DOI Heft:
Nr. 4
DOI Artikel:Artykuły
DOI Artikel:Huml, Irena: "Mebel idealny" warszawskiej firmy Krąkowskich*
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.71007#0587
573
IRENA HUML
„Mebel idealny"
warszawskiej firmy Krąkowskich*
Polskie meblarstwo XIX i XX w. budzi zainteresowanie coraz większego kręgu ba-
daczy. To dobrze, bowiem w literaturze międzynarodowej pomijane są osiągnięcia
artystów z naszego kraju. Zanim jednak uda się zbudować spójną historię polskiego
meblarstwa, niezbędne są cząstkowe badania, a nawet przyczynki, które pozwolą stopnio-
wo pogłębiać wiedzę na ten temat.
Za jeden z takich przyczynków posłużyć mogą dzieje dość wyjątkowej firmy. Rozpo-
czynała ona działalność na początku XX w. W latach 1908-1911 występowała pod nazwą
„Pierwsza Warszawska Fabryka Stylowych Mebli Trzcinowych T.&W. Krąkowscy"1,
a od 1912 jako W.&W. Krąkowscy (il. 1).
Jej założycielami byli Tadeusz i Wanda Krąkowscy. Szczególnie ciekawą osobą była
Wanda2, absolwentka artystycznych kursów Adriana Baranieckiego w Krakowie (zwa-
nych Baraneum) i warszawskiej Szkoły Malarstwa Konrada Krzyżanowskiego. Po stu-
diach wyjechała do Czech3, gdzie zainteresowała się wykonawstwem mebli wyplatanych
z trzciny indyjskiej, jeszcze nie produkowanych wówczas w Polsce. Po powrocie do kraju
zorganizowała warsztat firmy w Sielcach (na obrzeżu Warszawy), do którego sprowadziła
z Czech (jak głosi anons prasowy) majstra-specjalistę jako instruktora4. Jej zawdzięczała
firma ambitny program działalności wzorniczej, polegający na wprowadzeniu nowych
perfekcyjnie wykonanych modeli mebli. Autorstwo tych projektów należało początko-
wo do kierownika artystycznego zakładu5. O Tadeuszu Krąkowskim wiadomo, że był
*Niniejszy artykuł to niepublikowane wystąpienie na sesji „Polskie meblarstwo", która odbyła się w Muzeum Narodo-
wym w Warszawie dnia 18 XI 2004 r.
1 „Ogłoszenie", [w:] Salon TZSP - V Wystawa Doroczna, Warszawa, grudzień-styczeń 1908-1909. Katalog.
2 Wanda Krąkowska urodzona w Łodzi 18 IV 1886 r., córka Florentyny i Aleksandra Małachowskich. Zmarła
w październiku 1971 r. w Warszawie. Wspólnie z mężem prowadziła firmę w latachl908-1911, później samo-
dzielnie. W latach I wojny światowej i tuż po niej zmianie uległ charakter firmy przekształconej w Salon Sztuki,
gdzie oprócz mebli wytwarzane były dekoracyjne tkaniny artystyczne i ludowe, ceramika, ponadto sprzedawane
obrazy, rysunki, grafiki współczesnych twórców warszawskich. Taki profil firma reprezentowała do początku lat
40., kiedy Niemcy zabrali lokal w Al. Ujazdowskich. Po II wojnie prowadziła mały sklep z rzemiosłem artystycz-
nym przy ul. Wilczej 9.
3 Rękopis bratowej Wandy Krąkowskiej. Wspomnienie nadesłane z Londynu z 1973 r., przekazane Irenie Huml przez
kuzynkę Jadwigę Krąkowską, s. 1.
4 Ibid.
5 ANTONY, „Meble Trzcinowe", Świat, 1908, nr 20, s. 23-24.
IRENA HUML
„Mebel idealny"
warszawskiej firmy Krąkowskich*
Polskie meblarstwo XIX i XX w. budzi zainteresowanie coraz większego kręgu ba-
daczy. To dobrze, bowiem w literaturze międzynarodowej pomijane są osiągnięcia
artystów z naszego kraju. Zanim jednak uda się zbudować spójną historię polskiego
meblarstwa, niezbędne są cząstkowe badania, a nawet przyczynki, które pozwolą stopnio-
wo pogłębiać wiedzę na ten temat.
Za jeden z takich przyczynków posłużyć mogą dzieje dość wyjątkowej firmy. Rozpo-
czynała ona działalność na początku XX w. W latach 1908-1911 występowała pod nazwą
„Pierwsza Warszawska Fabryka Stylowych Mebli Trzcinowych T.&W. Krąkowscy"1,
a od 1912 jako W.&W. Krąkowscy (il. 1).
Jej założycielami byli Tadeusz i Wanda Krąkowscy. Szczególnie ciekawą osobą była
Wanda2, absolwentka artystycznych kursów Adriana Baranieckiego w Krakowie (zwa-
nych Baraneum) i warszawskiej Szkoły Malarstwa Konrada Krzyżanowskiego. Po stu-
diach wyjechała do Czech3, gdzie zainteresowała się wykonawstwem mebli wyplatanych
z trzciny indyjskiej, jeszcze nie produkowanych wówczas w Polsce. Po powrocie do kraju
zorganizowała warsztat firmy w Sielcach (na obrzeżu Warszawy), do którego sprowadziła
z Czech (jak głosi anons prasowy) majstra-specjalistę jako instruktora4. Jej zawdzięczała
firma ambitny program działalności wzorniczej, polegający na wprowadzeniu nowych
perfekcyjnie wykonanych modeli mebli. Autorstwo tych projektów należało początko-
wo do kierownika artystycznego zakładu5. O Tadeuszu Krąkowskim wiadomo, że był
*Niniejszy artykuł to niepublikowane wystąpienie na sesji „Polskie meblarstwo", która odbyła się w Muzeum Narodo-
wym w Warszawie dnia 18 XI 2004 r.
1 „Ogłoszenie", [w:] Salon TZSP - V Wystawa Doroczna, Warszawa, grudzień-styczeń 1908-1909. Katalog.
2 Wanda Krąkowska urodzona w Łodzi 18 IV 1886 r., córka Florentyny i Aleksandra Małachowskich. Zmarła
w październiku 1971 r. w Warszawie. Wspólnie z mężem prowadziła firmę w latachl908-1911, później samo-
dzielnie. W latach I wojny światowej i tuż po niej zmianie uległ charakter firmy przekształconej w Salon Sztuki,
gdzie oprócz mebli wytwarzane były dekoracyjne tkaniny artystyczne i ludowe, ceramika, ponadto sprzedawane
obrazy, rysunki, grafiki współczesnych twórców warszawskich. Taki profil firma reprezentowała do początku lat
40., kiedy Niemcy zabrali lokal w Al. Ujazdowskich. Po II wojnie prowadziła mały sklep z rzemiosłem artystycz-
nym przy ul. Wilczej 9.
3 Rękopis bratowej Wandy Krąkowskiej. Wspomnienie nadesłane z Londynu z 1973 r., przekazane Irenie Huml przez
kuzynkę Jadwigę Krąkowską, s. 1.
4 Ibid.
5 ANTONY, „Meble Trzcinowe", Świat, 1908, nr 20, s. 23-24.