DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1977#0310
489 De minorib. vigintiquinque annis. 490
ai. Iuliauus. S. vndir. Si verà non animo decipiendi,
nullo modo teneur: vr bas lj Lſnpnſ Si auen alii, alliciat
mprorem ibi aſtanremtune tenetnrt hus Latioſſi auten
non ve decigeret,non tenerur. J Et ex his collige, quod tribus
modis poret inelligi ſecundu reſponſum buius legis: & pri-
mum reſponſum qua-
tuox modis. T Sed que-
ritur: nônne ſemper
amimo obligandi dicit,
e chn dieat litera hoc
promiſlum: ergo ſen-
per debet ceſſare de do-
lo? Reſpond ſecndum
Aaonem, quod hie non
naſcitur ex dicto, vel
promiſſo actin qua
ais dari conſueuit,
ſeilicet quanto mino-
ris, vel ex eppo, & ſie
ex promiſtone ſetun-
dum hoe agi poreſt ſe-
ain enn duarer-
gode dolo dicienie da-
? Tuergo dicas quod
PPomiſun a bie accipi-
ro poiciue tur non pro ſtipulatio-
iotere pn neſed puro polidirario-
aiiione lt ne, vel promiione ſne
au u pet inreroggtioner ad
diledi. LſendumS.
ditum. &5. proiſſum.
Accvs
a Cmmendet. quod
ft nõ exprimendoquia
non deſcendit ad ſpe-
T Adunſuu dum,
promiſsainee ſie ia la7,
SulA38 la7.&lpen-
à de adilait. Vide
ſeripta ad principium
tit. Cde dilit. action.
CVrAe.
Ai, ſeiicet ex
epto.
rdam diier)
CAArs. Debe-
bam tibi decem, & in-
traui quodam die ca-
meram Titij amiei tui,
& ſigillaui epiſtolam:
vel ita feci, quod iſte
Titius epiſtolam tibi
mittebat, & contineba-
tur in iſta epiſtola qud
Tius te togabat,uod
tu me liberares; libe-
raſti
quod épiſtola falſa e¬
rat, vel inmissquia-iam
reuocatum fuit man-
E tera,de
pre ftip.
mender?, dicir, fic habendum,
quaſ neque dicnmnnteque pro-
miſſum ſit. Si verô decipiendi
emptoris cauſa dictum eſt:æque
ſie habendum eſt, vr non naſca-
tur aduersus dictum, promiſ-
ſimve a actio empti; fed de
dolo actio.
Qui pratextu falſarum litera-
rmmeſt liberatus, actione de dolo te-
netur. BRT.
XTRVIII. IDE libro quinte
Opimonum.
Vidam debitor epiſtulam
quaſi à Titio e mitti cre-
ditori ſuo effecit, vr ipſe libe-
retur. hac epiſtula creditor de-
ceptus, Aquiliana ſtipulatione,
& acceptilatione liberauit de-
bitorem. poſtea epiſtula falſa d,
velinanis reperta, creditot ma-
ior quidem annis vigintiquin-
que de dolo habebit actionem:
minor autem in integrum reſti-
tuetur.
Qui impedit praſcriptionis in-
terptinem contra aliun, actione
de dol tenetur. h d aliàs ſic:
pe
ſe offert defenſioni rei, quam poſſi-
det, & deſistit, ad intereſſe actione
de dolo tenetur. BART.
xxxIx GAIVS lbro vccnſime
ſepimo ad Edim Prounlale,
Ire *Titio f obtuleris de ea
Pre, quam non poſſidebas, in
hoc vt alius vſucapiats, & iudi-
catum ſolui ſatiſdederis: quam-
uis abſolutus ſis , de doloma-
lo i ramen teneris: & ita Sabi-
no placet,
Contra eum, cuius dolo quis adit
hereditatem, ſuurritur per hane
datu . e es maior, habebis actionem de dolo, vel reſtiueris,
ſies nono VVIVLA.
e 5 ATi
d
e
ſeilicer amico creditoris.
Faſa, cum Titins ean non ſeripſerit.
