DOI issue:
Nr. 1
DOI article:In Memoriam
DOI article:Jerzy Pietrusiński (1931-2014)
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.71007#0186
184
In Memoriam
nistycznych w zakresie historii - historii sztuki śre-
dniowiecznej19.
Z pasją i z talentem uprawiał dydaktykę; szkoda,
że sporadycznie, bo zajęcia z Jerzym miały niemałe
znaczenie dla studentów. W latach 1973-1975 za na-
mową ks. prof. Janusza Pasierba (1929-1993) pro-
wadził wykłady kursowe i seminarium magisterskie
z historii sztuki średniowiecznej na Akademii Teo-
logii Katolickiej w Warszawie. Później, już po przej-
ściu na emeryturę, wykładał historię kultury i histo-
rię sztuki (od średniowiecza do przełomu XVIII
i XIX w.) na Wydziale Architektury Politechniki
Warszawskiej (2005-2008).
Po habilitacji recenzował prace cenzusowe z za-
kresu średniowiecznego rzemiosła artystycznego
(m.in. dr Małgorzaty Kierczuk-Macieszko, KUL
i dr Joanny Sikorskiej, UW).
Z powodzeniem popularyzował dzieje sztuki
i kultury. Wygłaszał prelekcje na temat sztuki ro-
mańskiej (Zielona Góra, 19622°; Kielce, 198621);
często występował w audycjach Ireny Eichler-Wie-
czorkowskiej w II programie Polskiego Radia; oka-
zjonalnie publikował artykuły i notatki prasowe na
tematy ochrony zabytków, historii sztuki i kultury ar-
tystycznej oraz finansowania nauki.
Jerzy Pietrusiński był członkiem: Stowarzysze-
nia Historyków Sztuki (1959-1995), International
Association for the Study of Imperial, Papal and
Royal Rulership „Majestas" (od 1987) i Polskiego
Towarzystwa Heraldycznego (od 1988). Od począt-
ku lat 2000 był stałym i ważnym uczestnikiem co-
miesięcznego seminarium mediewistycznego Profe-
sora Piotra Skubiszewskiego.
* * *
W mojej pamięci Jerzy pozostaje życzliwym
starszym kolegą i dobrym szefem, któremu zawdzię-
czam pomoc w istotnych sprawach życiowych. Nie
wiem, jak potoczyłyby się moje losy, gdyby Jerzy
nie zaangażował się w uzyskanie przeze mnie stałe-
go zameldowania w Warszawie, co wtenczas było
warunkiem uzyskania etatu w Instytucie. Udostępnił
mi nie tylko pomyślnie skutkujące, wzorcowe pi-
sma, które redagował z prof. Walickim, gdy kilkana-
ście lat wcześniej podejmował podobne starania,
lecz także zaproponował i sfinalizował w swym
mieszkaniu przy Polnej mój meldunek. Z wdzięcz-
nością wspominam uwagi Jerzego związane z przy-
gotowywaniem do druku książki Gotycka rzeźba ar-
chitektoniczna w Prusach i praktyczne (już na
Klaudyny) rady przed podróżą do Paryża (1983).
Przy okazji licznych terenowych wyjazdów doku-
mentacyjnych włączał się w ich organizację i dzielił
się swymi doświadczeniami z prac nad pierwszym
tomem „Dziejów sztuki polskiej".
Dbał o wygląd zewnętrzny; przywiązywał wagę
do strojów, głównie ze względu na ich funkcjonal-
ność i wygodę. Palił tytoń; początkowo fajkę, potem
- okresowo, z dłuższymi przerwami - papierosy.
