DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.1977#0750
n3.
xvj. ſol v
po rata, id eſt pro quinta ſui portione, ſeilicer iij-ſol-& iiij de-
n Ee ſi bene computes, pro ſingul v. ſolidis de ſorte, debetur
us ſolpro pona. Sed Mleoctaginta ſortis erant, & in al. no-
ine pone pottrat cõdemari inee ſolnis ex voinerſitate evi.
ſolt viijdena de ſorte
it ſed de pona iij.
ſolx iij de de ſorte
emim ſuperſunt riij-ſol.
& iijdena de pœna, i¬
ſoli. & vii. denarij: &
bc compuratio ad eã-
dem ſenſum recidit.
a V Ex pan. i. de in-
tereſſe.
b qotem. id eſt cen-
tum Azo.
e dProcadem propor-
tionabiliter, ſeilicet e
ibi quinquies tam con-
tineatur in ſorte, quam
in intereſſe, ſecundum
poſitionem facta quod
ſors erat cinvereſſe x.
ergo v partes c. ſoluto-
rum in ſortem videntur
ceſſiſſe. ſexra aué pars
e viderur ceſiſſe in in-
cereſſeque ſerta con-
tiner t partes de inter-
eſſe remanet ergo ſexea
pars ſortis, & iueereſſe
ſoluenda-Azo.
d’ Admittendum.ſei-
licet ve ex ſorte, & in-
tereſſe ſoluei videatur:
& ita nõ reſpõder qua-
ſtioni propoſit aude-
iuſſor in omnem éau-
aã teneatur. Vel di,uon
puroadmitti quod fide-
uſſor teneatur. nam &
in pr, i ſin huius l
probare intédit intereſ-
ſe nõ eſſe in obligatio-
ne ea ratione, quia ſorte
ſoluta pona peti nõ po-
teſt & hoe idem probat
E.o. centum Primã ta-
men verius eſt,vt que-
ſioni non reſpon. & fie
pro vtroque, ſi ſimplici-
ter ſi accepts, tenea-
turevt & no SodIcon-
tunm, in ſolutione con-
t a ane ſen. trarij- imfi-locati. qua-
mpalehre ro jre pit, ..
Cieſi& 3. e T ViuturNo, reci-
o gp ter piendozſorteu jidetur
S cu eudds, remitri pcmarefie
M.
dne apinf de pub. & vet.
nefarium Ee Loe adico, & ags S.ſi
aete ne paitaliſt le ſ ds
ntiuet vi Lij n prin & S. de abi.
amxppppuie pupiſir triſin lrg contr
vi bon rap pe, & .
de adladut l ſi quis ſit.
fuare: qui
in tatelã per-
unit: & ocis
Ealere; quiſe
i negoto cõ-
Iuuxit.
aSorté debiu
ex poœna ? ſolutum viderivt ſu-
perſit petitio eius, quod exce-
dit ſortem, & accedat pœna
pro eadem quantitate. Quod
non puto admittendum d, tan-
to magis, quod creditor acci-
piendo pecuniam, etiam remi-
ſiſſe pœnam videature.
DE PECVNIA
conſtituta a.
TITVLVS V. 3
Tradia eſt ratis ſuperiori titul, qua
iquod debetur,aio die, vel lco ppa-
tur re qqu qu quo dari debuit.Traditur
aſi hhe tiull si quis id agerit cum de-
bitore, vt alis dis, vel loco contitueretſe
ſoluturum. nam, vt Labes ditabat, pro-
per has potiimum pecunias, qua non-
dum paſſunt, putà morau inijcien-
te dis, vel lots, nſtituta inducta ſimtl.
3.Svet l4& çhoc tit. Fiunt conſenſu
nrdo, non verbi: neë tamen patl une
nudatſedeetractus, quia recepea imitan-
tur qua fuere contratus, ? quibus atis
reptitia, ſint ex bi atio cõſtitutoria.
num net alia ratione precarium nume-
ratur intercontractus Leontractus. de
reg iur quam quod ſit ſimile commada-
t. Fiunt etiam conſtituta pro alio. Et
muiter conſtitutum eſt conuntis, qua
quis repondet citra ſtipulatinem ſolu-
turuim ſe, quod ipſe, vel alius debet Quo
renere priorem obligationem non nouu
conſtat. l, Sin eum. de admi. rer. ad
ciit. CVrAc.