Velinani &c cum poſtquam ſeripſerat, voluntatem muta-
t Alne de iit rrv; .d man vn lſi pter jreſp.
dolo vei peteſt
is, qui ſubita
procurators
reooatioe
ie.
ti Rom fingul.
Ie Titio. JCASVS. Volebam à te vindicare librum quen-
dam, quem vſucapiebas-eras iuxta finem vſncapionis & cum
vellen te conuenire, Seins obtulit ſe, & dixit ſe poſſidere& hoc
ideo faciebar, vt ita yſucapionem compleas. Seius ante litem
. conteſt, quia non proſequebatur, fuit abſolurus ab obſeruatione
as, Sed de iudicij,quando aute bene reſiſtere pouuitj de rei vind lſi i qui
dol aieme ſe ohtuuus. Dicitur hle, quod Seius iſte mihi actione de dolo te-
cuiler, &
eionauus
criminliter
netur. VIVIAN.
f Si te Tiio, id eſtẽ contra Titiun.AACVR.
tenceur proeu. T V uepiaa- id eſt vſucapionem compleat.
tator, qui ſeiés
viur mãdato cir ſe non
reuocato, ad-
uerſario igno-
rante.
e Vſucapere, quia ſit completa ſapio. qui ec PEeuor ta v .
ioi retur: ves vds reſ poſt & ie defnitiue vel abobſeruatio-
ne indicij fuit abſolurus. AcCyRE...
i J De dolo mal. actione, q Sed eu ſtipulatus ſit actor iudi.
ſolin qua d ſipulatione dolum abeſſe contineturvt y iud ſol.
udieata ſolui quare non ex ipulatu agiuurt Seuere S ao t&eger.
tineur. aanſooſmmeie, quia hie agitur ex dol commiſſo in oferds
d uiulatione
Ldieat ſoi,
dolu eſee
re:aliàs erat damnandusvt ja
autem, & de peit. bere. laui ſe non autem ideo eſt abſolurus:
E d Abſolutus ſis, quia deſtirit ante lit conteſt-contra ſe& di-
ooſiderene a adsep proſoeuae eeaaper
rei vinddis, qui ſe obtulit & lſin
quia nec poſſeſſor ea cauſa abſolue-
f Verui.
dolo acti
exptionom. BART.
2. FVRIS ATHaANvs
lb prime ad Eaun.
Is qui decepit adiquen, vr
hereditatem non idoneam
adiret: de dolo tenebitur, niſi
fortaſſe ipſe creditor l erat, &
ſolus erartunc enim ſufficit cõ-
tra eum doli mali exceptiol.
DE MINORIBVS
vigintiquinque annis.
TITVLVS IV.
Tertia ſpecies reſtitutionis in inte-
grm, qua expeditur cognitions prato-
ria, datur lapſis atatis infirmitate mi-
ibus xvvaxvanm,ex omi cauſa. ae
mim edieti pars generais eſt Leceſſa-
tiis de adquir. hered. Et ax ea executio
ie ceror quam ex cateris. l, ij de re
iud. CvAe.
Primô commendat edictum. Se-
cundo ponit illud. Terti incipit ex-
ponere. Secunda ibi; Prator Tertia
ibi; Apparet. Hoc ſufficit pro ſim-
mario. BART.
1. VLPIANV S llb vndecime
ad Editum.
Oe p edictum
prator naturalẽ ?
u equitarem ſecutus
propoſuit:quo tu-
Atelam s minorum
ſuſcepit. Nam cum inter omnes
conſtet fragilePeſſe & infirmi
huiuſmodi ratium y conſiliu,
& multis çaptionibus a ſuppo-
ſitumr, multorum inſidiis ex-
poſitun: auxilium* eis prætor
hoc edicto pollicitus eſt, & ad-
uerſus captiones opitulatio-
omnia, que!
m Hot aditum quod eſt JeeddSj.
turl
Jd dLaunfiiofamili
p Fagile. Imô gx
ve in Lombard, i de prohib alen. mlj.
J Captinibuu. in contractibus.
