Instytut Sztuki (Warschau) [Editor]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Editor]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Editor]: Biuletyn Historii Sztuki (66.2004)

Helena Skirmunttowa, zapomniana rzeżbiarka XIX w.

121


17. Helena Skirmunttowa, Szachy
historyczne. Hetman Stanisław Jabłonowski,
1864-1873, brąz


18. Helena Skirmunttowa, Szachy
historyczne. Wezyr Kara Mustafa,
1864-1873, brąz


19. Helena Skirmunttowa, Szachy
historyczne. Chorąży, 1864-1873, brąz

ko jest tam bez zarzutu, o ile być może do-
skonałe, prócz idei historycznej względem
Litwy"61.
Skirmunttowej przyszło się zmierzyć z
kwestiami historiozofii narodowej, a także
z trudnościami ikonograficznymi w jej naj-
większym dziele - Szachach historycznych.
Zamysł wykonania Szachów historycznych,
zwanych inaczej Szachami polskimi, pod-
sunął jej doktór Fortunat Nowicki, współ-
zesłaniec z Tambowa, w 1864 r. Dzieło to
było przeznaczone - jako nieomal swoisty
ryngraf- dla powstańców zesłanych na Sy-
berię. Rozpoczętą z zapałem pracę musiała
przerwać po wykonaniu pierwszych sied-
miu figurek. Powróciła do niej już na Kry-
mie w 1870 r., za namową swego szwagra
Konstantego Skirmuntta, który upatrywał
możliwości pokazania szachów na między-
narodowej wystawie w 1873 r. w Wiedniu.

61 Ibid., s. 277.