua iuris , i, qui ne¬ lTitia. Sds rep. & Iat.
n ngauius irs , ia quine lins iudrſed ae.
gar, ineumbis probatis h dd BatR.. &ge teain Sedà
fui ir minme ur in Spu de pr qſa quoe Rerſe
bario. sa probare autem, verſie. deui-
negatiua autem iuris. us à fiſco. AeevE-
Aorrro. Ingloſſ tem
adhu etra. Male huie
I. Mle oppnitemr-
LSatius. J. ure fiſei.
Ea enim prorſus idé ait,
fiſeo vindidei-
c. niſi appareat muta-
ta volõtas probatione,
vtex ſpecié cõſtabit vi-
de ſerpad hãc la Cr.
d5 Elgeunt. le. ſieut
primô inſtitueront ſub-
audi-qde praſumitur in
vltimo teſtamento taci-
té repetitum, quod in
primo continebaturnee
videzur ab elus fide re-
cedere quenm ſemel ele-
Je dotets probetue.
Atronum x manifeſte do¬ d uiyaie duplur eſt
cere débere, libertum in hacpraſpto ſecu
linAni legem, ex eo quod fieri
fraudem ſuam u aliquid dediſ- oaet iteen qua ie feie
in pratéritum. Accvns.
trtrmCASVS. Emptor ſerui, qui agit relhibiroria,
debet probare vitium praceſiſſe venditione.VVV1V1AN.
Emptorem. Qui ſeilicet agit redhibitoria reſoluen-
ditionis canſa, ob virinm ſerui venditi Qui vendit ſeruum fugi-
tiuum, teétur emptori actio redhibitoria, ſ ignorans emptor
id vitiumemerit. Vide ſeripta bie, & ad tit. c.de cdiat. CVac.
a Antequam emeret. Nam ſi fugerit poſt venditionema hoe
non eſt ſatis, niſi fugerit ex vereri vitio. Cy 1AC..
e Fugiſſe quod ſi uon pouerit interrogabirur ſeruugevt j cdd
Lcum probati.AAccRs. ADDIIO. Ad E. gloſſ adde: &
eius teſponſo ſtabitur quaro S vle ſuprà de adilit CvrC.
n nvgatiuaiuris. He negationes effectu affirinationes ſunt.
VIAC.
BeJCASVS. In cauſa, quam habeo cum Seio, aduo-
cauit contra me Titius: ego dico cum non poſſe aduoca-
tum eſſe: vrrum debeo probart, an ipſe non poſſit, cum quilibet
praſumatur poſſe? Et reſp. quod debeo probare. Secundô parer
petit filium in poreſtate eſſe, vr quaſita per filiun quarantur
parti. flius dicit le eſſe emancipatum. parer confitetur: ſed dicit
emancipationem non tenere-certe ipſe pater probare debetquia
non eſt facta coram ordinario iudice. VITIAN.
E T Ab ta parte. ſiue actorisſiue ria
g VAb aliqua. purà ab aduocatione.
ppeiaditer. vt quia eſt litis redemptorrve Caepoſtdi qui.,
5 Preſumitur ergo licere omnia, & ieri poſſe de iure, & eſſe à
iure facta cotra probeturvt hier ſiamnrn,Pit
sſid uuo & Cde fimſr it haſte ſſe lj d iſſ d fdainſ liieia probe.
C-ſi ſerptu. Quidam tamen ble diſtinrérint an nege,
facti, vr te emancipaſſe, cum de pecuaget tune incumbit milhi
probatioan negem te quidem iure facere poſſere tune mihi in-
cumbit Ioinhoe diſentirquia licét ne negemde iure id te facere
: videor tamen affirmare te problbitum. & ita negando
ns ponie quare probanure& ſe mon eega ta vr di d ee ae
firmatiua probatur & pro eo ſunt verba huius l ab ea parte, &c.
ſecundum Azo nam aduerſario licere viderur niſi contra probe-
turat modô probaui per multa iura.
iT Re quianon coran ice ordia . ADir 10 Vel
potidsaquia non corã teſtibs lpoſtmrim maapopuntbus Crra.
.J Ria faftam. Vt quia non ſit facta praſenribuis teſtibus..
poſt mortem ſupr de adopt CVIACIPS..
t ’Praftare, de iure: ſeilicez cum conſtet de factoii
Jſolmaal Titin & Cadſi adueraus rem iud-.y.