E Suppoſitum. ſoa facilitate.
auxilium
actinem: vel ſi eſt creditor per do
litaten, & popre dolun aduerſani penronr ergo dit, quae
facta ſunt cum minoribus, videbit ipl
minor erit reſtituendus, vel non Dicit Vlpianus Bene apparet ex quitas pro a¬
vetbis edicti, quod promitit auxilium minoribus Txt annis, ſi quiute atu-
decipiantur. & ſi accipiunt adoleſcentes infra hos mi. annos, ali ingenie
que lberos, mon propres pores diere re omnmui.
inguli liberi pro ſingulis annis: ſed hoc fit in honoribus reci- aquins pr
piendiquia ſi quis haberes ſin uli liberi co- zquitate indu-
purantur pro ſingulis anisVVIytA N.
n j Naiuralem. id b eſt naturali ingenio inductam: tamen
coptra ius gentium ſiue d naturale quod tuetur pactarts de pa pae, & con-
ljnam per reſtitutionem e pacta, & conuentiones!
ſie & alias dicitur naturalis equitas -ae lseparſt-contxnbj.
O Quo tutelam, id f eſt defenſionem, ſie generaliter ponitur
idiberge & ſi A e vz.
Lan S. videur firmamha vt Inſtit qui
manumittere non poſſunt S in. Sed illud fauore libertatis. Et in nô fragiis ta-
aduocato ideoquia ſbi imputer, qui talem aduocarum ſibi aſſu-
mitevt jeud cum mandat ed iure Lmbardo ſeeus quod dic,
I mſi, extra contrafus AEcVRS.
t rAAciiiu quando ſui facilitare ſunt decepi.
Caines, d eſt dolunmaduerſarij, & ſe propter duo datur Sardi eſ a.
3
ſe ante ſtipulationemavt dixi F.o.L npr. Item nunquid pe-
teſt reſtirux: v jex qui euſmm lait pratorS ni& ſie ceſſar de
Reſp. illdquando dolo adrerſarijhie autem extra-
nei dolo fuit vſueapio completa Item quid ſi non eſt ſoluen.
do, qui ſe obrnlieneſpond in ſubſidium reſtitnirur lis.,
ẽ.de ce,
bas, &c. ACCVRS.
IS qui JC Asvs Cum
eſſem heres, propter
oner hereditaria nole-
bam hereditatem adi-
re vnns de creditoribus
hereditariis, vel alius
exraneus ſuaſié mihi
vt adirem, & adiui eius
ſuaſione: tenetur ille
perſuaſor actione de
dolo. Sed pone; quod
vnus ſolus creditor in
iſta hereditaite eſſeriſed
perſuaſit mihi, ve adea.
tune haberen contra
eum de dolo actionen.
VLVIAN.
q Crier. heredita-
rius vnus de plurbus.
IT ipaſe cde e aa-
eo, quo a peridége- Aor
Eez. perl
aumeſtacdor niflil eu. ai e es
ſequi debeatve j deddo.
iuqni leauair ll ditt ebe.
lues & facie s de cu, per
qunffatun ritjS
res & die ve nots Sod-
IjS aitpratorin fin.
DE MINORIBVS
rigintquinque
Dium eſt de his, qui
iure aſtlonis reſtituun-
tar: nune de hi, qui iu-
dii Comeda-
CAVV. Do-
le. tio huius ei-
l eir vi-
ai de reſtini-
tionibus mi-
norum.
nus laudar, & commen-
dat prtoreme quia de
minoribus edictum fe-
cit inter alia edictas
quia ipſe praeror voluie
ſuſcipere defenſionem
minorum: nam mino-
res ſunt fragiles: vnde
minores
* Aaium.
t Edicum de
.aue reſtudooe
reſtituuntur. mmrum que
contra deceptiones fa- d’ſſuitur pa-
ctas in contiactu,& ex- , conuen-
tiones) au fit
trà propter ſuam frai; contra natura-
le aquitaté.
e Naturalis a¬
ſe prator: & ſi
a contra ius
naturale.
eReſtinutioni-
bus integra
eſtruun- uentiones, de-
tul poſſunt.
