NATVRALIVM QVy€STIONVM LIB. VI. 3^
futuros inuenerat: ipR illos contrarios fecimus. Omnes in aliquod nos malum ducunt. Non ea- 39^
dtm eRhis&illiscausasoluendiiledmRanulli.DiuerRsenimirritamentisadtentandumiterim-
peHimur.Itaqueahcui virionauigatur.Egregie Plato dicit,qui nobis circa exitum iamteRium lo-
co dandus eR, minima eRe qua: homines emant vita. Immo, Lucili cariRtme, R bene furorem il-
lorum arRtmaueris,id eR noRrum.s in eadem enim turbavolutamur; magis ridebis,cum cogita-
uetis vita parari ca in quibus vita consutuitur.
LIBER SEXTVSi
In quo de tcncemotu agitur.
C A P. I.
O MPE to s, celcbremCampania;vrbem,in quam ab altera parte Surretinum
Sabianumquc btus,ab altera Herculanenseconueniunt,mareque ex aperto co-
dutdumamcenoRnucingit.desedillc terrsemotu, vexatis quarcumquc adiace-
bant regionibus,Lucili virorum optime,audiuimus.&quidem diebus hibernis:
quos vacare atali periculo maiores noRri solebant promittere.Noms Febr.fuic
motus hic,Regulo & Virginio consulibus,qui Campaniam nunquam Iccuram
huius mali,indemnem tamen,& toties defundam metu,magna Rrage vadauir.
Nam & HerculanenRs oppidi pars ruit.dubieque Rant etiam qute relida siant. Et Nucerinorum
3.0 colonia,vt Rue clade,ita non Rne querela eR. Neapolis quoque priuatim multa, pubhee nihil a-
miRt,leuiteringenti malo perRridac. Vtllte vero prorupta: paldm Rne iniuria tremuere. Adiici-
unt his (excentarum ouium gregem exanimatum, & diuists Ratuas: motae poRhoc mentis ali-
quos atque impotes smerralle. Quorum vt caulas excutiamus,&propohti operis contextus exi-
git,&ipsein hoctempuscongrucns casiis.Qmerendasunt trepidis(olatia, & demendus ingens
timor.Quid enim cuiquam latis tutum videri poreR.R mundus iple concutitur,& parres eius so-
lidiilimae labant ? Si,quod vnum immobile cRin illo Rxumquc, vt eunda in se intenta RiRinear,
Ruduat?Si,quod proprium habet rerra,perdidit, Rare:vbi tandem relident merus noRri ? Quod
corpora receptaculum iuuenient s quo solicita co n fugient, R ab imo metus nalcitur, & funditus
trahitur?ConRernario omnium eR,vbi tedacrepuere,& ruitia Rgtrurn dediruunc praeceps qniR-
30 que se proripir,& penates suos delerit, ac sc publico credit. Quam latebram prolpicimus, quod
auxilium,R orbis iple ruinas agitet.Rt hoc,quod nos ruetur ac RiRinet,supra quod vrbes Rtre sune,
quod fundamentum quidam orbis else dixerunt,dilcedit ac titubat? Quid ibi eslc tton dico auxi-
!ij,led sblattj poteR.vbi timor fugam psrdidit/Qmd eR,inquam,latis munitumf Quid ad tutelam
alterius ac Rii Rrmum^HoRem muro repel!am:praeruprar alritudmis caRella, vel magnos exerci-
tus diRicultate aditus morabuntur. A tempeRare nos vindicant portus. Nimborum vim cRulam,
& Rne Rne cadentes aquas teda propellunt:fugientcs non lequitur incendiu: aduersus tonitrua
& minas caeli, lubterraneae domus, & defodi in altum specus,remedia Rmt. Ignis ille cadeRis non
transuerberatterram,(ed exiguo eius obicdu retunditur.In peRRentia mutare ledes licer. Nul-
lum malum Rne efsugio eR. Nunquam fulmina populos peruRerunt. PeRiiens ctelum exhauRc
^ovrbes,non abRulit.Hoc malum iatidime parer,ineuitabile,auidum, publiccnoxium. Non enim
