DOI Artikel:
Widacka, Hanna: Królowa Polski księżną Lotaryngii czyli o grafice portretowej Eleonory Habsburżanki
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.49518#0163
Królowa Polski księżną Lotaryngii czyli o grafice portretowej Eleonory Habsburżanki
153
Eleonora Maria, Imp Fjlrd in Filia
Imp Leopouh 5ororMichatjj5 Polonia.
Reg 15 Conjvn
iiiinnTmm
.i&otnotra fi AR
filia Eerdinandi UL.Jmyeratcrif, -
JRup is~ NTi aha. dl Lr Uwr,
5. Anonimowy grafik niemiecki, Portret
królowej Eleonory, miedzioryt, wyd. 1677.
Biblioteka Narodowa
6. Gelliam van der Gouwen, Portret królowej
Eleonory, miedzioryt, wyd. 1684.
Biblioteka Narodowa
Teresę, dając początek dynastii habsbursko-lotaryńskiej. Tak więc dzieje Polski i Lotaryn-
gii skrzyżowały się po raz trzeci10.
Malarskie wizerunki królowej Eleonory, powstałe w Polsce, obejmują w sumie cztery
znane obiekty i jeden zaginiony (w ślubnej sukni), dawniej przechowywany w zbiorach
Ordynacji Zamoyskich w Warszawie, przypisywany Danielowi Schultzowi jako całoposta-
ciowypendant do portretu Michała Korybuta Wiśniowieckiego w zbroi11. Na ich podstawie
10 Wypada przypomnieć, iż córka Mieszka III Starego, księcia wielkopolskiego i wielkiego księcia polskiego, Wierzchosła-
wa Ludmiła (przed 1152-1223), poślubiła ok. 1166 r. księcia lotaryńskiego Fryderyka I, grabiego Bitsch, któremu urodziła
pięciu synów oraz dwie córki. Biogram Piastówny zob.: Piastowie. Leksykon biograficzny, Kraków 1999, s. 118.
11 Są to obrazy anonimowych artystów polskich lub francuskich działających w Polsce, przedstawiające królową
w ujęciu do bioder i enpied, znajdujące się w Muzeum Narodowym w Warszawie (nr inw. 46165 - portret z tulipanem),
w Muzeum - Pałacu w Wilanowie (nr inw. 72802 i nr inw. Wil. 1156) oraz w Muzeum Narodowym w Klukowie (ZKWa
6575). Zob. m. in.: Janina RUSZCZYCÓWNA, „Trzy portrety polskiej poetki XVII wieku (Anna ze Stanisławskich
Zbąska)”, Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie,t. XIII, 1, Warszawa 1969, s. 331-335, repr. 6-8; Bożena FA-
BIANI, „Nieznane portrety Paców. Studium biograficzno-ikonograficzne z XVII wieku”, Rocznik Muzeum Narodowe-
go w Warszawie, t. XV, 2, Warszawa 1971, s. 163-165, repr. 13-15; Malarstwo polskie odXVI do początku XX wieku.
Katalog, Warszawa, Muzeum Narodowe, 1975, s. 456 poz. 1204 i 1205, repr. tamże; Gdzie Wschód spotyka Zachód.
Portret osobistości dawnej Rzeczypospolitej 1576-1763. Katalog wystawy pod kierunkiem Jerzego Malinowskiego,
Warszawa, Muzeum Narodowe, 1993, s. 345/ 346, poz. 111, repr. barwna na s. 107; Królowie elekcyjni. Leksykon
biograficzny, Kraków 1997, repr. barwna na s. 126, s. 279; Bożena STEINBORN, Malarz Daniel Schultz. Gdańszcza-
nin w służbie królów polskich, Warszawa 2004, s. 30, 114 poz. 11 (portret w całej postaci, z bukietem róż i goździków,
znany tylko z przedwojennej reprodukcji, tu nie reprodukowany). Uchodzący do niedawna za portret Eleonory wizeru-
nek damy w zielonej sukni (zgodnie z napisami na awersie i rewersie płótna, Muzeum Narodowe w Warszawie, nr inw.
128867), pochodzący ze zbiorów Potockich z Krzeszowic, przedstawia de facto, fik wykazała Bożena Fabiani - kanc-
lerzynę litewską Klarę Izabelę Eugenię Pacową (FABIANI, op. cit., s. 159/ 160, repr. tamże).
