Instytut Sztuki (Warschau) [Editor]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Editor]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Editor]: Biuletyn Historii Sztuki (72.2010)

376

IVO KORAN
Praga

A/AN^cr AA/ A/ov6/^^cA v Af&2 PmAy.
Ao/zAor wnow/zycA znowo^vr^/ cArA/7777 A! Mć/W^
67 AK JcA69 77)2777 67 A^^A/AA^AłAAo ł/AA^^67 TV67 A/own^cA
27. 4. 2002. A27 A^/Ar67 ^n^2ovAAA
67 AT^AAm A^77A77767vA, y4(C676f6777767 Pf67A67 2007"

ł praski klasztor słowiańskich benedyktynów
ł—^ zwany Emaus, założony przez Karola łV
w roku 1347, obok funkcji religijnej miał
również duże znaczenie artystyczne. Potwierdze-
niem było włączenie go do praskiego Nowego Mia-
sta, a także wyjątkowość jego architektury, malowi-
deł krużganku z cyklem scen ze Starego i Nowego
Testamentu. Słusznie zatem, choć przede wszystkim
z uwagi na nowe ustalenia i interpretacje, została po-
święcona klasztorowi konferencja naukowa w roku
2003 b Rozwinięto na niej tezy z ostatniego posie-
dzenia z roku 1972 i którego wyniki opublikowano
trzy lata później-.
Przypomnijmy najpierw, że praska Skałka, cypel
w zakolu rzeki, gdzie zbudowano klasztor Emaus,
pod względem nazwy, miejsca, a w pewnym sensie
również charakteru dedykacji kościoła, wykazuje
pewną analogię ze Skałką w Krakowie. Na tym cy-
plu, oddalonym około pół kilometra od Starego Mia-
sta, od dawien dawna stał kościółek śś. Kośmy i Da-
miana, wspominany już w roku 1178, a według
tradycji ufundowany przez św. Wacława. To najstar-

Klara Beneśovska i Katerina Kubinova (red.), A/aaM,?.
K/uyzto/" ńgaeafy/ąNAi' „Aa ó7ow?/iecń" w ^erca Pragi.
Zńiór artyła/ów pofMęcoaycń p0770iw7g/7777 otwarcia ko-
Aicia Marii fa/7ąy i fw. Aic/uaiwa p/*zy ^eaj^T^/ńw
łia^ziorze „Aa ÓYoraaec/?" 27. 4 2003, Praha, wyd. Aca-
demia, 2007 [książka ukazała się w roku 2008].
' P/77aazy 2003. Konference, poradana Ustavem dejin
umeni Akademie ved ĆR a Opatstvim Emauzy k znovu-
otevreni chramu Panny Marie a sv. Jeronyma benedik-
tinskeho klastera Na Slovanech 22.-23.4.2003

sze patrocinum w Czechach jest łączone z misją
śś. Cyryla i Metodego. Wezwanie takie znane jest
jeszcze tylko z kościoła w Starej Bolesłavi, gdzie za-
mordowano św. Wacława, oraz z krypty praskiej ba-
zyliki św. Wita. W analogii można przywołać krakow-
ską Skałkę poświęconą św. Michałowi Archaniołowi,
której w Czechach odpowiada Tetin - miejsce zamor-
dowania św. Ludmiły, i wspomnianą Starą Boleslav,
gdzie doszło do zamordowania Świętego Wacława
w dzień pomiędzy świętem owych obu wschodnich
lekarzy, a świętem Archanioła Michała, oraz kaplicę
w katedrze św. Wita. W obu przypadkach chodzi
o patrocinia odsyłające do początków chrystianiza-
cji Czech i Polski.
Klasztor zwany Emaus założył cesarz Karol IV
ku czci św. Hieronima (uważanego wtedy za Słowia-
nina) oraz świętych Cyryla i Metodego, Wojciecha i
Prokopa. Historyk Marie Blahova w pierwszym ar-
tykule książki przypomina czeskich władców zakła-
dających klasztory i wskazuje funkcję tych inicja-
tyw. Wśród wszystkich prym wiódł jednak Karo! IV,
który na praskim Nowym Mieście ufundował ich aż
[Konferencja naukowa zorganizowana przez Instytut Hi-
storii Sztuki Czeskiej Akademii Nauk i Opactwo Emaus
z okazji ponownego otwarcia kościoła Panny Marii i św.
Hieronima przy klasztorze benedyktynów Na Slovanech
22.-23.4.2003], Większość referatów z konferencji, po-
szerzonych i przeredagowanych, jest opublikowana w re-
cenzowanej książce.
- Z ma<ń'c y/ora77Ać ka/ń/Ty n Cgeńac/?.' óazana a 3Ó7?a77zy
n dę/'7'/7ac/7 ćayłe ła/^/y, red Jaroslav PETR i Sava
ŚABOUK, Praha 1975.