DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.35559#0287
CONSOLATIO AD POLYBIVM. 179
arnisit : modum tamen lugendi non Ubi tantum, sed etiam aliis fecit:ac totum exercitum,non
solum mxlfum,sed etiam attonitum, corpusDrusisui iibivindicantem ,admoremRomanilu-
dtus redegit: iudicauitque non militandi tantum dilciphnam elle leruandam, lcd etiam dolendi.
Non potuiiler ille lacrimas alienas compelcere, nili prius preshllet luas.
CAP. xxxv. M. ANTONivsauusmeus,niiHominornisieoaquovid!uselI, tunccum
Remp. conhitueret,&triumvirali poteAateprasditus,nihil luprale,exceptis vero duobus colle-
gis omnia infra le cernerer,fsatrcminterfedfumaudiuit. Fortuna impotens, quales ex humanis
malis tibi ipsa ludos facis. Eo ipso tempore quo M. Antonius ciuium suorum vitas ledebat mor-
tilquearbiter, M. Antonii frater duci iubebatur. Tulit hoc ramentam trilfe vulnus eadem ma-
*o gnitudine animi,qua omnia alia aduersa tolerauerat: & hoc fuit ei lugere, viginti legionum san-
guinefratriparcntare.Sed vtomniaaliaexemplaprteteream.vtin mequoq; iploaha taceam fu-
nerabis me fraterno ludfu fortuna aggreila cA,bis intellexit Isedi me polle,vinci non polle. Amili
Germanicum fratrem: quem quomodo amauerim, intclhgit prosedfo quilquis cogitat,quomo-
do luos fratres,pii fratres ament. Sic tamen assedlum meum rexi, vt nec relinquerem quicquam
quod exigi deberet a bono fratre,nec facerem quod reprehendi pollet in prmeipe. Hxc ergo pu-
ta tibi parentem publicum referre exempla, eundem osfendere quam nihilsacrum intadlumq.
sit fortunar,qu^ ex his penatibus ausaelf sunera ducere,ex quibus erat deos petitura. N em o iraq;
miretur ,a!iquid ab iilaaut crudeliter heri,aut inique. Potesf enim ha*c aduerlns priuatas domos
vHama?quitatemnoile,aurvHam modehiam,cuius implacabilis Eeuitia, totiensipia funelfauit
pulumanaf Faciamus licet illi conuicium,non nolfro tantum ore,sed etiam publico : non tamen
mutabitur:aduerlus omnes le preces,omnesque querimonias eriget. Hoc luit in rebus humanis
fortunadiocerK;nihiiinauium libi reliquit: nihil in radium relinquet. Ibit violentior per omnia,
licutlemper cslsohra, eas quoque domos aulainiurixeaula intrare,in quas per templaaditur,
& art am laureatis foribus inducere vellem.
CAP. xxxvi. H o c vnum obtineamus ab illa votis ac precibus publicis, !i nondum illi ge-
nus humanum placuit consumcreb Romanum adhuc nomen propitia reipicit,hunc principem,
iapiis hominum rebusdatum,licut omnibus mortalibus,libi ellelacrolandlum velit. Dilcatab il-
lo dementiam,atq; a mitilhlno omnium principe mitis heri Debes itaq; omnes intueri eos,quos
paulo ante retuli,autalcitoscado,aut proximos, & ferre a?quo animo fortunam, ad te quoq; por-
^ rigentem manns:quas neabeisquidem pcrquosiuramus.ablfinct. Debesillorumimiran hrmi-
tatemin perlerendis&euincendisdoloribus,& inquantnm modohominifas els=per dminairc
velligia.Quamuis in aliis rebus dignitatum magna discrimina hnt, virtus in medio pohra clf: ne-
minem dedignatur,qui modo dignum le iilaiudicet. Optime certe illos imitaberis, qui cum in-
dignari pollent no elleiplos expertes hnius mali,tamen m hoc vno le ceteris exaequari hominib.
non iniuriam,led ius mortalitatis iudicauerunr,tuleruntque ncc nimis acerbe & alpere quod ac-
ciderat, nec molliter & effeminate. Nam & non lenti re malasua, non cls hominis :& non ferre,
nonelf viri. Non polium tamen, cumomncs circumiuerim Caelares, quibusfbrrunafsatres&
sorores eripuit,hunc praeterire ex omni Caeiarum numero excerpendum, quem rerum natura in
o exitium opprobriumquehumani generis edidit,a qtioimperium euersum funditus , principis
puhimirecreatclementia.C.Caelar,amiilalorore Druhlla,is homoquinon magis dolere quam
gaudere principaliter pollet,conlpcdum conucrlationemq.ciuium suorum profugir,exequiilq.