2 DAtronu. Hac l’eſt de actioné Fauiana Vide tit. Inſtit. Lan n d .
de ſuet liberum- CvAC..... i..a in-
a MMnnfeett. Nam dolus ex perſpicuis indieiis doceri debet. aiia iurt
latit Cs dola. CIFe ure avns uuvtas uuuct. ar t de dec
In fraudem ſuai. Obſtat r ſ m made ecept rei iudie.
J. Vide ſolut ad eam. Cvra c.
quaritur, antequam emeret n
fugiſſet.
V. IDEM libre nono Re-
aſſrum.
Au eaparte, qua dielt ad-
uerſarium ſuu ab aliquos
iure prohibitum eſſe ſpeciali-
ter lege, vel conſtitutione, id
probari oportere.
1. J Idem reſpondir, ſi quis
negat emancipationem recté!
factam e, probationem ipſum
preſtare l debere.
V1. SeAVOLA br ſecunde
Repanſorum.
tur.
6 i Gſ-
in lator. ca.
it ei& ecaar nit
i ſuper vonu.
Vide tit Inſtit.
à J Aliquid
nL. Sed ad vlimum quod dui quen preſumi eſſe ſolen-
do eſt contr. Cad Lax perſoaa & jds mi nLys,ſi m¬
riſtratu. & Jao Imon eſſſe ſed ilud propter praſenten pau-
peruatem. tem arg contrà, jde cendit & demn lantepan fin&
àqui ſatiſcol ſſvero pro rei Negatiua ncti, ſi non haber
tã determinatio-
a né loci, vel téporis,vel
alrerius rei, nuquã pro-
T batur directé, vel indi-
rectévr ſi dicar aliquis
ſe non fuiſſe citatume
ve hie, & extrà de elect.
l bons memria&C.
de proba, l. actor. Si au-
tem habet auneram de-
terminationem, tunc in-
directã habet probatio-
nevt oxtrà de teſti. cax
tenore & C.t cõtrahen.
& commit. ſip Loptimã.
in fin. Accvns. Anr-
rio-in gloſſut autt hac
plnt videis, die quia
iplex. Hac de re tota
ſie ſtatuendum eſt. Sunt
quedã negariones, qua
efectu a méain.
affirmationes ſunt, &
has, qui dicit, & adfert,
probare deber: vr ſunt
erẽpla, lnec cdicilos.C.
de codieil . J lpé.
in fin C de cõtrahen ſti-
pul Verim ipficiationes
er rerum naturam nõ
poſſunt probari, vt ſi
accuſatus cadis, neget.
Ergo qui negat. i qui
nſtéaur, ,s aLſolrmé
negat CvI A.,E-- e.
JQui dicit. id eſt qui affirmat.
a I Non qui’ntat. id eſt, qui inficiatur, qui abſoluté negat.
Nan qui negat, etiam ſi vellet probare, non poſſet. l. aſſeuera-
tt. Cod dt non mum pee. Cie. in pariirioibus: Nemn aus, qud
negat factum, aut poteſt, aut dabet, aut ſolet probationom reddere.
Ider in AntonCVviae.
Vm. JC SVS. Teſtator filio ſpurio in primo reſtamen-
ttoreliquit c. his verbis beres, fac quod ſcis & rogauerat
eum priis in ſecrero:poſtea idem teſtator fecit ſecundum teſta-
mentum, in quo inſtituit eundem, quem prius: & in quo nihil
dixit de illo legato neque expreſsé, neque tacité: deinde eo
mortuo, venit fiſeus, & conuenit pe het. heredem, dicens ſe
ab inteſt. ſuccedere debere, cûm auferri debeat heredi, qui ac-
commodauit fidem de reſtituendo non capaci. facit enim fiſeus
tacite inteligi in ſecundo, quod erat dictum in primo: & ſic
fiſcum obtinere, niſi probet heres defunctuin mutaſſe volunta-
tem quam habuerat de dando ro capaci. VIVIAN.
a Cam. derulit ſe fideicommiſſarius, & ſie dimidiam habere:
vt infrà de iurfiſe.laim tacit.
b Tacitumideo ſic dictummquia timet palâm telinquere non
capaci, dicens boc in primo teſtamento, fac quod ſeis & hoc in
primo teſtamento. in ſecundo nihil dixieve J. de lufiſe. iy& l.
ita. ACCVRS.
