DOI issue:
Nr. 3
DOI article:Artykuły
DOI article:Saratowicz-Dudyńska, Anna; !53993481X! ; Raszkowa, Raisa [Contr.]: Brązowy ołtarz Ciro Ferriego z kaplicy Zamku Królewskiego w Warszawie w zbiorach Państwowego Muzeum Historii Religii w Petersburgu
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.71007#0419
409
ANNA SARATOWICZ-DUDYŃSKA, DANUTA SZEWCZYK-PROKURAT
Warszawa, Zamek Królewski
RAISA RASZKOWA
Petersburg, Muzeum Historii Religii
Brązowy ołtarz Ciro Ferriego
z kaplicy Zamku Królewskiego w Warszawie
w zbiorach Państwowego Muzeum Historii
Religii w Petersburgu
Powstałe na początku lat 30. XX w. Państwowe Muzeum Historii Religii w Peters-
burgu przechowuje w swych zbiorach niewielki ołtarz z brązu złoconego (nr inw.
B-8497-III; il. 1) z okrągłą plakietą przedstawiającą scenę ścięcia św. Jana Chrzci-
ciela (il. 3) i herbem królewskim Stanisława Augusta Poniatowskiego (il. 2) - wybitny
przykład nowożytnego brązownictwa, do niedawna zupełnie pozbawiony zarówno histo-
rii, jak i jakichkolwiek atrybucji1. Po raz pierwszy ołtarz został pokazany w petersburskim
muzeum na wystawie Świat Biblii (27 listopada 2008 - 27 maja 2009) jako dzieło o nie-
znanym pochodzeniu, powstałe w wieku XVII w zachodniej Europie.
Tematem niniejszego artykułu są zarówno kwestie artystyczne - próba ustalenia autor-
stwa i czasu powstania, jak i te związane z proweniencją i losami ołtarza na przestrzeni
dziejów. Wiedza zgromadzona w wyniku wieloletnich badań archiwalnych nad historią
zbiorów Zamku Królewskiego w Warszawie pozwoliła przekonywająco powiązać owo
znakomite dzieło z kaplicą warszawskiej rezydencji królów Polski.
Po raz pierwszy na ślady ołtarza natrafiamy w dokumencie zatytułowanym Ekspens
pieniężny na fabrykę Zamku Warszawskiego... Roku 1777 zakończony, a powstałym
w związku z podjętą w połowie lat 70. XVIII w. przebudową i dekoracją wnętrz królew-
skiej rezydencji. Dokument zbierający wydatki poniesione na wykonane prace wraz ze
zwięzłym ich opisem oraz nazwiskami wykonawców, zawiera również spis i wycenę
przedmiotów posiadanych już wcześniej przez Stanisława Augusta, które stały się ele-
mentem nowego wystroju. We fragmencie odnoszącym się do kaplicy znajdujemy trzy
dzieła wykorzystane w nowej aranżacji sakralnego wnętrza:
1 W tym miejscu serdecznie dziękujemy pani prof, dr hab. Katarzynie Mikockiej-Rachubowej, która podejrzewając, że
zapoznany ołtarz w zbiorach rosyjskich może mieć związek z Zamkiem Królewskim w Warszawie, przekazała informa-
cję o jego istnieniu, udostępniła fotografie i wspierała nasze badania swą wiedzą i wielką życzliwością. Nasze podzięko-
wania kierujemy również do pana dr Artura Badacha za wsparcie merytoryczne i nieustanną cierpliwą zachętę do
dalszych badań.
ANNA SARATOWICZ-DUDYŃSKA, DANUTA SZEWCZYK-PROKURAT
Warszawa, Zamek Królewski
RAISA RASZKOWA
Petersburg, Muzeum Historii Religii
Brązowy ołtarz Ciro Ferriego
z kaplicy Zamku Królewskiego w Warszawie
w zbiorach Państwowego Muzeum Historii
Religii w Petersburgu
Powstałe na początku lat 30. XX w. Państwowe Muzeum Historii Religii w Peters-
burgu przechowuje w swych zbiorach niewielki ołtarz z brązu złoconego (nr inw.
B-8497-III; il. 1) z okrągłą plakietą przedstawiającą scenę ścięcia św. Jana Chrzci-
ciela (il. 3) i herbem królewskim Stanisława Augusta Poniatowskiego (il. 2) - wybitny
przykład nowożytnego brązownictwa, do niedawna zupełnie pozbawiony zarówno histo-
rii, jak i jakichkolwiek atrybucji1. Po raz pierwszy ołtarz został pokazany w petersburskim
muzeum na wystawie Świat Biblii (27 listopada 2008 - 27 maja 2009) jako dzieło o nie-
znanym pochodzeniu, powstałe w wieku XVII w zachodniej Europie.
Tematem niniejszego artykułu są zarówno kwestie artystyczne - próba ustalenia autor-
stwa i czasu powstania, jak i te związane z proweniencją i losami ołtarza na przestrzeni
dziejów. Wiedza zgromadzona w wyniku wieloletnich badań archiwalnych nad historią
zbiorów Zamku Królewskiego w Warszawie pozwoliła przekonywająco powiązać owo
znakomite dzieło z kaplicą warszawskiej rezydencji królów Polski.
Po raz pierwszy na ślady ołtarza natrafiamy w dokumencie zatytułowanym Ekspens
pieniężny na fabrykę Zamku Warszawskiego... Roku 1777 zakończony, a powstałym
w związku z podjętą w połowie lat 70. XVIII w. przebudową i dekoracją wnętrz królew-
skiej rezydencji. Dokument zbierający wydatki poniesione na wykonane prace wraz ze
zwięzłym ich opisem oraz nazwiskami wykonawców, zawiera również spis i wycenę
przedmiotów posiadanych już wcześniej przez Stanisława Augusta, które stały się ele-
mentem nowego wystroju. We fragmencie odnoszącym się do kaplicy znajdujemy trzy
dzieła wykorzystane w nowej aranżacji sakralnego wnętrza:
1 W tym miejscu serdecznie dziękujemy pani prof, dr hab. Katarzynie Mikockiej-Rachubowej, która podejrzewając, że
zapoznany ołtarz w zbiorach rosyjskich może mieć związek z Zamkiem Królewskim w Warszawie, przekazała informa-
cję o jego istnieniu, udostępniła fotografie i wspierała nasze badania swą wiedzą i wielką życzliwością. Nasze podzięko-
wania kierujemy również do pana dr Artura Badacha za wsparcie merytoryczne i nieustanną cierpliwą zachętę do
dalszych badań.