Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (69.2007)

DOMNIEMANY PIERŚCIEŃ ZYGMUNTA I

113


& 7?ą/ńe/ &77A/, Portret Angela
Doni, /3Ó6 z Yzczcgó/ gorActn
Z g/g/Ag/gg/g/??.

Battke, znawcy pierścieni i autora znakomitych książek na ich temat". Niestety z powodu
śmierci kolekcjonera pierścień nie doczekał się szerszego opracowania ponad to, jakie
znalazło się w jego pracy dotyczącej kolekcji pierścieni w Pforzheim: z/ofy
fg/g/? z fgń/icouyw ń/mng/Ag/77 z o ko/o 7300-'. Według informacji udzielonych mi przez
dra Fritza Falka-^do kolekcji Heinza Batke pierścień został zakupiony między 1954
a 1962 r. Jego wcześniejsze losy nie są znane. W ocenie dra Falka pierścień jest włoskiego
pochodzenia i ma swoje odpowiedniki w wielu włoskich portretach. Idąc tym tropem uda-
ło się odnaleźć bliskie analogie m. in. na portrecie Angela Doni z 1506 r., pędzla Rafaela
Santi (ił. 8 i 9)-k
W zbiorach Pforzheim pierścień zinwentaryzowany jest pod nr 1963/59 mierzy: 2,68
cm wysokości; 2,49 cm szerokości; 1,84 cm średnica wewnątrz obrączki; waży: 14,7 g;
wymiary diamentu 0,9 x 0,8 cm.
Niestety nie dysponujemy tak szczegółowymi informacjami na temat parametrów pierś-
cienia króla Zygmunta I. Z informacji podanych przez Aleksandra Przeędzieckiego
i Edwarda Rastawieckiego wiadomo, że ważył % łuta, boki diamentu miały k/Ako pó/
gg/g-^, a zamieszczona we łFzcrggk... chromolitograłia pierścienia jest w/g/kg3gD?g7M7*g/-
?7g/-k Są to niestety pomiary niewystarczające do porównań zwłaszcza, że w czasie gdy
opisy klejnotu powstawały, w podzielonej rozbiorami Polsce posługiwano się różnymi
wartościami tej samej miary, w zależności od przyjętej w danym zaborze. I tak łut pruski
wynosił 1,46 dag-^, łut rosyjski 1,28 dag^, a łut austriacki 1,75 dag^. Cal również nie
miał stałej wartości. W Wolnym Mieście Krakowie wynosił 2, 48 cmń*, cal pruski wynosił
2,61 nŃ- a cal rosyjski 2,54 cnŃh Jedynie WgJmeg g7?7 podana przez katalog Cg7777g,

-- Heinz BATTKE, DA ^Ag^awwking Berlin 1938; tegoż, GAcAcAe A/ige.?, Ba-
den-Baden ł953.
BATTKE, AngeHMy TiTr7a/ir7aM^gn&n 7w AcAwMcłwMygrnn Frankfurt am Mein 1963, s.28, fot. 39; id.,
Geschichte des Ringes, Baden-Baden 1953.
Panu dr Fritzowi Falk dyrektorowi Schmuckmuseum w Pforzheim składam w tym miejscu bardzo serdeczne podzię-
kowania za udzielenieie informacji na temat pierścienia ze zbiorów w Pforzheim w liście z dnia 5 sierpnia 2003 r.
&7rAa AiTa7<3, t. 6, red. Przemysław TRZECIAK, Warszawa 1991, s. 65.
^ PRZEŹDZ1ECK1, RASTAW1ECK1, op. cit., tekst przy tablicy G.
Ibid., tekst przy tablicy G.
Józef SZYMAŃSKI, JV<3Mkgowocniczg AAwń', Warszawal983, s. 188.
29 Ibid., s. 190.
20 Ibid., s. 186.
2' Ibid., s. 182.
22 Ibid., s. 187.
22 Ibid., s. 189.