lororis luae non interfuit,iasta lorori non praelfitit, ledin Albanum Ilium lecelEr. At foro & ad-'
uocatis,& huiuhnodi aliis occupationibus acerbilhmi funeris leuabat mala. Pro pudor imperii,
principis Romani lugentis sororem.alca solatium animi fuit. Idem ille Caius furiosa inconlfan-
tia.modo barbam capii!umquelubmittens,modoIralia?ac Siciliaeoras errabundus permetiens,
& nunquam latis certus vtrum lugeri vellet,an coli lororem. Eodem enim tempore quo templa,
illiconllituebat ac puluinaria.cos qui parum maelii fuerant, crudelislimaafHciebat animaduerli-
one. Eadem enim intemperieanimiaduerlarum rerum idfus ferebat, qua secundarum elatus c-
uentu.hipra humanum intumeseebat modum. Procul illud exemplum ab omni Romano viro,
luciumluumautintempelfiuisauocareluhbus^utlordiumaciquaHorisfceditate irritare, aut a-
lienis malis obledf are,minime humano solatio. Tibi vero nihil exconluetudine mutandum tua.
Quoniam quidem ea inlfituilfi amare sfudia, quae & optime felicitatem extollunt, & facillime
minuunt calamitatem:eademque & ornamenta hominum maxima sunt,&solatia.
CAP. xxxvn. NvNc itaquetehudiistuisimmergea!tius,nunciHatibivelutmunimenta
animi circunda,nec exvlla tui parte inueniat introitum dolor.Fratris quoq; tui produc memori-
am aliquo seriptorum monumento tuorum. Hoc enim vnum eA rebus humanis opus, cui nulla
tempehas noceat, quod nuilaconsumat vetulfas. Cetera,quae perconlfrudlionem lapidum, &
marmoreas moles, aut terrenos tumulos in magnam edudlos altitudinem conslant, non propa-
gabunt longam diermquippe&ipGintereunt. Immortalis eit ingenii memoria: hanc tuo fratri
4*o ]argirc,in hac eum colloca.melius illum duraturo semperconlectabis ingenio,quam irrito do-
lore lugebis. Quodadipsam fortunam pertinet, etiamli nunc agi apud te caula eius non potell:
omnia enim illa quae nobis dedit,ob hoc ipsum quod aliquid eripuit, inuisasunt: tunc tamen eCt
A a a
arnisit : modum tamen lugendi non Ubi tantum, sed etiam aliis fecit:ac totum exercitum,non
solum mxlfum,sed etiam attonitum, corpusDrusisui iibivindicantem ,admoremRomanilu-
dtus redegit: iudicauitque non militandi tantum dilciphnam elle leruandam, lcd etiam dolendi.
Non potuiiler ille lacrimas alienas compelcere, nili prius preshllet luas.
CAP. xxxv. M. ANTONivsauusmeus,niiHominornisieoaquovid!uselI, tunccum
Remp. conhitueret,&triumvirali poteAateprasditus,nihil luprale,exceptis vero duobus colle-
gis omnia infra le cernerer,fsatrcminterfedfumaudiuit. Fortuna impotens, quales ex humanis
malis tibi ipsa ludos facis. Eo ipso tempore quo M. Antonius ciuium suorum vitas ledebat mor-
tilquearbiter, M. Antonii frater duci iubebatur. Tulit hoc ramentam trilfe vulnus eadem ma-
*o gnitudine animi,qua omnia alia aduersa tolerauerat: & hoc fuit ei lugere, viginti legionum san-
guinefratriparcntare.Sed vtomniaaliaexemplaprteteream.vtin mequoq; iploaha taceam fu-
nerabis me fraterno ludfu fortuna aggreila cA,bis intellexit Isedi me polle,vinci non polle. Amili
Germanicum fratrem: quem quomodo amauerim, intclhgit prosedfo quilquis cogitat,quomo-
do luos fratres,pii fratres ament. Sic tamen assedlum meum rexi, vt nec relinquerem quicquam
quod exigi deberet a bono fratre,nec facerem quod reprehendi pollet in prmeipe. Hxc ergo pu-
ta tibi parentem publicum referre exempla, eundem osfendere quam nihilsacrum intadlumq.
sit fortunar,qu^ ex his penatibus ausaelf sunera ducere,ex quibus erat deos petitura. N em o iraq;
miretur ,a!iquid ab iilaaut crudeliter heri,aut inique. Potesf enim ha*c aduerlns priuatas domos
vHama?quitatemnoile,aurvHam modehiam,cuius implacabilis Eeuitia, totiensipia funelfauit
pulumanaf Faciamus licet illi conuicium,non nolfro tantum ore,sed etiam publico : non tamen
mutabitur:aduerlus omnes le preces,omnesque querimonias eriget. Hoc luit in rebus humanis
fortunadiocerK;nihiiinauium libi reliquit: nihil in radium relinquet. Ibit violentior per omnia,
licutlemper cslsohra, eas quoque domos aulainiurixeaula intrare,in quas per templaaditur,
& art am laureatis foribus inducere vellem.
