DOI issue:
Nr. 2
DOI article:[Rozprawy]
DOI article:Malinowska, Irena: "Pamiętnik Interessów" Stanisława Kostki Potockiego
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.48042#0138
IRENA MALINOWSKA
II. 5. Taca zwierciadlana oprawna w brąz, wyrób warsztatu Ramia
w Paryżu. Muzeum w Wilanowie, ze zb. Muzeum Naród, w Warszawie.
(Fot. Z. Błażejewska)
6. O charakterze romantycznego wyposażenia ogrodu
mówi szereg wzmianek, z których ciekawy, a po-
minięty dotąd element stanowił m.in. „korytarz
podziemny”, wykonany sztucznie: rów przekopany
od tzw. czerwonej furtki śladem dawnej ścieżki,
wyłożony polnym kamieniem i zasklepiony cegłą3fl.
Tego rodzaju wiadomości w odniesieniu do Ole-
sina znaleźć można więcej; świadczą one w sumie
o stałym zainteresowaniu i ulepszaniu swego dzieła
przez Potockiego, włączając w to interesujące dane
o wyposażeniu poszczególnych pomieszczeń w obicia
i meble w la+ach 1806—'1807. Zmiany, jakie zaszły w
tym zakresie, w porównaniu ze stanem wnętrz w koń-
cu XVIII w. zasługują na uwagę, jako znamienne dla
przemian w upodobaniach S. K. Potockiego na prze-
łomie dwóch ostatnich stuleci.
Opierając się wyłącznie na notatach w „Pamięt-
niku” można przypuszczać, że Olesin doczekał się
pewnej stabilizacji w wyglądzie otoczenia i architek-
tury oraz urządzenia wnętrz u schyłku 1807 r. Odtąd
bowiem wzmianki dotyczące tej siedziby wiążą się
tylko z notowaniem jej jako miejsca pobytu Potoc-
kich.
*
Zapisy w „Pamiętniku” dotyczące Wilanowa zosta-
ły wykorzystane dla celów związanych z datowaniem
i atrybucją autorstwa w zakresie zarówno działal-
ności S. K. Potockiego na terenie otoczenia pałacu,
budowy i remontów jego części, jak urządzania
wnętrz i identyfikacji zbiorów40. Ze względu na znaj-
dujące się w toku badania tych tematów, ograniczy-
my się tu do stwierdzenia, że dzięki wnikliwszemu
czerpaniu informacji z notat w „Pamiętniku” i w
oparciu o wciąż ujawniane nowe dane źródłowe, uda
30 Pam. Int., s. 75.
40 W. FIJAŁKOWSKI (por. przyp. 2) oraz artykuł VOISE,
jw.; — prace naukowe Działu Sztuki Muzeum w Wilanowie.
się zapewne niejeden istniejący do dzisiaj obiekt
zidentyfikować, a niekiedy skorygować dotychczasowe
atrybucje.
Aby udowodnić konieczność powiązania uzupełnia-
jących się wiadomości z różnych źródeł w bogatym
archiwum S. K. Potockiego, w celu zagwarantowania
niepodważalnej i ostatecznej atrybucji poszczególnych
obiektów z jego kolekcji, przytoczmy tu drobną, ale
charakterystyczną sprawę słynnego „surtout” parys-
kiego warsztatu Thomire’a, który jest dzisiaj ozdobą
Wielkiego Salonu Karmazynowego w reprezentacyj-
nym skrzydle północnym pałacu w Wilanowie. Po-
chodzenie tego bogatego garnituru z brązu, kryształu
i zwierciadeł, wydawało się rozwiązane przez niesły-
chanie wnikliwe, choć na marginesie dziejów Natoli-
na dokonane, obserwacje S. Lorentza41. Idąc dalej
tym tropem i w oparciu o znajomość korespondencji
Potockiego, łatwo stwierdzić, że pochodzące ze zbio-
rów Muzeum Narodowego w Warszawie dwie części
składowe „surtout” — okrągłe tace zwierciadlane, są
wyrobem nie Thomire’a a Ravria. Opis ich bowiem
znamy z listów niejakiego Grivault de la Vincelle,
naczelnika biura skarbu senatu w Paryżu za czasów
Napoleona, korespondenta Potockich. Donosi on 12 li-
stopada 1808 r., że obstalował zgodnie z życzeniem
hrabiny 5 sztuk zwierciadeł w pięknym gatunku, z
których 3 kwadratowe i 2 półkoliste: „La bordure d
feuilles de Vigne et au dessous une frise assez riche.
Les pilastres qui remplacent les colonnes d’intervalle
sont de bont gout et portent une jolie tete. La dorure
sera soigne et de bonne gualite”42. Dnia 19 stycz-
nia 1810 r. warsztat paryski wystawił rachunek
na uzupełniające zakupiony poprzednio „surtout de
table” — „2 pieces de surtout bronze dore, glaces d
240”, z podaniem firmy: „Ramio. Fabriąue de Bron-
zes et Dorures, rue de Richelieu N° 93” 43 (il. 5—7).