L VLPLANVS libre vicenſimo-
ſeptimo ad Edictum.
Oc edicto pr-
tor fauet natura-
li æquitatis, qui
t conſtituta ex con-
d. ſenſu facta cuſto-
dit:quoniam f’graue eſt fidem
fallere.
Maſculinum concipit fœmini-
num. BART.
1. J Ait pretor: Qui peuniam
debitam constituit i. Qui ſie ac-
cipiendum eſt, quave. nã & mu-
lieres de conſtitura tenentur,
in prin & ar. ifirrd frr. qqu e mmnte, & arg. contrà Cod. de
ilaj, Sed in arbitraris b, & iudicialibus pœuis locum habent
prima ar. non in legalibus: veſupr de edit fur ſi profure. In
recipiens, vi¬ conuentionalibus refert, ſit dictum rato manente pacto, vel
deur pœnanm non: ve inſi-de ranſaa.
remitere. lqui
i Din p pmis
legaibur, que
nur à
lquifidem. T Item quid ſi reus ſoluur alibi, an fdeiuſor in in-
tereſſe porerit conueniri? Reſpoudeo ſie, ſi in intereſſe fdeiuſ-
ſir: non aliàs: ſed lpſe reus nou: vtble: ſed nee ipſe fideiſſor
Aee repaeà o ſſeeia hos ſucoiatiter ſdeiſſi . l en c cou a ſr n yiy iatn
ue ſoris non Iulianus. Sol.vr ibi.
remitei pϋ
Iulianu, Sol. ve ibi.
penã
con-
bus
lieus, ſetaii
aecedunt.
codtit. Cv1Ac.
DE PECVNIA CONSTITVT A.
Supra de prinepalibus porſnis lpeutun eſt: une de ili, qua
Oe edio-CCAs VE. Dicitur quod hor cdictum aquita-
2 Conſtituta. Ia conſtieuun venit peeunia aatim: id ae,
que ponderenumer mnſura conſtant. Vide ſeripea adtit, Cod.
notam & de leg. l ſeruus plurium. S fin. ſed cum ncceptilatio
tem habet: quia naturalis aquitas ſuadet, ve ea, qua
u quis promitt ex proprio conſenſu, ea adimplearquia
graue eſt, &c. CAITPRTO.. qui pro alio conſtituerit,
De pecunia conſtituta.
j. denrijde ore ſoluenda: quibus aceedit poa
verb. oblig.
1362
4¬
ſoluere cogam. & hoe verum eſt, niſt in muliere: que ſi pro
aio intercedendo conſtituit, uon tenetur: ſed pro ſe ſie: quia
maſcnlinun concipir & fœmninum. IDE PVPILLO. Pi-
pillus ſine tutoris auctoritate conſtitueeudo non obligatur. Si
Elius conftituit ſe ſoluturum, pater tenetur pro eo de peculio.
ſu, QELJVole-
bam à te ſtipulan, quod
alius mihi debebata-
men fuit iutilis ſtipr
latio. volebã iſtam ſti-
pulationem babere vim
nudi pati, vt ita ha-
beret locum actio dé
conſtituta. dicit quod
non pureſt: quia non
hab animum conti-
tuendi nec ex ſtipula-
tioné: quia iuutilis fuit
ſipulatio: IoEnrrvu.I
iod debeo, ve lils
debet, conſtitui poteſt:
vnde ad hoc quod con-
ſtui poſſit, ſufficit
quod naturaliter de-
beatur: vel etiam iure
pratorio parer, vel dõ-
minus obligatur de pe
culio, quarenus fuit in
pemuio ront
tur in tantum, in qua
tum filius tenebaturai-
cét in peculio tempore
conſtitutionis minus
it, in ſolidum tenebi-
tur: & etiam ſi nihil ſit
in peculio ſi autemma
ritus conſtituit ſe ſol.
turum c que accepit
nomine dotis: non in
quantua facere poreſt
teneeur, ſed in ſolidum
condemnatur: tamen
mulier condemnatur in
quantum facere poteſt.