CAP. xxxvi. H o c vnum obtineamus ab illa votis ac precibus publicis, !i nondum illi ge-
nus humanum placuit consumcreb Romanum adhuc nomen propitia reipicit,hunc principem,
iapiis hominum rebusdatum,licut omnibus mortalibus,libi ellelacrolandlum velit. Dilcatab il-
lo dementiam,atq; a mitilhlno omnium principe mitis heri Debes itaq; omnes intueri eos,quos
paulo ante retuli,autalcitoscado,aut proximos, & ferre a?quo animo fortunam, ad te quoq; por-
^ rigentem manns:quas neabeisquidem pcrquosiuramus.ablfinct. Debesillorumimiran hrmi-
tatemin perlerendis&euincendisdoloribus,& inquantnm modohominifas els=per dminairc
velligia.Quamuis in aliis rebus dignitatum magna discrimina hnt, virtus in medio pohra clf: ne-
minem dedignatur,qui modo dignum le iilaiudicet. Optime certe illos imitaberis, qui cum in-
dignari pollent no elleiplos expertes hnius mali,tamen m hoc vno le ceteris exaequari hominib.
non iniuriam,led ius mortalitatis iudicauerunr,tuleruntque ncc nimis acerbe & alpere quod ac-
ciderat, nec molliter & effeminate. Nam & non lenti re malasua, non cls hominis :& non ferre,
nonelf viri. Non polium tamen, cumomncs circumiuerim Caelares, quibusfbrrunafsatres&
sorores eripuit,hunc praeterire ex omni Caeiarum numero excerpendum, quem rerum natura in
o exitium opprobriumquehumani generis edidit,a qtioimperium euersum funditus , principis
puhimirecreatclementia.C.Caelar,amiilalorore Druhlla,is homoquinon magis dolere quam
gaudere principaliter pollet,conlpcdum conucrlationemq.ciuium suorum profugir,exequiilq.
lororis luae non interfuit,iasta lorori non praelfitit, ledin Albanum Ilium lecelEr. At foro & ad-'
uocatis,& huiuhnodi aliis occupationibus acerbilhmi funeris leuabat mala. Pro pudor imperii,
principis Romani lugentis sororem.alca solatium animi fuit. Idem ille Caius furiosa inconlfan-
tia.modo barbam capii!umquelubmittens,modoIralia?ac Siciliaeoras errabundus permetiens,
& nunquam latis certus vtrum lugeri vellet,an coli lororem. Eodem enim tempore quo templa,
illiconllituebat ac puluinaria.cos qui parum maelii fuerant, crudelislimaafHciebat animaduerli-
one. Eadem enim intemperieanimiaduerlarum rerum idfus ferebat, qua secundarum elatus c-
uentu.hipra humanum intumeseebat modum. Procul illud exemplum ab omni Romano viro,
luciumluumautintempelfiuisauocareluhbus^utlordiumaciquaHorisfceditate irritare, aut a-
lienis malis obledf are,minime humano solatio. Tibi vero nihil exconluetudine mutandum tua.
Quoniam quidem ea inlfituilfi amare sfudia, quae & optime felicitatem extollunt, & facillime
minuunt calamitatem:eademque & ornamenta hominum maxima sunt,&solatia.
CAP. xxxvn. NvNc itaquetehudiistuisimmergea!tius,nunciHatibivelutmunimenta
animi circunda,nec exvlla tui parte inueniat introitum dolor.Fratris quoq; tui produc memori-
am aliquo seriptorum monumento tuorum. Hoc enim vnum eA rebus humanis opus, cui nulla
tempehas noceat, quod nuilaconsumat vetulfas. Cetera,quae perconlfrudlionem lapidum, &
marmoreas moles, aut terrenos tumulos in magnam edudlos altitudinem conslant, non propa-
gabunt longam diermquippe&ipGintereunt. Immortalis eit ingenii memoria: hanc tuo fratri
4*o ]argirc,in hac eum colloca.melius illum duraturo semperconlectabis ingenio,quam irrito do-
lore lugebis. Quodadipsam fortunam pertinet, etiamli nunc agi apud te caula eius non potell:
omnia enim illa quae nobis dedit,ob hoc ipsum quod aliquid eripuit, inuisasunt: tunc tamen eCt
A a a