DOI issue:
Nr. 2
DOI article:Artykuły
DOI article:Pajor, Piotr: Dwa chóry katedry krakowskiej niezrealizowane w pierwszym dwudziestoleciu XIV wieku*
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.71007#0205
Dwa CHÓRY KATEDRY KRAKOWSKIEJ NIEZREALIZOWANE W PIERWSZYM DWUDZIESTOLECIU XIV WIEKU 199
3. Rekonstrukcja rzutu chóru
obejściowego wg Firlet, Pianowski,
Przemiany..., s. 235, ryc. 44
także pod dawną kaplicą św. Małgorzaty (ob. zakrystią). Zbudowane są głównie z wtórnie
użytej kostki kamiennej, pochodzącej zapewne z rozbiórki katedry hermanowskiej (il. 1, 3).
Najlepiej rozpoznany został fragment ukośnej ławy fundamentowej, o długości ok. 5,5
metra i przebiegu NW-SE, w większej części znajdujący się w niedostępnym dziś przed-
łużeniu Krypty Wieszczów. Mur ten łączy się z murem wzdłużnym o orientacji W-E,
pełniącym obecnie funkcję ławy fundamentowej północnej ściany ambitu, przy czym nie
ustalono, gdzie przebiega dylatacja między murem wzdłużnym z tej fazy a będącym jego
przedłużeniem fundamentem z okresu budowy obecnego ambitu, nie jest więc znany za-
sięg opisywanej ławy w kierunku zachodnim. W rozwartokątnym narożniku tworzonym
przez oba mury wymurowana została stopa fundamentowa na planie wycinka koła o nie-
spełna półmetrowej średnicy, na której miała się najpewniej wspierać służka.
W odległości około 2 metrów na południe od narożnika4, w przeciwległej ścianie kryp-
ty, tworzonej przez fundament pod istniejące filary międzynawowe, tkwi częściowo eks-
ponowana pojedyncza kolista stopa fundamentowa o średnicy ok. 1 metra.
Po północno-wschodniej stronie diagonalnego muru znajduje się z kolei zespół murów
i negatywów układających się w zarys płytkiego, zamkniętego trójbocznie pomieszczenia,
przy czym nic nie zachowało się, nawet w formie negatywu, ze ściany północnej, a więc
z jednego z sześciu boków zamknięcia.
Z reliktami tymi, wbrew zdaniu odkrywców, nie wydaje się powiązany negatyw muru
o orientacji W-E, odkryty pod dziedzińcem przy wieży Zygmuntowskiej, tworzący zarys
fundamentu pod mur z nieregularnie rozstawionymi przyporami. Nie wiadomo, jak ów
mur miałby łączyć się z opisanymi wyżej fundamentami; wydaje się raczej, że jest to
pozostałość po późniejszej strukturze, może ogrodzeniu.
Opisane wyżej fragmenty murów fundamentowych zostały uznane przez Pianowskiego
i Firleta, a także Węcławowicza, za relikty chóru zamkniętego trójbocznie z trójbocznym
obejściem, północno-zachodniego filara zamknięcia, północno-wschodniej kaplicy pro-
mienistej oraz podłużnego aneksu ciągnącego się wzdłuż północnego boku ambitu.
4 Wszystkie podane wymiary mają charakter szacunkowy, odczytany na podstawie planów Firleta i Pianowskiego
oraz danych zamieszczonych w: Tadeusz WOJCIECHOWSKI, Kościół katedralny w Krakowie, Kraków 1900,
s. 217-222.
3. Rekonstrukcja rzutu chóru
obejściowego wg Firlet, Pianowski,
Przemiany..., s. 235, ryc. 44
także pod dawną kaplicą św. Małgorzaty (ob. zakrystią). Zbudowane są głównie z wtórnie
użytej kostki kamiennej, pochodzącej zapewne z rozbiórki katedry hermanowskiej (il. 1, 3).
Najlepiej rozpoznany został fragment ukośnej ławy fundamentowej, o długości ok. 5,5
metra i przebiegu NW-SE, w większej części znajdujący się w niedostępnym dziś przed-
łużeniu Krypty Wieszczów. Mur ten łączy się z murem wzdłużnym o orientacji W-E,
pełniącym obecnie funkcję ławy fundamentowej północnej ściany ambitu, przy czym nie
ustalono, gdzie przebiega dylatacja między murem wzdłużnym z tej fazy a będącym jego
przedłużeniem fundamentem z okresu budowy obecnego ambitu, nie jest więc znany za-
sięg opisywanej ławy w kierunku zachodnim. W rozwartokątnym narożniku tworzonym
przez oba mury wymurowana została stopa fundamentowa na planie wycinka koła o nie-
spełna półmetrowej średnicy, na której miała się najpewniej wspierać służka.
W odległości około 2 metrów na południe od narożnika4, w przeciwległej ścianie kryp-
ty, tworzonej przez fundament pod istniejące filary międzynawowe, tkwi częściowo eks-
ponowana pojedyncza kolista stopa fundamentowa o średnicy ok. 1 metra.
Po północno-wschodniej stronie diagonalnego muru znajduje się z kolei zespół murów
i negatywów układających się w zarys płytkiego, zamkniętego trójbocznie pomieszczenia,
przy czym nic nie zachowało się, nawet w formie negatywu, ze ściany północnej, a więc
z jednego z sześciu boków zamknięcia.
Z reliktami tymi, wbrew zdaniu odkrywców, nie wydaje się powiązany negatyw muru
o orientacji W-E, odkryty pod dziedzińcem przy wieży Zygmuntowskiej, tworzący zarys
fundamentu pod mur z nieregularnie rozstawionymi przyporami. Nie wiadomo, jak ów
mur miałby łączyć się z opisanymi wyżej fundamentami; wydaje się raczej, że jest to
pozostałość po późniejszej strukturze, może ogrodzeniu.
Opisane wyżej fragmenty murów fundamentowych zostały uznane przez Pianowskiego
i Firleta, a także Węcławowicza, za relikty chóru zamkniętego trójbocznie z trójbocznym
obejściem, północno-zachodniego filara zamknięcia, północno-wschodniej kaplicy pro-
mienistej oraz podłużnego aneksu ciągnącego się wzdłuż północnego boku ambitu.
4 Wszystkie podane wymiary mają charakter szacunkowy, odczytany na podstawie planów Firleta i Pianowskiego
oraz danych zamieszczonych w: Tadeusz WOJCIECHOWSKI, Kościół katedralny w Krakowie, Kraków 1900,
s. 217-222.