Cenił przyjemności podniebienia; przedkładał - jak
mawiał - „kulturę oliwy i wina nad tradycje zarów-
no łoju i piwa, jak i sadła i wódki"; doskonale goto-
wał zarówno potrawy proste, jak i te wyszukane,
zwłaszcza z cenionej przez Niego kuchni francu-
skiej. Był postacią barwną, wymykającą się schema-
tom; osobowością o cechach „nowoczesnego trady-
cjonalisty" i „towarzyskiego sangwinika". Lubił
podróże. W młodości przemierzał Polskę rowerem
i na motocyklu. Pod koniec lat 70. cieszył się „czer-
wonym fiacikiem". Wciąż pasjonowały go procesy
przemian politycznych, społecznych, kulturowych
i obyczajowych, zarówno te zachodzące w dawnych
wiekach, jak i współcześnie, tak w kraju, jak i na
świecie. Bystry obserwator o błyskotliwej inteligen-
cji, wrażliwy na piękno. Przedsiębiorczy i zaradny
życiowo, świetnie zorganizowany i szybki w działa-
niach, nie poddawał się przeciwnościom losu. Cięż-
kie zapalenie płuc, które przeszedł w latach szkol-
nych w Krakowie, nadwerężyło jego zdrowie, ale
związane z tym dolegliwości traktował z właściwym
sobie humorem. Zmogła go długotrwała i uciążliwa
choroba. Po mszy żałobnej, odprawionej 23 kwiet-
nia 2014 r. w kościele Niepokalanego Poczęcia
NMP na Bielanach, spoczął w grobie rodzinnym na
Starych Powązkach.
Tadeusz Jurkowlaniec
19 Recenzentami rozprawy i dorobku byli profesorowie:
Jerzy Gadomski, Henryk Samsonowicz i Piotr Skubiszew-
ski. - Przewód habilitacyjny: Jerzy Pietrusiński, Archi-
wum IS PAN, sygn. RN 431, nr 13/40. Zob. też: Johann
Michael Fritz, rec. [z:] Jerzy Pietrusiński: Złotnicy kra-
kowscy XIV-XVI wieku i ich księga cechowa [Krakauer
Goldschmiede des 14. bis 16. Jahrhunderts und ihre Zun-
ftbuch], Journalfur Kunstgeschichte - die internationale
Rezensionszeitschrift VII, 1, 2003, s. 89-91.
20 W ramach cyklu „Studium Wiedzy o Sztuce" organizo-
wanego przez zielonogórskie Muzeum Okręgowe. Panu
dr. Arkadiuszowi Cincio (Dział Winiarski, Muzeum Zie-
mi Lubuskiej w Zielonej Górze) dziękuję za szczegółowe
informacje dotyczące tego wykładu.
21 http://www.plastyk.kielce.pl/pl/panstwowe-liceum-pla-
styczne.
In Memoriam
nistycznych w zakresie historii - historii sztuki śre-
dniowiecznej19.
Z pasją i z talentem uprawiał dydaktykę; szkoda,
że sporadycznie, bo zajęcia z Jerzym miały niemałe
znaczenie dla studentów. W latach 1973-1975 za na-
mową ks. prof. Janusza Pasierba (1929-1993) pro-
wadził wykłady kursowe i seminarium magisterskie
z historii sztuki średniowiecznej na Akademii Teo-
logii Katolickiej w Warszawie. Później, już po przej-
ściu na emeryturę, wykładał historię kultury i histo-
rię sztuki (od średniowiecza do przełomu XVIII
i XIX w.) na Wydziale Architektury Politechniki
Warszawskiej (2005-2008).
Po habilitacji recenzował prace cenzusowe z za-
kresu średniowiecznego rzemiosła artystycznego
(m.in. dr Małgorzaty Kierczuk-Macieszko, KUL
i dr Joanny Sikorskiej, UW).
Z powodzeniem popularyzował dzieje sztuki
i kultury. Wygłaszał prelekcje na temat sztuki ro-
mańskiej (Zielona Góra, 19622°; Kielce, 198621);
często występował w audycjach Ireny Eichler-Wie-
czorkowskiej w II programie Polskiego Radia; oka-
zjonalnie publikował artykuły i notatki prasowe na
tematy ochrony zabytków, historii sztuki i kultury ar-
tystycznej oraz finansowania nauki.
Jerzy Pietrusiński był członkiem: Stowarzysze-
nia Historyków Sztuki (1959-1995), International
Association for the Study of Imperial, Papal and
Royal Rulership „Majestas" (od 1987) i Polskiego
Towarzystwa Heraldycznego (od 1988). Od począt-
ku lat 2000 był stałym i ważnym uczestnikiem co-
miesięcznego seminarium mediewistycznego Profe-
sora Piotra Skubiszewskiego.