153
Eleonora Maria, Imp Fjlrd in Filia
Imp Leopouh 5ororMichatjj5 Polonia.
Reg 15 Conjvn
iiiinnTmm
.i&otnotra fi AR
filia Eerdinandi UL.Jmyeratcrif, -
JRup is~ NTi aha. dl Lr Uwr,
5. Anonimowy grafik niemiecki, Portret
królowej Eleonory, miedzioryt, wyd. 1677.
Biblioteka Narodowa
6. Gelliam van der Gouwen, Portret królowej
Eleonory, miedzioryt, wyd. 1684.
Biblioteka Narodowa
Teresę, dając początek dynastii habsbursko-lotaryńskiej. Tak więc dzieje Polski i Lotaryn-
gii skrzyżowały się po raz trzeci10.
Malarskie wizerunki królowej Eleonory, powstałe w Polsce, obejmują w sumie cztery
znane obiekty i jeden zaginiony (w ślubnej sukni), dawniej przechowywany w zbiorach
Ordynacji Zamoyskich w Warszawie, przypisywany Danielowi Schultzowi jako całoposta-
ciowypendant do portretu Michała Korybuta Wiśniowieckiego w zbroi11. Na ich podstawie
10 Wypada przypomnieć, iż córka Mieszka III Starego, księcia wielkopolskiego i wielkiego księcia polskiego, Wierzchosła-
wa Ludmiła (przed 1152-1223), poślubiła ok. 1166 r. księcia lotaryńskiego Fryderyka I, grabiego Bitsch, któremu urodziła
pięciu synów oraz dwie córki. Biogram Piastówny zob.: Piastowie. Leksykon biograficzny, Kraków 1999, s. 118.
11 Są to obrazy anonimowych artystów polskich lub francuskich działających w Polsce, przedstawiające królową
w ujęciu do bioder i enpied, znajdujące się w Muzeum Narodowym w Warszawie (nr inw. 46165 - portret z tulipanem),
w Muzeum - Pałacu w Wilanowie (nr inw. 72802 i nr inw. Wil. 1156) oraz w Muzeum Narodowym w Klukowie (ZKWa
6575). Zob. m. in.: Janina RUSZCZYCÓWNA, „Trzy portrety polskiej poetki XVII wieku (Anna ze Stanisławskich
Zbąska)”, Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie,t. XIII, 1, Warszawa 1969, s. 331-335, repr. 6-8; Bożena FA-
BIANI, „Nieznane portrety Paców. Studium biograficzno-ikonograficzne z XVII wieku”, Rocznik Muzeum Narodowe-
go w Warszawie, t. XV, 2, Warszawa 1971, s. 163-165, repr. 13-15; Malarstwo polskie odXVI do początku XX wieku.
Katalog, Warszawa, Muzeum Narodowe, 1975, s. 456 poz. 1204 i 1205, repr. tamże; Gdzie Wschód spotyka Zachód.
Portret osobistości dawnej Rzeczypospolitej 1576-1763. Katalog wystawy pod kierunkiem Jerzego Malinowskiego,
Warszawa, Muzeum Narodowe, 1993, s. 345/ 346, poz. 111, repr. barwna na s. 107; Królowie elekcyjni. Leksykon
biograficzny, Kraków 1997, repr. barwna na s. 126, s. 279; Bożena STEINBORN, Malarz Daniel Schultz. Gdańszcza-
nin w służbie królów polskich, Warszawa 2004, s. 30, 114 poz. 11 (portret w całej postaci, z bukietem róż i goździków,
znany tylko z przedwojennej reprodukcji, tu nie reprodukowany). Uchodzący do niedawna za portret Eleonory wizeru-
nek damy w zielonej sukni (zgodnie z napisami na awersie i rewersie płótna, Muzeum Narodowe w Warszawie, nr inw.
128867), pochodzący ze zbiorów Potockich z Krzeszowic, przedstawia de facto, fik wykazała Bożena Fabiani - kanc-
lerzynę litewską Klarę Izabelę Eugenię Pacową (FABIANI, op. cit., s. 159/ 160, repr. tamże).