DOI Heft:
Nr. 3
DOI Artikel:Recenzje i Polemiki
DOI Artikel:Witwińska, Magdalena: [Rezension von: Olga Bażenowa, Radivilovskij Niesviż]
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.34904#0389
381
MAGDALENA WITWIŃSKA
Olga Bażenowa, fDx/9Ćs/
^DŻGgD 7^/(2, Mińsk 2007, ss. 414
/TPowidła nieświeskie to przykład łączno-
! \ /1 ści kultury europejskiej z kulturą Wielkie-
Y go Księstwa Litewskiego - w tym zdaniu
zawiera się główna teza napisanej w języku rosyjskim
książki Olgi Bażenowej, białoruskiej badaczki sztuki
i kultury artystycznej ojczystego regionu Autorki
opracowania obejmującego wiek XVIII.
Olga Bażenowa omawia materiał o wielkiej róż-
norodności-obejmujący takie dziedziny, jak malar-
stwo ścienne, sztalugowe, rozmaite dekoracje
malarskie (na przykład zdobienie powozów), po-
złotnictwo, grafikę, rzemiosło artystyczne i jego
manufaktury, teatr magnacki oraz związaną z nim
scenografię - bacznie śledząc europejskie koneksje
tych sztuk. Jednakże to sakralne malarstwo ścienne,
jak wskazuje podtytuł książki, a w szczególności
polichromia nieświeskiego kościoła, pełniącego też
rolę mauzoleum Radziwiłłów, jest głównym przed-
miotem zainteresowań Autorki. Tej dziedzinie po-
święciła ogrom wieloletnich kwerend w archiwach
i bibliotekach, głównie w warszawskim AGAD,
w mińskim archiwum państwowym, w zbiorach gra-
ficznych w USA. Pozwoliło to na całościowe zary-
sowanie tła działalności mecenasowskiej hetmana
wielkiego litewskiego i wojewody wileńskiego -
księcia Michała Kazimierza, zwanego „Rybeńko"
(1702-1762), głównej wówczas osobistości nieświe-
skiej linii rodu, a także na prezentację zespołu wyko-
nawczego dzięki ustaleniu nazwisk rzemieślników
i artystów. Autorka wymienia również wysokość wy-
nagrodzenia za poszczególne prace, warunki umów,
wydatki na utrzymanie dworu i tym podobne infor-
macje, dotyczące zadań większych, jak i całkiem
małych. Poznajemy zatem nieświeski dwór artystycz-
ny księcia, a także jego żony Franciszki Urszuli.
Dwór „Rybeńki" Bażenowa określa jako kolebkę
stylu narodowego Białorusi, wskazując na Nieśwież
jako miejsce, w którym w latach 1595-1605 pojawiło
się, pierwsze na ziemiach Rzeczypospolitej Obojga
Narodów dzieło architektury baroku. Dzieło znako-
mite - zaprojektowany przez Bernardoniego, a ufun-
dowany przez Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła,
„Sierotkę" kościół jezuitów pod wezwaniem Boże-
go Ciała.
Godnym kontynuatorem tych działań okazał się
sto pięćdziesiąt lat później Michał Kazimierz „Ry-
beńko", wzór światłego XVIH-wiecznego mecenasa,
MAGDALENA WITWIŃSKA
Olga Bażenowa, fDx/9Ćs/
^DŻGgD 7^/(2, Mińsk 2007, ss. 414
/TPowidła nieświeskie to przykład łączno-
! \ /1 ści kultury europejskiej z kulturą Wielkie-
Y go Księstwa Litewskiego - w tym zdaniu
zawiera się główna teza napisanej w języku rosyjskim
książki Olgi Bażenowej, białoruskiej badaczki sztuki
i kultury artystycznej ojczystego regionu Autorki
opracowania obejmującego wiek XVIII.
Olga Bażenowa omawia materiał o wielkiej róż-
norodności-obejmujący takie dziedziny, jak malar-
stwo ścienne, sztalugowe, rozmaite dekoracje
malarskie (na przykład zdobienie powozów), po-
złotnictwo, grafikę, rzemiosło artystyczne i jego
manufaktury, teatr magnacki oraz związaną z nim
scenografię - bacznie śledząc europejskie koneksje
tych sztuk. Jednakże to sakralne malarstwo ścienne,
jak wskazuje podtytuł książki, a w szczególności
polichromia nieświeskiego kościoła, pełniącego też
rolę mauzoleum Radziwiłłów, jest głównym przed-
miotem zainteresowań Autorki. Tej dziedzinie po-
święciła ogrom wieloletnich kwerend w archiwach
i bibliotekach, głównie w warszawskim AGAD,
w mińskim archiwum państwowym, w zbiorach gra-
ficznych w USA. Pozwoliło to na całościowe zary-
sowanie tła działalności mecenasowskiej hetmana
wielkiego litewskiego i wojewody wileńskiego -
księcia Michała Kazimierza, zwanego „Rybeńko"
(1702-1762), głównej wówczas osobistości nieświe-
skiej linii rodu, a także na prezentację zespołu wyko-
nawczego dzięki ustaleniu nazwisk rzemieślników
i artystów. Autorka wymienia również wysokość wy-
nagrodzenia za poszczególne prace, warunki umów,
wydatki na utrzymanie dworu i tym podobne infor-
macje, dotyczące zadań większych, jak i całkiem
małych. Poznajemy zatem nieświeski dwór artystycz-
ny księcia, a także jego żony Franciszki Urszuli.
Dwór „Rybeńki" Bażenowa określa jako kolebkę
stylu narodowego Białorusi, wskazując na Nieśwież
jako miejsce, w którym w latach 1595-1605 pojawiło
się, pierwsze na ziemiach Rzeczypospolitej Obojga
Narodów dzieło architektury baroku. Dzieło znako-
mite - zaprojektowany przez Bernardoniego, a ufun-
dowany przez Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła,
„Sierotkę" kościół jezuitów pod wezwaniem Boże-
go Ciała.
Godnym kontynuatorem tych działań okazał się
sto pięćdziesiąt lat później Michał Kazimierz „Ry-
beńko", wzór światłego XVIH-wiecznego mecenasa,