* * *
W mojej pamięci Jerzy pozostaje życzliwym
starszym kolegą i dobrym szefem, któremu zawdzię-
czam pomoc w istotnych sprawach życiowych. Nie
wiem, jak potoczyłyby się moje losy, gdyby Jerzy
nie zaangażował się w uzyskanie przeze mnie stałe-
go zameldowania w Warszawie, co wtenczas było
warunkiem uzyskania etatu w Instytucie. Udostępnił
mi nie tylko pomyślnie skutkujące, wzorcowe pi-
sma, które redagował z prof. Walickim, gdy kilkana-
ście lat wcześniej podejmował podobne starania,
lecz także zaproponował i sfinalizował w swym
mieszkaniu przy Polnej mój meldunek. Z wdzięcz-
nością wspominam uwagi Jerzego związane z przy-
gotowywaniem do druku książki Gotycka rzeźba ar-
chitektoniczna w Prusach i praktyczne (już na
Klaudyny) rady przed podróżą do Paryża (1983).
Przy okazji licznych terenowych wyjazdów doku-
mentacyjnych włączał się w ich organizację i dzielił
się swymi doświadczeniami z prac nad pierwszym
tomem „Dziejów sztuki polskiej".
Dbał o wygląd zewnętrzny; przywiązywał wagę
do strojów, głównie ze względu na ich funkcjonal-
ność i wygodę. Palił tytoń; początkowo fajkę, potem
- okresowo, z dłuższymi przerwami - papierosy.
Cenił przyjemności podniebienia; przedkładał - jak
mawiał - „kulturę oliwy i wina nad tradycje zarów-
no łoju i piwa, jak i sadła i wódki"; doskonale goto-
wał zarówno potrawy proste, jak i te wyszukane,
zwłaszcza z cenionej przez Niego kuchni francu-
skiej. Był postacią barwną, wymykającą się schema-
tom; osobowością o cechach „nowoczesnego trady-
cjonalisty" i „towarzyskiego sangwinika". Lubił
podróże. W młodości przemierzał Polskę rowerem
i na motocyklu. Pod koniec lat 70. cieszył się „czer-
wonym fiacikiem". Wciąż pasjonowały go procesy
przemian politycznych, społecznych, kulturowych
i obyczajowych, zarówno te zachodzące w dawnych
wiekach, jak i współcześnie, tak w kraju, jak i na
świecie. Bystry obserwator o błyskotliwej inteligen-
cji, wrażliwy na piękno. Przedsiębiorczy i zaradny
życiowo, świetnie zorganizowany i szybki w działa-
niach, nie poddawał się przeciwnościom losu. Cięż-
kie zapalenie płuc, które przeszedł w latach szkol-
nych w Krakowie, nadwerężyło jego zdrowie, ale
związane z tym dolegliwości traktował z właściwym
sobie humorem. Zmogła go długotrwała i uciążliwa
choroba. Po mszy żałobnej, odprawionej 23 kwiet-
nia 2014 r. w kościele Niepokalanego Poczęcia
NMP na Bielanach, spoczął w grobie rodzinnym na
Starych Powązkach.
Tadeusz Jurkowlaniec
19 Recenzentami rozprawy i dorobku byli profesorowie:
Jerzy Gadomski, Henryk Samsonowicz i Piotr Skubiszew-
ski. - Przewód habilitacyjny: Jerzy Pietrusiński, Archi-
wum IS PAN, sygn. RN 431, nr 13/40. Zob. też: Johann
Michael Fritz, rec. [z:] Jerzy Pietrusiński: Złotnicy kra-
kowscy XIV-XVI wieku i ich księga cechowa [Krakauer
Goldschmiede des 14. bis 16. Jahrhunderts und ihre Zun-
ftbuch], Journalfur Kunstgeschichte - die internationale
Rezensionszeitschrift VII, 1, 2003, s. 89-91.
20 W ramach cyklu „Studium Wiedzy o Sztuce" organizo-
wanego przez zielonogórskie Muzeum Okręgowe. Panu
dr. Arkadiuszowi Cincio (Dział Winiarski, Muzeum Zie-
mi Lubuskiej w Zielonej Górze) dziękuję za szczegółowe
informacje dotyczące tego wykładu.
21 http://www.plastyk.kielce.pl/pl/panstwowe-liceum-pla-
styczne.