DOI Heft:
Nr.4
DOI Artikel:Lipowski, Krzysztof: Przekroczyć ut pictura poesis: wizualizacje frazeologizmów i metafory w malarstwie Bronisława Linkego
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.34904#0467
PRZEKROCZYĆ UT P1CTURA POESIS
457
2. Fronców Tmkg, Jesteśmy
całym sercem za pokojem, 7932 Ti
nifikacją Stanów Zjednoczonych. Rysunek jest przykładem typowej metafory utworzonej
na potrzeby realizmu socjalistycznego, podobnie jak „koła historii", „Nowy Człowiek"
(zwykle nadnaturalnej wielkości) czy też „parowóz dziejów". Taki sposób obrazowania,
jak zauważa Wojciech Tomasik, należał do „praktyk metaforyzacyjnych ujmujących świat
jako twór sztuczny, skonstruowany przez człowieka na wzór precyzyjnie działającego
urządzenia"^. Dodatkowo jeszcze rysunek ten odsłania dwie inne, jakże istotne zasady
respektowane przez artystów tego czasu: 1. wielkiemu, socjalistycznemu zegarowi dzie-
jów przeciwstawione zostają karzełkowate postacie z zachodniego świata; 2. wydzielenie
przestrzeni „dolnej" i „górnej" i w konsekwencji, jak pisze Karol Alichnowicz analizują-
cy sposób obrazowania w literackiej satyrze z lat 1948-1955 „na osi pionowej «góra» staje
się domeną Nowego Człowieka («my»), a «dół» - wroga («oni»)"Ń
Oto inny rysunek tego artysty z 1952 r. noszący tytuł J<?W(A777y c<3fp777 J67T6777 z<2 ytoło-
ye777 (il. 2). Tu w antywojennym pochodzie, obok sztandarów wysoko w górze niesione jest
właśnie całe serce. Ta dosłowność w obrazowaniu ma swoje oparcie we frazeołogizmie
„być całym sercem za czymś", co oznacza „być za czymś całkowicie, całą duszą"'-'. Siła
tego artystycznego pomysłu zasadza się na efekcie zaskoczenia, które jest udziałem odbior-
cy. Podobny zabieg stosowany był przez autorów w satyrze o charakterze literackim. Jak
podaje Wojciech Tomasik „znakomita większość utworów propagujących hasło «walki
^ Wojciech TOMASIK, „Metaforyka", [w:] rea/łzwM ^og'a/Aącz/?ggo, pod red. Zdzisława ŁAPIŃSKIEGO
i Wojciecha TOMASIKA, Kraków 2004, s. 137.
^ Karol ALICHNOWICZ, „Mg/iscg 2/a Tpłarza". óaTpra w /atacA 7948-7945, Kraków 2006, s. 78.
'o SKORUPKA, op. cit., t. 2, s. 102-103.
457
2. Fronców Tmkg, Jesteśmy
całym sercem za pokojem, 7932 Ti
nifikacją Stanów Zjednoczonych. Rysunek jest przykładem typowej metafory utworzonej
na potrzeby realizmu socjalistycznego, podobnie jak „koła historii", „Nowy Człowiek"
(zwykle nadnaturalnej wielkości) czy też „parowóz dziejów". Taki sposób obrazowania,
jak zauważa Wojciech Tomasik, należał do „praktyk metaforyzacyjnych ujmujących świat
jako twór sztuczny, skonstruowany przez człowieka na wzór precyzyjnie działającego
urządzenia"^. Dodatkowo jeszcze rysunek ten odsłania dwie inne, jakże istotne zasady
respektowane przez artystów tego czasu: 1. wielkiemu, socjalistycznemu zegarowi dzie-
jów przeciwstawione zostają karzełkowate postacie z zachodniego świata; 2. wydzielenie
przestrzeni „dolnej" i „górnej" i w konsekwencji, jak pisze Karol Alichnowicz analizują-
cy sposób obrazowania w literackiej satyrze z lat 1948-1955 „na osi pionowej «góra» staje
się domeną Nowego Człowieka («my»), a «dół» - wroga («oni»)"Ń
Oto inny rysunek tego artysty z 1952 r. noszący tytuł J<?W(A777y c<3fp777 J67T6777 z<2 ytoło-
ye777 (il. 2). Tu w antywojennym pochodzie, obok sztandarów wysoko w górze niesione jest
właśnie całe serce. Ta dosłowność w obrazowaniu ma swoje oparcie we frazeołogizmie
„być całym sercem za czymś", co oznacza „być za czymś całkowicie, całą duszą"'-'. Siła
tego artystycznego pomysłu zasadza się na efekcie zaskoczenia, które jest udziałem odbior-
cy. Podobny zabieg stosowany był przez autorów w satyrze o charakterze literackim. Jak
podaje Wojciech Tomasik „znakomita większość utworów propagujących hasło «walki
^ Wojciech TOMASIK, „Metaforyka", [w:] rea/łzwM ^og'a/Aącz/?ggo, pod red. Zdzisława ŁAPIŃSKIEGO
i Wojciecha TOMASIKA, Kraków 2004, s. 137.
^ Karol ALICHNOWICZ, „Mg/iscg 2/a Tpłarza". óaTpra w /atacA 7948-7945, Kraków 2006, s. 78.
'o SKORUPKA, op. cit., t. 2, s. 102-103.