DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.35559#0021
DE BEN E F I C ! I S L IB ER HI. :S
Ticgrarocommodum H.rcnon imperfedfi osEcij reliqua pars esf, sed pcrfcdfi acccsEo. Facie
Phidias (tamam. Atius est sructus arris, asius artisici). Arcis cst, fecisle quod voluit: artisici;, fecis-
^ecum frudtu. Perfecit opus suurn, etiam si nou vendidic. Triplex e(t iih fructus operis tru. Vnus
conseientia:: huncabsbluto opere percepit. Alter fama:. Tertius vtiiitatis: quem allatura e(t, auc
gracia , auc vendicio, auc aliqua commoditas. Sic benehcij frudtus primus ille est conseientia:.
Huncpercepit.quiquovoiuit, munus suum pertulit. Secundus est fama:. Tertius eorum, quab
prsestariinuicempoilunt. Itaque cum benigne acceptum cst beneficium, is qui dedic, gratiam
quidemiam rccepir, mcrcedem nondum. DebeoicaqUe quod extra beneficium est, lpium qui-
dem bene accipiendo persolui.
,o C A r. x x x i i i i. Q_v i n ergo? Retulit gratiam, quinshi! fecit.?Plurimumfc-cit,
bono animo bonum rctu!ic: &,quod est amicit!a:,ex ^quo. Po(t deinde aliter benehcmm , aliter
creditum ioluitur. Non est quod expectes,vc solutionem cibi ostendam.res meet animos geritim
Quod dico,non videbitur durum,quamnis primo concraopinionem pugtiec tuatn, si te commo-
daucrismihi,&cogicauerisres eile piures, quam verba, ingens copia cst rerum sine nomine,
quas non propriis appellationibus nocamus,icd aliunde commodans. Pedem &nostrum dici-
mus , & ledti, & veli, & carminis. Canem, & venaticum, & marinum , & sidus. Quia non
sufticimus.vcsingulis singulaaslignemusiquociens opus est, mutuamur. Fortitudo cst virtus,
periculalustacontcmnens: autscientia periculorum repellendorum, excipiendorum, prouo-
candotum. Dicimus tamen & gladiatorem fortem virum, & seruum nequam , quem in contem-
no ptummottistemeritasimpulic. Parsimomaeltsciencia vitandi iumprus iuperuacuos: aut ars re
familiari moderate vtendi: parosEmum camen hominem vocamus pusilli animi & contradti:
cum infinitumintersit, inter modum &angustias. Hec alia sunt natura.-sed eEecitinopiasermo-
nis, vt& hunc & illum parcum vocemus, vt& ille fortis dicatur cum ratiotie fortuita despici-
cns,&hic sine ratione in pericula excurrens. Sic benesicium &adtio dicitur benefici), & ipsura
quoddaturperillamadtionem:vcpecunia,domus,prteeexta. Vnumvtnquenomcn est: visqui-
dem ac potestas longe alia.
CAP. xxxv. ITAQ^VE attende. Iam intelligis,nihil me,quod opinio tua reftigiat,
dicere. Illi beneficio quodadtio persicit, relata gratia est, siilsud beneuole excipimus. Illud alte-
rum quod re continetur, nondum reddidimus, & volumus reddere. Voluntati voluntate satisfe-
?o cimus, rei rem debemus. Itaque quamuis retuliileillum gratiam dicamus, qui beneficium liben-
rcr accepit,iubemustamenahquidsimileei, quodaccepit, reddere. A conhietudine quardam,
qu^dicimus,abhorrent.Deinde aliaviaadconsuetudinem redeunt. Negamusiniuriam accipe-
re sapientem:& tamen qui illum pugno percuderit, iniuriarum damnabitur. Negamus rem
Rultiel!e:& tamen cum qui rem aliquam ftuhosurripuerir , furti condemnabimus. Insanire o-
mnes stuhos dicimus:nec tante omnes curamus elleboro.His ipsisquos vocamus insanos,suffra-
gium&iurisdictionem committimus. Sic dicimus eum, qui beneficium bono animo accepit,
gratiam retuhlse: nihilominus illu in $rc alieno relinquimus, gratiam rclaturu, etiam cum red-
diderit. Exhortatio est ilia,non infitiatio benehcipNc timeamus,neve intolerabili sarcinadepreD
E deficiamus animo. Bona mihi donata sima defensa,detradta:sordes,spiritus , & liber-
40 tas potior spiritu: & quomodo referre gratiam potero? quandoille veniet dies, quo illi animum
meum ostendam.?Hicipse est, quo ille suum ostendit. Excipe beneficium,amplexare,gaude: non
quod accipias, sed quod reddas, debiturus. Non adibis tam magna: rei periculum , vr caEis in-
gratumficcretepoEit.NuHastibiproponam difhcultates.nedcspondeas animum, ne laborui
Aclongteseruitutisexpedtacione desicias. Non disfero te. deprassentibus Hat. Nunquam eris gra-
tus, nih (tatim sis. Quid ergo facies? Nou arma tumenda iunt: & fortasle erunt. Non maria emeti-
enda: fortaslc etiam ventis minantibus solues. Vis reddere beneficium ? Benigne accipe, retuli-
sti gratiam: non vt soluisle te putes, sed vt sccurior debeas.