VIVIAN.
fHce nditoquod eſt
in proxS. 9
g Aquitatit & il-
ſud zde paſt li-in prin.
LT Grane eſt homini
grauieſie & infr.depoſit.
JS merito. ACeV.
i4 Conſtituit. ſoluere
cogamAzo & ſie iunge
quod eſt infradiſi dus.
Sit prator.
E q’ieres. pro ſe
ſeilicer, & non pro
ais: vr ſubiicit. T’Et
not. hie, quod ſub a à Maſculinu.
maſeulino genere cou a c quione.
aituue femminmſed ineae
non contr: vr imrr nnieẽ er:
de verb. ſienfie.
. t- jE ia ſer a de
ime & & ſnen. as
ſi non interceſſerintl.
Hac dictio, qui, refertur ad ma-
ſoules, & ad feminas maiores, &
minores, libetus, & in potestate.
BART......
2. q De pupillo etſi nihil ſit
expreſſum edicto, attamen ſine
tutoris auctoritate conſtituen-
do non obligatur . 3. 5Sed ſi
filiusfamiliàs conſtituerit, an
teneatur, queritur. Sed puro
verum & ipſum conſtituentem
tenerin, & partem de peculio.
Hic exponitur verbum, conſti-
tuit, licét eius expoſitionem reaſſu-
mat infrà colqui autems con-
ſtituere & h.d Cim tractamus de
obligatione inducenda: ſi non valer
quod ago, vt ago, nec valet
lere poteſtBART.
4. JEum, qui inutiliter ſtipu-
larus e eſt, cun ſtipulati volue-
rit non conſtitui ſibi, dicendum
eſt de conſtituta experiri non
poſſe: quoniam non animol?
conſtituentis: ſed promittentis
factum ſit.
Hie incipit expontre lud ver-
an, deliama erre cee
poſitio vſque adl. qui autem. S.
cõſtituere. & ne procedat in aqui-
uo hie verbum, pecunia, non ex-
ponit: ſed pro constanti omnes ve-
teres acceperunt pecuiam pro qua-
libet re. Solum irgo ad expoſitionem
hius verbi, debitu, attendit. &
hd Sicut alnd proalio poteſt ſolui:
a aira ppe dieppuſt auriini.
r y An poteſt alud conſti-
tui, quam quod debetur, qua-
ſitum eſt. Sed cum iam placet,
rem prore ſolui poſſe d, nihil
prohiber, & aliud pro debito
coiſtiru D ueique quis cen.
tum debens, frumentum eiuſ-
dem pretij conſtituât, pn
l. Lucius. S queſitum.
l mere ier ſrſ ie pro aiſ r . ...
m’q Non obligatur. etiamnaturaliter quando infanitie prori-é Vurm, &
mus eſtvt s de condict l puod pupidu. Nel die, ciuiliter quonooo eu-
quando eſt proximus pubetiati: ſed namraliter ſie: ve iur d paius obige-
nouatio.l.j.j’ tur.
n Tmaiquia ex omnibus canſis obligatur re parerfamlliss.
vi ar de at & dblig ſi iuufaml.. ¬
0 qStpulau, quia forté eſt inter abſentes
p Non mimm, T Ar, quod valet quod ago, vi ago, e Auà , aen.
atvvaié , aueii pperdt ſe r à de l vui lſe va adse
ſi quis ita in fin. Sed arg, cont veſ. dpſil r, he de:
Ens aeMit u pil agael ge i A eel pe al de gn eſilt ae ie taere
aa & huſ d adpras fnn fggr d paui leſtux prn q e& vitT
qualiter ſeiam, quodſtipulari ſibi voluerit non conſtirui eſp.
ex verbis qua praceſſerunt v iifirà de teſed &ſi
quandoque iure pacti valeat; vt diimus ſuprà de pat ſi
vnus Speuuits, quare non ſtipulatio valet lute conſtitutué-
pude ails eregu on quain atiopaaae.
q Pſſſe vt & ſuprà iure deli i¬
V5 pura.
xvj. ſol v
po rata, id eſt pro quinta ſui portione, ſeilicer iij-ſol-& iiij de-
n Ee ſi bene computes, pro ſingul v. ſolidis de ſorte, debetur
us ſolpro pona. Sed Mleoctaginta ſortis erant, & in al. no-
ine pone pottrat cõdemari inee ſolnis ex voinerſitate evi.