5 Tutela pre
defenſione.,
A.
lis minorum:
men cenſetur
fuore liber-
tats anmo r7.
in aduoc-
to.
n as firma
que dicaur,
as perſe-
ca iure Lom-
aunorue
,Com
ai. Iuliauus. S. vndir. Si verà non animo decipiendi,
nullo modo teneur: vr bas lj Lſnpnſ Si auen alii, alliciat
mprorem ibi aſtanremtune tenetnrt hus Latioſſi auten
non ve decigeret,non tenerur. J Et ex his collige, quod tribus
modis poret inelligi ſecundu reſponſum buius legis: & pri-
mum reſponſum qua-
tuox modis. T Sed que-
ritur: nônne ſemper
amimo obligandi dicit,
e chn dieat litera hoc
promiſlum: ergo ſen-
per debet ceſſare de do-
lo? Reſpond ſecndum
Aaonem, quod hie non
naſcitur ex dicto, vel
promiſſo actin qua
ais dari conſueuit,
ſeilicet quanto mino-
ris, vel ex eppo, & ſie
ex promiſtone ſetun-
dum hoe agi poreſt ſe-
ain enn duarer-
gode dolo dicienie da-
? Tuergo dicas quod
PPomiſun a bie accipi-
ro poiciue tur non pro ſtipulatio-
iotere pn neſed puro polidirario-
aiiione lt ne, vel promiione ſne
au u pet inreroggtioner ad
diledi. LſendumS.
ditum. &5. proiſſum.
Accvs
a Cmmendet. quod
ft nõ exprimendoquia
non deſcendit ad ſpe-
T Adunſuu dum,
promiſsainee ſie ia la7,
SulA38 la7.&lpen-
à de adilait. Vide
ſeripta ad principium
tit. Cde dilit. action.
CVrAe.
Ai, ſeiicet ex
epto.
rdam diier)
CAArs. Debe-
bam tibi decem, & in-
traui quodam die ca-
meram Titij amiei tui,
& ſigillaui epiſtolam:
vel ita feci, quod iſte
Titius epiſtolam tibi
mittebat, & contineba-
tur in iſta epiſtola qud
Tius te togabat,uod
tu me liberares; libe-
raſti
quod épiſtola falſa e¬
rat, vel inmissquia-iam
reuocatum fuit man-
E tera,de
pre ftip.
mender?, dicir, fic habendum,
quaſ neque dicnmnnteque pro-
miſſum ſit. Si verô decipiendi
emptoris cauſa dictum eſt:æque
ſie habendum eſt, vr non naſca-
tur aduersus dictum, promiſ-
ſimve a actio empti; fed de
dolo actio.
Qui pratextu falſarum litera-
rmmeſt liberatus, actione de dolo te-
netur. BRT.
XTRVIII. IDE libro quinte
Opimonum.
Vidam debitor epiſtulam
quaſi à Titio e mitti cre-
ditori ſuo effecit, vr ipſe libe-
retur. hac epiſtula creditor de-
ceptus, Aquiliana ſtipulatione,
& acceptilatione liberauit de-
bitorem. poſtea epiſtula falſa d,
velinanis reperta, creditot ma-
ior quidem annis vigintiquin-
que de dolo habebit actionem:
minor autem in integrum reſti-
tuetur.
Qui impedit praſcriptionis in-
terptinem contra aliun, actione
de dol tenetur. h d aliàs ſic:
pe
ſe offert defenſioni rei, quam poſſi-
det, & deſistit, ad intereſſe actione
de dolo tenetur. BART.
xxxIx GAIVS lbro vccnſime
ſepimo ad Edim Prounlale,
Ire *Titio f obtuleris de ea
Pre, quam non poſſidebas, in
hoc vt alius vſucapiats, & iudi-
catum ſolui ſatiſdederis: quam-
uis abſolutus ſis , de doloma-
lo i ramen teneris: & ita Sabi-
no placet,
Contra eum, cuius dolo quis adit
hereditatem, ſuurritur per hane
datu . e es maior, habebis actionem de dolo, vel reſtiueris,
ſies nono VVIVLA.
e 5 ATi
d
e
ſeilicer amico creditoris.
Faſa, cum Titins ean non ſeripſerit.
