DOI Heft:
Nr. 4
DOI Artikel:Artykuły
DOI Artikel:Kesling, Katarzyna Anna: Aktywno¬ść wystawiennicza Marii Nostitz-Wasilkowskiej w latach 1893-1919*
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.71007#0613
599
KATARZYNA ANNA KESLING
Warszawa, Instytut Sztuki PAN
Aktywność wystawiennicza
Marii Nostitz-Wasilkowskiej
w latach 1893-1919*
Wroku 1893 Maria Nostitz-Jackowska (il. 1) poślubiła malarza Kazimierza Wa-
silkowskiego i wraz z nim z Petersburga przeprowadziła się do Warszawy.
Wydarzenie to zamknęło pewien etap w jej życiu i artystycznej karierze.
W Petersburgu malarce wykształconej w tamtejszej Akademii Sztuk Pięknych pod kierun-
kiem Ilii Riepina i Pawła Czistiakowa udało się zdobyć renomę wziętej portrecistki, której
klientela składała się z przedstawicieli arystokracji oraz osób wysoko postawionych w hie-
rarchii dworu i władz państwowych. W parze z popularnością szło uznanie rosyjskiej kryty-
ki. Niestety, o petersburskim okresie twórczości Nostitz-Wasilkowskiej obecnie wiadomo
bardzo niewiele, prawie nic, a zmiana takiego stanu rzeczy wymagałaby gruntownych badań
w rosyjskich archiwach, bibliotekach oraz zbiorach muzealnych. Bez porównania dokład-
niej rozpoznany jest następny, warszawski etap twórczej aktywności artystki.
Kontakty z Warszawą Nostitz-Wasilkowska utrzymywała już wówczas, kiedy miesz-
kała w Petersburgu i była studentką Akademii. Ze sprawozdań Towarzystwa Zachęty
Sztuk Pięknych wynika, że artystka została po raz pierwszy wymieniona jako członek
zwyczajny w 1882 r.; jej nazwisko widnieje również na listach z lat 1883-18891. Prace
artystki pojawiły się w salach Zachęty dopiero po przeprowadzce do Warszawy, tj. od
1893 r., kiedy to wystawiła kilka reprezentatywnych dla swego kunsztu dzieł: Portret
damy (pastel, 24><41), Portret damy (pastel, 25><40), Portret Himensa (olej, 20> <15), Por-
tret pana W. (olej, 9> <12), Główkę kobiecą (olej, 6><8) oraz Główkę kobiecą (pastel,
12> <15)2 . Tę ostatnią zakupił Stanisław Granzow3.
*Artykuł niniejszy jest zmienioną wersją jednego z rozdziałów mojej pracy magisterskiej Twórczość Marii Nostitz-
Wasilkowskiej, napisanej w 2012 r. pod kierunkiem dr hab. Anny Sieradzkiej prof. UW w Instytucie Historii Sztuki UW.
1 Sprawozdanie Komitetu Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Królestwie Polskim za rok 1882, Warszawa 1883,
s. 46; Sprawozdanie [...] za rok 1883, Warszawa 1884, s. 46; Sprawozdanie [...] za rok 1884, Warszawa 1885, s. 38;
Sprawozdanie [...] za rok 1885, Warszawa 1886, s. 45; Sprawozdanie [...] za rok 1886, Warszawa 1887, s. 49; Spra-
wozdanie [...] za rok 1887, Warszawa 1888, s. 49; Sprawozdanie [...] za rok 1888, Warszawa 1889, s. 51; Sprawozda-
nie [...] za rok 1889, Warszawa 1890, s. 54.
2 Janina WIERCIŃSKA, Katalog prac wystawionych w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie w latach
1860-1914, Warszawa 1969, s. 252.
3 „Katalog dzieł sztuki umieszczonych na wystawie TZSP w Królestwie Polskim w ciągu roku 1893", [w:] Sprawozda-
nie Komitetu Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Królestwie Polskim za rok 1893, Warszawa 1894, s. 39.
KATARZYNA ANNA KESLING
Warszawa, Instytut Sztuki PAN
Aktywność wystawiennicza
Marii Nostitz-Wasilkowskiej
w latach 1893-1919*
Wroku 1893 Maria Nostitz-Jackowska (il. 1) poślubiła malarza Kazimierza Wa-
silkowskiego i wraz z nim z Petersburga przeprowadziła się do Warszawy.
Wydarzenie to zamknęło pewien etap w jej życiu i artystycznej karierze.
W Petersburgu malarce wykształconej w tamtejszej Akademii Sztuk Pięknych pod kierun-
kiem Ilii Riepina i Pawła Czistiakowa udało się zdobyć renomę wziętej portrecistki, której
klientela składała się z przedstawicieli arystokracji oraz osób wysoko postawionych w hie-
rarchii dworu i władz państwowych. W parze z popularnością szło uznanie rosyjskiej kryty-
ki. Niestety, o petersburskim okresie twórczości Nostitz-Wasilkowskiej obecnie wiadomo
bardzo niewiele, prawie nic, a zmiana takiego stanu rzeczy wymagałaby gruntownych badań
w rosyjskich archiwach, bibliotekach oraz zbiorach muzealnych. Bez porównania dokład-
niej rozpoznany jest następny, warszawski etap twórczej aktywności artystki.
Kontakty z Warszawą Nostitz-Wasilkowska utrzymywała już wówczas, kiedy miesz-
kała w Petersburgu i była studentką Akademii. Ze sprawozdań Towarzystwa Zachęty
Sztuk Pięknych wynika, że artystka została po raz pierwszy wymieniona jako członek
zwyczajny w 1882 r.; jej nazwisko widnieje również na listach z lat 1883-18891. Prace
artystki pojawiły się w salach Zachęty dopiero po przeprowadzce do Warszawy, tj. od
1893 r., kiedy to wystawiła kilka reprezentatywnych dla swego kunsztu dzieł: Portret
damy (pastel, 24><41), Portret damy (pastel, 25><40), Portret Himensa (olej, 20> <15), Por-
tret pana W. (olej, 9> <12), Główkę kobiecą (olej, 6><8) oraz Główkę kobiecą (pastel,
12> <15)2 . Tę ostatnią zakupił Stanisław Granzow3.
*Artykuł niniejszy jest zmienioną wersją jednego z rozdziałów mojej pracy magisterskiej Twórczość Marii Nostitz-
Wasilkowskiej, napisanej w 2012 r. pod kierunkiem dr hab. Anny Sieradzkiej prof. UW w Instytucie Historii Sztuki UW.
1 Sprawozdanie Komitetu Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Królestwie Polskim za rok 1882, Warszawa 1883,
s. 46; Sprawozdanie [...] za rok 1883, Warszawa 1884, s. 46; Sprawozdanie [...] za rok 1884, Warszawa 1885, s. 38;
Sprawozdanie [...] za rok 1885, Warszawa 1886, s. 45; Sprawozdanie [...] za rok 1886, Warszawa 1887, s. 49; Spra-
wozdanie [...] za rok 1887, Warszawa 1888, s. 49; Sprawozdanie [...] za rok 1888, Warszawa 1889, s. 51; Sprawozda-
nie [...] za rok 1889, Warszawa 1890, s. 54.
2 Janina WIERCIŃSKA, Katalog prac wystawionych w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie w latach
1860-1914, Warszawa 1969, s. 252.
3 „Katalog dzieł sztuki umieszczonych na wystawie TZSP w Królestwie Polskim w ciągu roku 1893", [w:] Sprawozda-
nie Komitetu Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Królestwie Polskim za rok 1893, Warszawa 1894, s. 39.