ſolt viijdena de ſorte
it ſed de pona iij.
ſolx iij de de ſorte
emim ſuperſunt riij-ſol.
& iijdena de pœna, i¬
ſoli. & vii. denarij: &
bc compuratio ad eã-
dem ſenſum recidit.
a V Ex pan. i. de in-
tereſſe.
b qotem. id eſt cen-
tum Azo.
e dProcadem propor-
tionabiliter, ſeilicet e
ibi quinquies tam con-
tineatur in ſorte, quam
in intereſſe, ſecundum
poſitionem facta quod
ſors erat cinvereſſe x.
ergo v partes c. ſoluto-
rum in ſortem videntur
ceſſiſſe. ſexra aué pars
e viderur ceſiſſe in in-
cereſſeque ſerta con-
tiner t partes de inter-
eſſe remanet ergo ſexea
pars ſortis, & iueereſſe
ſoluenda-Azo.
d’ Admittendum.ſei-
licet ve ex ſorte, & in-
tereſſe ſoluei videatur:
& ita nõ reſpõder qua-
ſtioni propoſit aude-
iuſſor in omnem éau-
aã teneatur. Vel di,uon
puroadmitti quod fide-
uſſor teneatur. nam &
in pr, i ſin huius l
probare intédit intereſ-
ſe nõ eſſe in obligatio-
ne ea ratione, quia ſorte
ſoluta pona peti nõ po-
teſt & hoe idem probat
E.o. centum Primã ta-
men verius eſt,vt que-
ſioni non reſpon. & fie
pro vtroque, ſi ſimplici-
ter ſi accepts, tenea-
turevt & no SodIcon-
tunm, in ſolutione con-
t a ane ſen. trarij- imfi-locati. qua-
mpalehre ro jre pit, ..
Cieſi& 3. e T ViuturNo, reci-
o gp ter piendozſorteu jidetur
S cu eudds, remitri pcmarefie
M.
dne apinf de pub. & vet.
nefarium Ee Loe adico, & ags S.ſi
aete ne paitaliſt le ſ ds
ntiuet vi Lij n prin & S. de abi.
amxppppuie pupiſir triſin lrg contr
vi bon rap pe, & .
de adladut l ſi quis ſit.
fuare: qui
in tatelã per-
unit: & ocis
Ealere; quiſe
i negoto cõ-
Iuuxit.
aSorté debiu
ex poœna ? ſolutum viderivt ſu-
perſit petitio eius, quod exce-
dit ſortem, & accedat pœna
pro eadem quantitate. Quod
non puto admittendum d, tan-
to magis, quod creditor acci-
piendo pecuniam, etiam remi-
ſiſſe pœnam videature.
DE PECVNIA
conſtituta a.
TITVLVS V. 3
Tradia eſt ratis ſuperiori titul, qua
iquod debetur,aio die, vel lco ppa-
tur re qqu qu quo dari debuit.Traditur
aſi hhe tiull si quis id agerit cum de-
bitore, vt alis dis, vel loco contitueretſe
ſoluturum. nam, vt Labes ditabat, pro-
per has potiimum pecunias, qua non-
dum paſſunt, putà morau inijcien-
te dis, vel lots, nſtituta inducta ſimtl.
3.Svet l4& çhoc tit. Fiunt conſenſu
nrdo, non verbi: neë tamen patl une
nudatſedeetractus, quia recepea imitan-
tur qua fuere contratus, ? quibus atis
reptitia, ſint ex bi atio cõſtitutoria.
num net alia ratione precarium nume-
ratur intercontractus Leontractus. de
reg iur quam quod ſit ſimile commada-
t. Fiunt etiam conſtituta pro alio. Et
muiter conſtitutum eſt conuntis, qua
quis repondet citra ſtipulatinem ſolu-
turuim ſe, quod ipſe, vel alius debet Quo
renere priorem obligationem non nouu
conſtat. l, Sin eum. de admi. rer. ad
ciit. CVrAc.