Cum tacitum. Tacita fideicommiſſa fiſco vindicantur.CCv-
IACIVS.
d Tam in primo, quam. Praſumimus teſtatorem in fraudem
legum teſtamentum mutaſſe, maximé cum heredem non muta-
rie. Preſumimus item aduerſus heredem, & fideicommiſſum
fſeo vindieamns, niſi heres probet mutatam voluntatem.
Cae. .
a CCnmſecreti ſuſcepti. Id eſt, tacita fidei. Quadam ſunt per-
ſona, qua ex lege lul& Papin, ex aliorum reſtamento non pr
ſunt capere in fraudenm legum. Teſtatores eius pacitum fidei-
commiſun relinquinit, preſtante tacite fidem herede de pra-
ſtando ſecretum ſuſceptum fideicom. CVA C.
cy Qui conuenitur quoniam dicit ſiue affirmatevt Jen ouu, qui.
ooei. Notergo quod quis praſumitur remanere in eadem
toluntare ſiue boua ſiue malaut bie, js acuZieuiSj Sed
videtur ſecundam tantum voluntatem valereevtJ. de dimenle.
iſ tit am que et contrà vbi prims vni legaui, & eû fideic.
eiuſdem rei grauaui, & cide candem re poſtea legonam non in-
teligitur repuritû primu fideicõmiſſum Solhoc euenit bic pro-
pter ſecreti ſuſpepti rationibi aurem pald etat legatt, & capaci.
lrem adhure contrà ad idem, je iur fſtit Stsiusi fin fin jrrep ibi,
paeuie, &e. vbi dicit ex cautione contra eundé ſecundõ inſtitu-
tum poſſe agi ſi fuir inrerpoſtaa ſe videtur quod non ex teſta-
mento: & lie non intelligitur voluntas repetita Solhic pro ea-
dem, vel maiori parte fuit in ſecundo teſtamento inſtitntns, ibi
qui dicit a: non qui negat.
Tacitum fidaicamiſſum tiam
in teſtament intelligitur repeti-
tmm, cum eademperſona eſt inſtitu-
. h. d ſecus in expreſſo: vt in gl.
quod not.
111. PAPINIANVS libro none
Reſponſorum.
Vm a tacitum y fidei-
commiſſum ab eo datur,
qui tam in primo, quam in
ſecundo teſtamento pro eadem
parte, vel poſtea pro maiore he-
res ſeribitur, probatio muta-
t voluntatis ei debet incum-
bere, qui conuenitur : cûm
ſerei fuſepti , ratio plermm-
que dominis rerum perſua-
deat, eos ita heredes ſeri-
bere, quorum fidem elege-
runt d.
III1. PAVLVS libre ſoxte Re-
fponſorumm repondit.
Eptoren & probare debe.
re, eum ſeruum, de quo
pre minori parte:vnde onus videtur remiſa Alij diennt ſubau-
dir ibi etii ex cautione, non ſolum ex ſecondo teſtaméto. Alij,
quod ibi fuit iiterpoita cantio animo nouadi actioné, que debet
ori teſtamento vV’el die quart quod éper inte ligarur repe-
tit ar ibi negar reperiras pralegationes rogarenõ tamen negar
citû fideicommiſſum
repetit, imô afirmar
vaa.Area prine. Item
ex hac lde repeti-
Jdevers ablie.
In neganua iuris , i, qui ne¬ lTitia. Sds rep. & Iat.
n ngauius irs , ia quine lins iudrſed ae.
gar, ineumbis probatis h dd BatR.. &ge teain Sedà
fui ir minme ur in Spu de pr qſa quoe Rerſe
bario. sa probare autem, verſie. deui-
negatiua autem iuris. us à fiſco. AeevE-
Aorrro. Ingloſſ tem
adhu etra. Male huie
I. Mle oppnitemr-
LSatius. J. ure fiſei.
Ea enim prorſus idé ait,
fiſeo vindidei-
c. niſi appareat muta-
ta volõtas probatione,
vtex ſpecié cõſtabit vi-
de ſerpad hãc la Cr.
d5 Elgeunt. le. ſieut
primô inſtitueront ſub-
audi-qde praſumitur in
vltimo teſtamento taci-
té repetitum, quod in
primo continebaturnee
videzur ab elus fide re-
cedere quenm ſemel ele-
Je dotets probetue.