Velinani &c cum poſtquam ſeripſerat, voluntatem muta-
t Alne de iit rrv; .d man vn lſi pter jreſp.
dolo vei peteſt
is, qui ſubita
procurators
reooatioe
ie.
ti Rom fingul.
Ie Titio. JCASVS. Volebam à te vindicare librum quen-
dam, quem vſucapiebas-eras iuxta finem vſncapionis & cum
vellen te conuenire, Seins obtulit ſe, & dixit ſe poſſidere& hoc
ideo faciebar, vt ita yſucapionem compleas. Seius ante litem
. conteſt, quia non proſequebatur, fuit abſolurus ab obſeruatione
as, Sed de iudicij,quando aute bene reſiſtere pouuitj de rei vind lſi i qui
dol aieme ſe ohtuuus. Dicitur hle, quod Seius iſte mihi actione de dolo te-
cuiler, &
eionauus
criminliter
netur. VIVIAN.
f Si te Tiio, id eſtẽ contra Titiun.AACVR.
tenceur proeu. T V uepiaa- id eſt vſucapionem compleat.
tator, qui ſeiés
viur mãdato cir ſe non
reuocato, ad-
uerſario igno-
rante.
e Vſucapere, quia ſit completa ſapio. qui ec PEeuor ta v .
ioi retur: ves vds reſ poſt & ie defnitiue vel abobſeruatio-
ne indicij fuit abſolurus. AcCyRE...
i J De dolo mal. actione, q Sed eu ſtipulatus ſit actor iudi.
ſolin qua d ſipulatione dolum abeſſe contineturvt y iud ſol.
udieata ſolui quare non ex ipulatu agiuurt Seuere S ao t&eger.
tineur. aanſooſmmeie, quia hie agitur ex dol commiſſo in oferds
d uiulatione
Ldieat ſoi,
dolu eſee
re:aliàs erat damnandusvt ja
autem, & de peit. bere. laui ſe non autem ideo eſt abſolurus:
E d Abſolutus ſis, quia deſtirit ante lit conteſt-contra ſe& di-
ooſiderene a adsep proſoeuae eeaaper
rei vinddis, qui ſe obtulit & lſin
quia nec poſſeſſor ea cauſa abſolue-
f Verui.
dolo acti
exptionom. BART.
2. FVRIS ATHaANvs
lb prime ad Eaun.
Is qui decepit adiquen, vr
hereditatem non idoneam
adiret: de dolo tenebitur, niſi
fortaſſe ipſe creditor l erat, &
ſolus erartunc enim ſufficit cõ-
tra eum doli mali exceptiol.
DE MINORIBVS
vigintiquinque annis.
TITVLVS IV.
Tertia ſpecies reſtitutionis in inte-
grm, qua expeditur cognitions prato-
ria, datur lapſis atatis infirmitate mi-
ibus xvvaxvanm,ex omi cauſa. ae
mim edieti pars generais eſt Leceſſa-
tiis de adquir. hered. Et ax ea executio
ie ceror quam ex cateris. l, ij de re
iud. CvAe.
Primô commendat edictum. Se-
cundo ponit illud. Terti incipit ex-
ponere. Secunda ibi; Prator Tertia
ibi; Apparet. Hoc ſufficit pro ſim-
mario. BART.
1. VLPIANV S llb vndecime
ad Editum.
Oe p edictum
prator naturalẽ ?
u equitarem ſecutus
propoſuit:quo tu-
Atelam s minorum
ſuſcepit. Nam cum inter omnes
conſtet fragilePeſſe & infirmi
huiuſmodi ratium y conſiliu,
& multis çaptionibus a ſuppo-
ſitumr, multorum inſidiis ex-
poſitun: auxilium* eis prætor
hoc edicto pollicitus eſt, & ad-
uerſus captiones opitulatio-
omnia, que!
m Hot aditum quod eſt JeeddSj.
turl
Jd dLaunfiiofamili
p Fagile. Imô gx
ve in Lombard, i de prohib alen. mlj.
J Captinibuu. in contractibus.