L VLPLANVS libre vicenſimo-
ſeptimo ad Edictum.
Oc edicto pr-
tor fauet natura-
li æquitatis, qui
t conſtituta ex con-
d. ſenſu facta cuſto-
dit:quoniam f’graue eſt fidem
fallere.
Maſculinum concipit fœmini-
num. BART.
1. J Ait pretor: Qui peuniam
debitam constituit i. Qui ſie ac-
cipiendum eſt, quave. nã & mu-
lieres de conſtitura tenentur,
in prin & ar. ifirrd frr. qqu e mmnte, & arg. contrà Cod. de
ilaj, Sed in arbitraris b, & iudicialibus pœuis locum habent
prima ar. non in legalibus: veſupr de edit fur ſi profure. In
recipiens, vi¬ conuentionalibus refert, ſit dictum rato manente pacto, vel
deur pœnanm non: ve inſi-de ranſaa.
remitere. lqui
i Din p pmis
legaibur, que
nur à
lquifidem. T Item quid ſi reus ſoluur alibi, an fdeiuſor in in-
tereſſe porerit conueniri? Reſpoudeo ſie, ſi in intereſſe fdeiuſ-
ſir: non aliàs: ſed lpſe reus nou: vtble: ſed nee ipſe fideiſſor
Aee repaeà o ſſeeia hos ſucoiatiter ſdeiſſi . l en c cou a ſr n yiy iatn
ue ſoris non Iulianus. Sol.vr ibi.
remitei pϋ
Iulianu, Sol. ve ibi.
penã
con-
bus
lieus, ſetaii
aecedunt.
codtit. Cv1Ac.
DE PECVNIA CONSTITVT A.
Supra de prinepalibus porſnis lpeutun eſt: une de ili, qua
Oe edio-CCAs VE. Dicitur quod hor cdictum aquita-
2 Conſtituta. Ia conſtieuun venit peeunia aatim: id ae,
que ponderenumer mnſura conſtant. Vide ſeripea adtit, Cod.
notam & de leg. l ſeruus plurium. S fin. ſed cum ncceptilatio
tem habet: quia naturalis aquitas ſuadet, ve ea, qua
u quis promitt ex proprio conſenſu, ea adimplearquia
graue eſt, &c. CAITPRTO.. qui pro alio conſtituerit,
De pecunia conſtituta.
j. denrijde ore ſoluenda: quibus aceedit poa
verb. oblig.
1362
4¬
ſoluere cogam. & hoe verum eſt, niſt in muliere: que ſi pro
aio intercedendo conſtituit, uon tenetur: ſed pro ſe ſie: quia
maſcnlinun concipir & fœmninum. IDE PVPILLO. Pi-
pillus ſine tutoris auctoritate conſtitueeudo non obligatur. Si
Elius conftituit ſe ſoluturum, pater tenetur pro eo de peculio.
ſu, QELJVole-
bam à te ſtipulan, quod
alius mihi debebata-
men fuit iutilis ſtipr
latio. volebã iſtam ſti-
pulationem babere vim
nudi pati, vt ita ha-
beret locum actio dé
conſtituta. dicit quod
non pureſt: quia non
hab animum conti-
tuendi nec ex ſtipula-
tioné: quia iuutilis fuit
ſipulatio: IoEnrrvu.I
iod debeo, ve lils
debet, conſtitui poteſt:
vnde ad hoc quod con-
ſtui poſſit, ſufficit
quod naturaliter de-
beatur: vel etiam iure
pratorio parer, vel dõ-
minus obligatur de pe
culio, quarenus fuit in
pemuio ront
tur in tantum, in qua
tum filius tenebaturai-
cét in peculio tempore
conſtitutionis minus
it, in ſolidum tenebi-
tur: & etiam ſi nihil ſit
in peculio ſi autemma
ritus conſtituit ſe ſol.
turum c que accepit
nomine dotis: non in
quantua facere poreſt
teneeur, ſed in ſolidum
condemnatur: tamen
mulier condemnatur in
quantum facere poteſt.