domos Ra!um,aut familias, aut vrbes lingulas haurir , sedgentes totas, rcgionesque Ribuertit.- &
modo ruinis operit,modo in altam voraginem condit.-ac ne id quidem relinquit,ex quo appare-
at,quod non eR,saltem fu:lle;sed lupra nobilidimas vrbes,Rne vlio veRigio prioris habitus.lolum
extenditur. Nec deRmt qui hoc genus mortis magis timeant, quo in abruptum cum sedibus suis 39$
eunt, & e viuorum numero viui auferuntur : tanquam non omne fatum ad eundem terminum
veniar.HochabetinterceteraiuRitiiesua: naturapra:cipuum,quodcumadexitum ventum ed,
omnes in a:quo lumus.Nihil itaque intereR,vtrum me lapis vnus elidat, an monte toto premar:
vtrum supra me domus vnius onus veniat,& lub exiguo eius tumulo ac puluere expirem, an to-
tuscaput meum terrarum orbis ablcondat: in luce hunc & in aperto Rairitum reddam , an in va-
30 doterrarum dehiscentium RnnRolus in illudprofundum,an cum magno comitatu populorum
concidentium ferar.Nthii intered mea,quantus circa mortem meam tumultus Rt:ipla vbiq; ran-
tundemeR. Proinde magnum Rtmamus animum, aduersus idam cladem, qux nec euitari, nec
prouideripoteR.DeRnamus audire iRos,qui Campanite renuntiauere , quique poR hunc caRim
emigrauerunt,negantquele vnquam iplam regionemaccclluros. quis enim illis promittet me-
lioribus fundamentis hac aut lHudsolum dare? Omnia eiusdem sortis sunt, &R nondum mota,
tamen mobilia, hunc fortaRe in quo securius conRdis locum,h^c nox,aut hic ante nodem dies
Icindet.Vnde Icies an melior coru locorum codicio Rr,in quib.iam vires suas forruna columpRr,
&quac!n futurum ruitiaRtafultaRint.^Erramtrsenim,RvHamterrarum parrem excepram im-
munemque ab hoc periculo credtmus. Omnes lub eadem iacent lege. Nihil tta, vr immobile eR-
%o set,natura concepit.alia temporibus aliis cadunt.Et quemadmodum in vrbibus magnis, nue haec
domus,nunciHasu(pendirur:itain hoc orbe terrarum nunc hasc pars facit virium, nunc illa. Ty-
tos aliquando infamis ruinis fuit. Aha duodecim vrbes Rmul perdidit. Anno priore Achaiam
Ff 1
futuros inuenerat: ipR illos contrarios fecimus. Omnes in aliquod nos malum ducunt. Non ea- 39^
dtm eRhis&illiscausasoluendiiledmRanulli.DiuerRsenimirritamentisadtentandumiterim-
peHimur.Itaqueahcui virionauigatur.Egregie Plato dicit,qui nobis circa exitum iamteRium lo-
co dandus eR, minima eRe qua: homines emant vita. Immo, Lucili cariRtme, R bene furorem il-
lorum arRtmaueris,id eR noRrum.s in eadem enim turbavolutamur; magis ridebis,cum cogita-
uetis vita parari ca in quibus vita consutuitur.
LIBER SEXTVSi
In quo de tcncemotu agitur.
C A P. I.
O MPE to s, celcbremCampania;vrbem,in quam ab altera parte Surretinum
Sabianumquc btus,ab altera Herculanenseconueniunt,mareque ex aperto co-
dutdumamcenoRnucingit.desedillc terrsemotu, vexatis quarcumquc adiace-
bant regionibus,Lucili virorum optime,audiuimus.&quidem diebus hibernis:
quos vacare atali periculo maiores noRri solebant promittere.Noms Febr.fuic
motus hic,Regulo & Virginio consulibus,qui Campaniam nunquam Iccuram
huius mali,indemnem tamen,& toties defundam metu,magna Rrage vadauir.