E Suppoſitum. ſoa facilitate.
auxilium
actinem: vel ſi eſt creditor per do
litaten, & popre dolun aduerſani penronr ergo dit, quae
facta ſunt cum minoribus, videbit ipl
minor erit reſtituendus, vel non Dicit Vlpianus Bene apparet ex quitas pro a¬
vetbis edicti, quod promitit auxilium minoribus Txt annis, ſi quiute atu-
decipiantur. & ſi accipiunt adoleſcentes infra hos mi. annos, ali ingenie
que lberos, mon propres pores diere re omnmui.
inguli liberi pro ſingulis annis: ſed hoc fit in honoribus reci- aquins pr
piendiquia ſi quis haberes ſin uli liberi co- zquitate indu-
purantur pro ſingulis anisVVIytA N.
n j Naiuralem. id b eſt naturali ingenio inductam: tamen
coptra ius gentium ſiue d naturale quod tuetur pactarts de pa pae, & con-
ljnam per reſtitutionem e pacta, & conuentiones!
ſie & alias dicitur naturalis equitas -ae lseparſt-contxnbj.
O Quo tutelam, id f eſt defenſionem, ſie generaliter ponitur
idiberge & ſi A e vz.
Lan S. videur firmamha vt Inſtit qui
manumittere non poſſunt S in. Sed illud fauore libertatis. Et in nô fragiis ta-
aduocato ideoquia ſbi imputer, qui talem aduocarum ſibi aſſu-
mitevt jeud cum mandat ed iure Lmbardo ſeeus quod dic,
I mſi, extra contrafus AEcVRS.
t rAAciiiu quando ſui facilitare ſunt decepi.
Caines, d eſt dolunmaduerſarij, & ſe propter duo datur Sardi eſ a.
3
ſe ante ſtipulationemavt dixi F.o.L npr. Item nunquid pe-
teſt reſtirux: v jex qui euſmm lait pratorS ni& ſie ceſſar de
Reſp. illdquando dolo adrerſarijhie autem extra-
nei dolo fuit vſueapio completa Item quid ſi non eſt ſoluen.
do, qui ſe obrnlieneſpond in ſubſidium reſtitnirur lis.,
ẽ.de ce,
bas, &c. ACCVRS.
IS qui JC Asvs Cum
eſſem heres, propter
oner hereditaria nole-
bam hereditatem adi-
re vnns de creditoribus
hereditariis, vel alius
exraneus ſuaſié mihi
vt adirem, & adiui eius
ſuaſione: tenetur ille
perſuaſor actione de
dolo. Sed pone; quod
vnus ſolus creditor in
iſta hereditaite eſſeriſed
perſuaſit mihi, ve adea.
tune haberen contra
eum de dolo actionen.
VLVIAN.
q Crier. heredita-
rius vnus de plurbus.
IT ipaſe cde e aa-
eo, quo a peridége- Aor
Eez. perl
aumeſtacdor niflil eu. ai e es
ſequi debeatve j deddo.
iuqni leauair ll ditt ebe.
lues & facie s de cu, per
qunffatun ritjS
res & die ve nots Sod-
IjS aitpratorin fin.
DE MINORIBVS
rigintquinque
Dium eſt de his, qui
iure aſtlonis reſtituun-
tar: nune de hi, qui iu-
dii Comeda-
CAVV. Do-
le. tio huius ei-
l eir vi-
ai de reſtini-
tionibus mi-
norum.
nus laudar, & commen-
dat prtoreme quia de
minoribus edictum fe-
cit inter alia edictas
quia ipſe praeror voluie
ſuſcipere defenſionem
minorum: nam mino-
res ſunt fragiles: vnde
minores
* Aaium.
t Edicum de
.aue reſtudooe
reſtituuntur. mmrum que
contra deceptiones fa- d’ſſuitur pa-
ctas in contiactu,& ex- , conuen-
tiones) au fit
trà propter ſuam frai; contra natura-
le aquitaté.
e Naturalis a¬
ſe prator: & ſi
a contra ius
naturale.
eReſtinutioni-
bus integra
eſtruun- uentiones, de-
tul poſſunt.
5 Tutela pre
defenſione.,
A.
lis minorum:
men cenſetur
fuore liber-
tats anmo r7.
in aduoc-
to.
n as firma
que dicaur,
as perſe-
ca iure Lom-
aunorue
,Com