Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (77.2015)

531

KAROL GUTTMEJER
Warszawa, Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków

Gwido Chmarzyński i jego dzieło
„Sztuka w Toruniu. Zarys dziejów".

Gwido
Chmarzyński
^ Sztuka
w Toruniu


^wr^tru Naukom w Toruniu
■ Mmum Obstał w tat

Towarzystwo Naukowe w Toruniu, założone
przez polskie ziemiaństwo w 1875 r. to wiel-
ce zasłużona dla miasta instytucja z szacow-
ną historią własną. W 2014 r. przygotowała, wraz
z Muzeum Okręgowym w Toruniu, reedycję rozpra-
wy Gwida Chmarzyńskiego z 1933 r. Z okazji przy-
padającej w tymże roku rocznicy 700-lecia nadania
praw miejskich, ówczesne władze miasta wydały rok

później obszerne Dzieje Torunia pod redakcją Kazi-
mierza Tymienieckiego. Dziesiąty rozdział tej pracy
stanowiło studium Gwidona Chmarzyńskiego Sztu-
ka w Toruniu. Zarys dziejów. Jego uzupełnieniem
była osobna publikacja z 1933 r., opracowana przez
tegoż badacza - album Toruń dawny i dzisiejszy.
I kompilacja obu tych prac stała się przedmiotem re-
edycji wydanej wspólnie przez Towarzystwo i Mu-
zeum. Publikacja ta jest pierwszą z zaplanowanych
przez Towarzystwo w serii Ludzie nauki i sztuki To-
runia1. Znamienne, że z licznego grona zasłużonych
dla tego miasta badaczy i twórców wybrano profe-
sora Chmarzyńskiego.
Historyk sztuki, profesor Gwido Chmarzyński
(1906-1973) był w latach 1929-1935 kustoszem
Muzeum Miejskiego w Toruniu, a w latach 1929-
1931 pełnił obowiązki konserwatora pomorskiego.
Był także członkiem wspomnianego Towarzystwa.
Swą pracę badawczą związał z dwoma uczelniami.
W 1935 r., od stanowiska adiunkta, z Uniwersyte-
tem Adama Mickiewicza w Poznaniu, oraz z Uni-
wersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu, z któ-
rym rozpoczął współpracę w 1951 r., a w latach
1959-1969 kierował Zakładem Historii Sztuki oraz
Katedrą Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa.
Reedycję wspomnianej rozprawy poprzedza
wstęp Emanuela Okonia - redaktora publikacji -
krótko określający cel i rangę wydawnictwa oraz
dwa eseje. Pierwszy, autorstwa profesora Józefa Po-
klewskiego stanowi obszerny biogram naukowego
życia Gwidona Chmarzyńskiego2. Poklewski był
jego uczniem, u niego się doktoryzował, zatem znał
dobrze bohatera rozprawy i nie dziwi pobrzmiewają-
cy ton osobistej refleksji. Drugi esej, autorstwa profe-
sor Elżbiety Pileckiej, stanowi szerokie omówienie

1 Gwido Chmarzyński i jego dzieło „Sztuka w Toruniu.
Zarys dziejów", red. Emanuel OKOŃ, Toruń 2014.

2 Józef POKLEWSKI, „Profesor Gwido Chmarzyński

(1906-1973) Badacz - pedagog - organizator - czło-
wiek", [w:] Gwido Chmarzyński..., s. 13-27.