Nam & HerculanenRs oppidi pars ruit.dubieque Rant etiam qute relida siant. Et Nucerinorum
3.0 colonia,vt Rue clade,ita non Rne querela eR. Neapolis quoque priuatim multa, pubhee nihil a-
miRt,leuiteringenti malo perRridac. Vtllte vero prorupta: paldm Rne iniuria tremuere. Adiici-
unt his (excentarum ouium gregem exanimatum, & diuists Ratuas: motae poRhoc mentis ali-
quos atque impotes smerralle. Quorum vt caulas excutiamus,&propohti operis contextus exi-
git,&ipsein hoctempuscongrucns casiis.Qmerendasunt trepidis(olatia, & demendus ingens
timor.Quid enim cuiquam latis tutum videri poreR.R mundus iple concutitur,& parres eius so-
lidiilimae labant ? Si,quod vnum immobile cRin illo Rxumquc, vt eunda in se intenta RiRinear,
Ruduat?Si,quod proprium habet rerra,perdidit, Rare:vbi tandem relident merus noRri ? Quod
corpora receptaculum iuuenient s quo solicita co n fugient, R ab imo metus nalcitur, & funditus
trahitur?ConRernario omnium eR,vbi tedacrepuere,& ruitia Rgtrurn dediruunc praeceps qniR-
30 que se proripir,& penates suos delerit, ac sc publico credit. Quam latebram prolpicimus, quod
auxilium,R orbis iple ruinas agitet.Rt hoc,quod nos ruetur ac RiRinet,supra quod vrbes Rtre sune,
quod fundamentum quidam orbis else dixerunt,dilcedit ac titubat? Quid ibi eslc tton dico auxi-
!ij,led sblattj poteR.vbi timor fugam psrdidit/Qmd eR,inquam,latis munitumf Quid ad tutelam
alterius ac Rii Rrmum^HoRem muro repel!am:praeruprar alritudmis caRella, vel magnos exerci-
tus diRicultate aditus morabuntur. A tempeRare nos vindicant portus. Nimborum vim cRulam,
& Rne Rne cadentes aquas teda propellunt:fugientcs non lequitur incendiu: aduersus tonitrua
& minas caeli, lubterraneae domus, & defodi in altum specus,remedia Rmt. Ignis ille cadeRis non
transuerberatterram,(ed exiguo eius obicdu retunditur.In peRRentia mutare ledes licer. Nul-
lum malum Rne efsugio eR. Nunquam fulmina populos peruRerunt. PeRiiens ctelum exhauRc
^ovrbes,non abRulit.Hoc malum iatidime parer,ineuitabile,auidum, publiccnoxium. Non enim
domos Ra!um,aut familias, aut vrbes lingulas haurir , sedgentes totas, rcgionesque Ribuertit.- &
modo ruinis operit,modo in altam voraginem condit.-ac ne id quidem relinquit,ex quo appare-
at,quod non eR,saltem fu:lle;sed lupra nobilidimas vrbes,Rne vlio veRigio prioris habitus.lolum
extenditur. Nec deRmt qui hoc genus mortis magis timeant, quo in abruptum cum sedibus suis 39$
eunt, & e viuorum numero viui auferuntur : tanquam non omne fatum ad eundem terminum
veniar.HochabetinterceteraiuRitiiesua: naturapra:cipuum,quodcumadexitum ventum ed,
omnes in a:quo lumus.Nihil itaque intereR,vtrum me lapis vnus elidat, an monte toto premar:
vtrum supra me domus vnius onus veniat,& lub exiguo eius tumulo ac puluere expirem, an to-
tuscaput meum terrarum orbis ablcondat: in luce hunc & in aperto Rairitum reddam , an in va-
30 doterrarum dehiscentium RnnRolus in illudprofundum,an cum magno comitatu populorum
concidentium ferar.Nthii intered mea,quantus circa mortem meam tumultus Rt:ipla vbiq; ran-
tundemeR. Proinde magnum Rtmamus animum, aduersus idam cladem, qux nec euitari, nec
prouideripoteR.DeRnamus audire iRos,qui Campanite renuntiauere , quique poR hunc caRim
emigrauerunt,negantquele vnquam iplam regionemaccclluros. quis enim illis promittet me-
lioribus fundamentis hac aut lHudsolum dare? Omnia eiusdem sortis sunt, &R nondum mota,
tamen mobilia, hunc fortaRe in quo securius conRdis locum,h^c nox,aut hic ante nodem dies
Icindet.Vnde Icies an melior coru locorum codicio Rr,in quib.iam vires suas forruna columpRr,
&quac!n futurum ruitiaRtafultaRint.^Erramtrsenim,RvHamterrarum parrem excepram im-
munemque ab hoc periculo credtmus. Omnes lub eadem iacent lege. Nihil tta, vr immobile eR-
%o set,natura concepit.alia temporibus aliis cadunt.Et quemadmodum in vrbibus magnis, nue haec
domus,nunciHasu(pendirur:itain hoc orbe terrarum nunc hasc pars facit virium, nunc illa. Ty-
tos aliquando infamis ruinis fuit. Aha duodecim vrbes Rmul perdidit. Anno priore Achaiam
Ff 1