VIVIAN.
fHce nditoquod eſt
in proxS. 9
g Aquitatit & il-
ſud zde paſt li-in prin.
LT Grane eſt homini
grauieſie & infr.depoſit.
JS merito. ACeV.
i4 Conſtituit. ſoluere
cogamAzo & ſie iunge
quod eſt infradiſi dus.
Sit prator.
E q’ieres. pro ſe
ſeilicer, & non pro
ais: vr ſubiicit. T’Et
not. hie, quod ſub a à Maſculinu.
maſeulino genere cou a c quione.
aituue femminmſed ineae
non contr: vr imrr nnieẽ er:
de verb. ſienfie.
. t- jE ia ſer a de
ime & & ſnen. as
ſi non interceſſerintl.
Hac dictio, qui, refertur ad ma-
ſoules, & ad feminas maiores, &
minores, libetus, & in potestate.
BART......
2. q De pupillo etſi nihil ſit
expreſſum edicto, attamen ſine
tutoris auctoritate conſtituen-
do non obligatur . 3. 5Sed ſi
filiusfamiliàs conſtituerit, an
teneatur, queritur. Sed puro
verum & ipſum conſtituentem
tenerin, & partem de peculio.
Hic exponitur verbum, conſti-
tuit, licét eius expoſitionem reaſſu-
mat infrà colqui autems con-
ſtituere & h.d Cim tractamus de
obligatione inducenda: ſi non valer
quod ago, vt ago, nec valet
lere poteſtBART.
4. JEum, qui inutiliter ſtipu-
larus e eſt, cun ſtipulati volue-
rit non conſtitui ſibi, dicendum
eſt de conſtituta experiri non
poſſe: quoniam non animol?
conſtituentis: ſed promittentis
factum ſit.
Hie incipit expontre lud ver-
an, deliama erre cee
poſitio vſque adl. qui autem. S.
cõſtituere. & ne procedat in aqui-
uo hie verbum, pecunia, non ex-
ponit: ſed pro constanti omnes ve-
teres acceperunt pecuiam pro qua-
libet re. Solum irgo ad expoſitionem
hius verbi, debitu, attendit. &
hd Sicut alnd proalio poteſt ſolui:
a aira ppe dieppuſt auriini.
r y An poteſt alud conſti-
tui, quam quod debetur, qua-
ſitum eſt. Sed cum iam placet,
rem prore ſolui poſſe d, nihil
prohiber, & aliud pro debito
coiſtiru D ueique quis cen.
tum debens, frumentum eiuſ-
dem pretij conſtituât, pn
l. Lucius. S queſitum.
l mere ier ſrſ ie pro aiſ r . ...
m’q Non obligatur. etiamnaturaliter quando infanitie prori-é Vurm, &
mus eſtvt s de condict l puod pupidu. Nel die, ciuiliter quonooo eu-
quando eſt proximus pubetiati: ſed namraliter ſie: ve iur d paius obige-
nouatio.l.j.j’ tur.
n Tmaiquia ex omnibus canſis obligatur re parerfamlliss.
vi ar de at & dblig ſi iuufaml.. ¬
0 qStpulau, quia forté eſt inter abſentes
p Non mimm, T Ar, quod valet quod ago, vi ago, e Auà , aen.
atvvaié , aueii pperdt ſe r à de l vui lſe va adse
ſi quis ita in fin. Sed arg, cont veſ. dpſil r, he de:
Ens aeMit u pil agael ge i A eel pe al de gn eſilt ae ie taere
aa & huſ d adpras fnn fggr d paui leſtux prn q e& vitT
qualiter ſeiam, quodſtipulari ſibi voluerit non conſtirui eſp.
ex verbis qua praceſſerunt v iifirà de teſed &ſi
quandoque iure pacti valeat; vt diimus ſuprà de pat ſi
vnus Speuuits, quare non ſtipulatio valet lute conſtitutué-
pude ails eregu on quain atiopaaae.
q Pſſſe vt & ſuprà iure deli i¬
V5 pura.