Atronum x manifeſte do¬ d uiyaie duplur eſt
cere débere, libertum in hacpraſpto ſecu
linAni legem, ex eo quod fieri
fraudem ſuam u aliquid dediſ- oaet iteen qua ie feie
in pratéritum. Accvns.
trtrmCASVS. Emptor ſerui, qui agit relhibiroria,
debet probare vitium praceſiſſe venditione.VVV1V1AN.
Emptorem. Qui ſeilicet agit redhibitoria reſoluen-
ditionis canſa, ob virinm ſerui venditi Qui vendit ſeruum fugi-
tiuum, teétur emptori actio redhibitoria, ſ ignorans emptor
id vitiumemerit. Vide ſeripta bie, & ad tit. c.de cdiat. CVac.
a Antequam emeret. Nam ſi fugerit poſt venditionema hoe
non eſt ſatis, niſi fugerit ex vereri vitio. Cy 1AC..
e Fugiſſe quod ſi uon pouerit interrogabirur ſeruugevt j cdd
Lcum probati.AAccRs. ADDIIO. Ad E. gloſſ adde: &
eius teſponſo ſtabitur quaro S vle ſuprà de adilit CvrC.
n nvgatiuaiuris. He negationes effectu affirinationes ſunt.
VIAC.
BeJCASVS. In cauſa, quam habeo cum Seio, aduo-
cauit contra me Titius: ego dico cum non poſſe aduoca-
tum eſſe: vrrum debeo probart, an ipſe non poſſit, cum quilibet
praſumatur poſſe? Et reſp. quod debeo probare. Secundô parer
petit filium in poreſtate eſſe, vr quaſita per filiun quarantur
parti. flius dicit le eſſe emancipatum. parer confitetur: ſed dicit
emancipationem non tenere-certe ipſe pater probare debetquia
non eſt facta coram ordinario iudice. VITIAN.
E T Ab ta parte. ſiue actorisſiue ria
g VAb aliqua. purà ab aduocatione.
ppeiaditer. vt quia eſt litis redemptorrve Caepoſtdi qui.,
5 Preſumitur ergo licere omnia, & ieri poſſe de iure, & eſſe à
iure facta cotra probeturvt hier ſiamnrn,Pit
sſid uuo & Cde fimſr it haſte ſſe lj d iſſ d fdainſ liieia probe.
C-ſi ſerptu. Quidam tamen ble diſtinrérint an nege,
facti, vr te emancipaſſe, cum de pecuaget tune incumbit milhi
probatioan negem te quidem iure facere poſſere tune mihi in-
cumbit Ioinhoe diſentirquia licét ne negemde iure id te facere
: videor tamen affirmare te problbitum. & ita negando
ns ponie quare probanure& ſe mon eega ta vr di d ee ae
firmatiua probatur & pro eo ſunt verba huius l ab ea parte, &c.
ſecundum Azo nam aduerſario licere viderur niſi contra probe-
turat modô probaui per multa iura.
iT Re quianon coran ice ordia . ADir 10 Vel
potidsaquia non corã teſtibs lpoſtmrim maapopuntbus Crra.
.J Ria faftam. Vt quia non ſit facta praſenribuis teſtibus..
poſt mortem ſupr de adopt CVIACIPS..
t ’Praftare, de iure: ſeilicez cum conſtet de factoii
Jſolmaal Titin & Cadſi adueraus rem iud-.y.
2 DAtronu. Hac l’eſt de actioné Fauiana Vide tit. Inſtit. Lan n d .
de ſuet liberum- CvAC..... i..a in-
a MMnnfeett. Nam dolus ex perſpicuis indieiis doceri debet. aiia iurt
latit Cs dola. CIFe ure avns uuvtas uuuct. ar t de dec
In fraudem ſuai. Obſtat r ſ m made ecept rei iudie.
J. Vide ſolut ad eam. Cvra c.
quaritur, antequam emeret n
fugiſſet.
V. IDEM libre nono Re-
aſſrum.
Au eaparte, qua dielt ad-
uerſarium ſuu ab aliquos
iure prohibitum eſſe ſpeciali-
ter lege, vel conſtitutione, id
probari oportere.
1. J Idem reſpondir, ſi quis
negat emancipationem recté!
factam e, probationem ipſum
preſtare l debere.
V1. SeAVOLA br ſecunde
Repanſorum.
tur.
6 i Gſ-
in lator. ca.
it ei& ecaar nit
i ſuper vonu.
Vide tit Inſtit.
à J Aliquid