Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]
Biuletyn Historii Sztuki — 77.2015

DOI Heft:
Nr. 2
DOI Artikel:
Artykuły
DOI Artikel:
Kwiatkowski, Marek: W sprawie autorstwa pałaców na Podolu
DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.71007#0314

DWork-Logo
Überblick
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
308

Marek Kwiatkowski


4. Maków, oficyna dawnego pałacu. Fot. ok. 1914 r., ze zbiorów IS PAN

ustalonym dotąd autorstwie, został zniszczony podczas I wojny światowej. Nawet wielki
ogród wówczas wycięto w pień. Szczęśliwie zachowały się fotografie kilku budowli, prze-
kazane po II wojnie światowej Romanowi Aftanazemu przez Mikołaja Żurowskiego
z Kanady6. Wśród nich znajduje się fotografia oficyny pałacowej, która jak się niedawno
okazało jest jedyną pozostałością po rezydencji makowskiej7.
Budowla powstała z przekształcenia stojącego tu starszego obiektu. Środek fasady
wyznacza płytka wnęka, w której na parterze znajdują się drzwi z wąskimi oknami z obu
stron. Otwory te są podzielone pilastrami ze żłobkowaniem od połowy wysokości. Zwień-
czeniem pilastrów są maski twarzy ludzkich, błędnie rozpoznane przez Aftanazego jako
wieńce8. Były to ozdoby prawdopodobnie wykonane w stiuku. Dwie z nich, jak pokazuje
zdjęcie, już spadły. Taka maska, jakby uproszczony motyw kariatydy, nader często wystę-
powała w twórczości Ittara. Pomysł tego motywu wieńczącego przejął on z twórczości
Zuga - z jego projektów Mauzoleum Grobowego w Arkadii.
Portfenetry piętra, powtarzające szerokość otworów parteru, podzielone zostały pila-
strami z kanelurą w górnej części, co także występuje w innych pracach architekta.
Zwieńczeniem tych górnych pilastrów są również maski. Powtórzenie tego samego moty-
wu wystąpiło w attykowych sterczynach pawilonu w projekcie Ittara zachowanym w zbio-
rze nieborowskim9.
Skraje fasady Oficyny w Makowie zaakcentowano pionowymi płytkimi wnękami, za-
wierającymi na piętrze po jednym portefenetrze, ujętym, podobnie jak w części środko-

6 AFTANAZY, op. cit. t. IXA, s. 191.

7 D. W. MALAKOW, Pamiatniki gradostroitielstwa i architektury Ukrainskoj SSR, Kijów 1981, t. 2, s. 22.

8 AFTANAZY, op. cit., t. IXB, s. 110.

9 JAROSZEWSKI, ROTTERMUND, op. cit. il. 120.
 
Annotationen