41 LORENTZ; Natolin, jw., s. 63-64.
42 APP 270, notaty J. Morawińskiego ODN Mat. Zr. 156.
43 Tamże.
128
II. 5. Taca zwierciadlana oprawna w brąz, wyrób warsztatu Ramia
w Paryżu. Muzeum w Wilanowie, ze zb. Muzeum Naród, w Warszawie.
(Fot. Z. Błażejewska)
6. O charakterze romantycznego wyposażenia ogrodu
mówi szereg wzmianek, z których ciekawy, a po-
minięty dotąd element stanowił m.in. „korytarz
podziemny”, wykonany sztucznie: rów przekopany
od tzw. czerwonej furtki śladem dawnej ścieżki,
wyłożony polnym kamieniem i zasklepiony cegłą3fl.
Tego rodzaju wiadomości w odniesieniu do Ole-
sina znaleźć można więcej; świadczą one w sumie
o stałym zainteresowaniu i ulepszaniu swego dzieła
przez Potockiego, włączając w to interesujące dane
o wyposażeniu poszczególnych pomieszczeń w obicia
i meble w la+ach 1806—'1807. Zmiany, jakie zaszły w
tym zakresie, w porównaniu ze stanem wnętrz w koń-
cu XVIII w. zasługują na uwagę, jako znamienne dla
przemian w upodobaniach S. K. Potockiego na prze-
łomie dwóch ostatnich stuleci.
Opierając się wyłącznie na notatach w „Pamięt-
niku” można przypuszczać, że Olesin doczekał się
pewnej stabilizacji w wyglądzie otoczenia i architek-
tury oraz urządzenia wnętrz u schyłku 1807 r. Odtąd
bowiem wzmianki dotyczące tej siedziby wiążą się
tylko z notowaniem jej jako miejsca pobytu Potoc-
kich.
*
Zapisy w „Pamiętniku” dotyczące Wilanowa zosta-
ły wykorzystane dla celów związanych z datowaniem
i atrybucją autorstwa w zakresie zarówno działal-
ności S. K. Potockiego na terenie otoczenia pałacu,
budowy i remontów jego części, jak urządzania
wnętrz i identyfikacji zbiorów40. Ze względu na znaj-
dujące się w toku badania tych tematów, ograniczy-
my się tu do stwierdzenia, że dzięki wnikliwszemu
czerpaniu informacji z notat w „Pamiętniku” i w
oparciu o wciąż ujawniane nowe dane źródłowe, uda
30 Pam. Int., s. 75.
40 W. FIJAŁKOWSKI (por. przyp. 2) oraz artykuł VOISE,
jw.; — prace naukowe Działu Sztuki Muzeum w Wilanowie.
się zapewne niejeden istniejący do dzisiaj obiekt
zidentyfikować, a niekiedy skorygować dotychczasowe
atrybucje.
Aby udowodnić konieczność powiązania uzupełnia-
jących się wiadomości z różnych źródeł w bogatym
archiwum S. K. Potockiego, w celu zagwarantowania
niepodważalnej i ostatecznej atrybucji poszczególnych
obiektów z jego kolekcji, przytoczmy tu drobną, ale
charakterystyczną sprawę słynnego „surtout” parys-
kiego warsztatu Thomire’a, który jest dzisiaj ozdobą
Wielkiego Salonu Karmazynowego w reprezentacyj-
nym skrzydle północnym pałacu w Wilanowie. Po-
chodzenie tego bogatego garnituru z brązu, kryształu
i zwierciadeł, wydawało się rozwiązane przez niesły-
chanie wnikliwe, choć na marginesie dziejów Natoli-
na dokonane, obserwacje S. Lorentza41. Idąc dalej
tym tropem i w oparciu o znajomość korespondencji
Potockiego, łatwo stwierdzić, że pochodzące ze zbio-
rów Muzeum Narodowego w Warszawie dwie części
składowe „surtout” — okrągłe tace zwierciadlane, są
wyrobem nie Thomire’a a Ravria. Opis ich bowiem
znamy z listów niejakiego Grivault de la Vincelle,
naczelnika biura skarbu senatu w Paryżu za czasów
Napoleona, korespondenta Potockich. Donosi on 12 li-
stopada 1808 r., że obstalował zgodnie z życzeniem
hrabiny 5 sztuk zwierciadeł w pięknym gatunku, z
których 3 kwadratowe i 2 półkoliste: „La bordure d
feuilles de Vigne et au dessous une frise assez riche.
Les pilastres qui remplacent les colonnes d’intervalle
sont de bont gout et portent une jolie tete. La dorure
sera soigne et de bonne gualite”42. Dnia 19 stycz-
nia 1810 r. warsztat paryski wystawił rachunek
na uzupełniające zakupiony poprzednio „surtout de
table” — „2 pieces de surtout bronze dore, glaces d
240”, z podaniem firmy: „Ramio. Fabriąue de Bron-
zes et Dorures, rue de Richelieu N° 93” 43 (il. 5—7).
41 LORENTZ; Natolin, jw., s. 63-64.
42 APP 270, notaty J. Morawińskiego ODN Mat. Zr. 156.
43 Tamże.
128