DOI issue:
Nr. 1-2
DOI article:Żakiewicz, Anna: Petersburskie przygody Witkacego
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.49354#0183
Petersburskie przygody Witkacego
177
7. Kuszenie św. Antoniego I, 1916-1920, olej, MNK
praca ta miała jakiś literacki tytuł autorski. Podobnie jak Kuszenie św. Antoniego namalo-
wana scena dzieje się w pejzażu, jest jednak bardziej dynamiczna - luźne szaty kobiet
powiewają na wietrze, nad ich głowami fruwają bliżej niezidentyfikowane formy. Być
może w niedalekiej przyszłości uda się wyjaśnić tę scenę poprzez związanie jej z jakimś
utworem literackim, na razie jednak nikt jeszcze tego nie dokonał.
Wśród autoportretów zwraca uwagę efektowny wizerunek artysty w paradnym mundu-
rze pawłowskiego pułku w wysokim gwardyjskim czaku na głowie (il. 8)28 oraz popiersie
artysty również w mundurze na tle nieco chaotycznego, typowo „kawalerskiego" gospo-
darstwa, gdzie przybory do golenia mieszają się z opróżnionymi butelkami (il. 9)29.
W marcu 1999 r. na warszawskim rynku dzieł sztuki pojawił się jeszcze jeden, nieznany
dotąd, za to absolutnie niezwykły autoportret z 1917 roku przedstawiający artystę ujętego
frontalnie w popiersiu, z samowarem wyłaniającym się zza jego lewego ramienia (il. 10)3°.
W autoportrecie tym zwraca uwagę charakterystyczne dla całej twórczości Witkacego
równomierne rozłożenie akcentów barwnych - cynobrowa czerwień rąbka koszuli wi-
docznej pod szyją powtórzona została w podkreśleniu konturu powiek, kształtu nosa i
uszu. Ciemny błękit swetra ma odpowiedniki w tęczówkach oczu, a delikatne białe bliki
widoczne na wykończeniu golfowego kołnierza równoważą bardziej intensywną biel rogó-
wek oraz białych świateł na nosie i skroniach. Typowy dla tego okresu twórczości Witkace-
go jest modelunek czoła przy pomocy białych, łososiowych i oranżoworóżowych smug
pastelu. Takie rozłożenie barw, jak też skontrastowanie ciemnego błękitu swetra z jaskra-
wym żółcieniem na samowarze w tle i zrównoważenie tego kontrastu czernią płaszcza oraz
28 Wykonany 19 lutego 1917 r. W Muzeum Narodowym w Krakowie znajduje sięjego kopia wykonana w 1919 r.
29 W zbiorach prywatnych.
30 Zob. katalog aukcyjny Agra - Art Malarstwo rzeźba - biżuteria, 14 marca 1999 r., poz.35.
177
7. Kuszenie św. Antoniego I, 1916-1920, olej, MNK
praca ta miała jakiś literacki tytuł autorski. Podobnie jak Kuszenie św. Antoniego namalo-
wana scena dzieje się w pejzażu, jest jednak bardziej dynamiczna - luźne szaty kobiet
powiewają na wietrze, nad ich głowami fruwają bliżej niezidentyfikowane formy. Być
może w niedalekiej przyszłości uda się wyjaśnić tę scenę poprzez związanie jej z jakimś
utworem literackim, na razie jednak nikt jeszcze tego nie dokonał.
Wśród autoportretów zwraca uwagę efektowny wizerunek artysty w paradnym mundu-
rze pawłowskiego pułku w wysokim gwardyjskim czaku na głowie (il. 8)28 oraz popiersie
artysty również w mundurze na tle nieco chaotycznego, typowo „kawalerskiego" gospo-
darstwa, gdzie przybory do golenia mieszają się z opróżnionymi butelkami (il. 9)29.
W marcu 1999 r. na warszawskim rynku dzieł sztuki pojawił się jeszcze jeden, nieznany
dotąd, za to absolutnie niezwykły autoportret z 1917 roku przedstawiający artystę ujętego
frontalnie w popiersiu, z samowarem wyłaniającym się zza jego lewego ramienia (il. 10)3°.
W autoportrecie tym zwraca uwagę charakterystyczne dla całej twórczości Witkacego
równomierne rozłożenie akcentów barwnych - cynobrowa czerwień rąbka koszuli wi-
docznej pod szyją powtórzona została w podkreśleniu konturu powiek, kształtu nosa i
uszu. Ciemny błękit swetra ma odpowiedniki w tęczówkach oczu, a delikatne białe bliki
widoczne na wykończeniu golfowego kołnierza równoważą bardziej intensywną biel rogó-
wek oraz białych świateł na nosie i skroniach. Typowy dla tego okresu twórczości Witkace-
go jest modelunek czoła przy pomocy białych, łososiowych i oranżoworóżowych smug
pastelu. Takie rozłożenie barw, jak też skontrastowanie ciemnego błękitu swetra z jaskra-
wym żółcieniem na samowarze w tle i zrównoważenie tego kontrastu czernią płaszcza oraz
28 Wykonany 19 lutego 1917 r. W Muzeum Narodowym w Krakowie znajduje sięjego kopia wykonana w 1919 r.
29 W zbiorach prywatnych.
30 Zob. katalog aukcyjny Agra - Art Malarstwo rzeźba - biżuteria, 14 marca 1999 r., poz.35.