i. L I B E It T* E R T I V S.
e/if s-7* /.
*^TO N referre beneficiis gratiam, & est turpe, & apud omnes habetur, Ebuci Liberalis. Ideo
de ingratis etiam ingrati queruntur : cum interim hoc omnibus htereat, quod omnjbus
displicct:adeoquc in contrarium itur, vt quosdam habeamus infestisEmos non post beneficia
Tantum,sed propter beneficia.Hocprauitate naturacacciderequibusdam non negauerim: plu-
ribus, quia memoriam tempus interpositumsubduxit. Namque recentia apud illos viguerunt,
ca mtcricdtospatio obsolescunt.De quibus fuisle mihitccumdisputationcmlcio , cum tu illos
o non nigratos vocares, sed oblitos: tanquam ea res ingratum excusct, qu^e facit. An quia hoc ac-
cidit alicui, non ut ingratus: cum hoc non accidat, nisi ingratos Multa sunt gen$ra ingratorum,
vt furum, homicidarum: quorum vna culpa cst, ceterum in partibus varietas magna. Ingratus
B
Ticgrarocommodum H.rcnon imperfedfi osEcij reliqua pars esf, sed pcrfcdfi acccsEo. Facie
Phidias (tamam. Atius est sructus arris, asius artisici). Arcis cst, fecisle quod voluit: artisici;, fecis-
^ecum frudtu. Perfecit opus suurn, etiam si nou vendidic. Triplex e(t iih fructus operis tru. Vnus
conseientia:: huncabsbluto opere percepit. Alter fama:. Tertius vtiiitatis: quem allatura e(t, auc
gracia , auc vendicio, auc aliqua commoditas. Sic benehcij frudtus primus ille est conseientia:.
Huncpercepit.quiquovoiuit, munus suum pertulit. Secundus est fama:. Tertius eorum, quab
prsestariinuicempoilunt. Itaque cum benigne acceptum cst beneficium, is qui dedic, gratiam
quidemiam rccepir, mcrcedem nondum. DebeoicaqUe quod extra beneficium est, lpium qui-
dem bene accipiendo persolui.
,o C A r. x x x i i i i. Q_v i n ergo? Retulit gratiam, quinshi! fecit.?Plurimumfc-cit,
bono animo bonum rctu!ic: &,quod est amicit!a:,ex ^quo. Po(t deinde aliter benehcmm , aliter
creditum ioluitur. Non est quod expectes,vc solutionem cibi ostendam.res meet animos geritim
Quod dico,non videbitur durum,quamnis primo concraopinionem pugtiec tuatn, si te commo-
daucrismihi,&cogicauerisres eile piures, quam verba, ingens copia cst rerum sine nomine,
quas non propriis appellationibus nocamus,icd aliunde commodans. Pedem &nostrum dici-
mus , & ledti, & veli, & carminis. Canem, & venaticum, & marinum , & sidus. Quia non
sufticimus.vcsingulis singulaaslignemusiquociens opus est, mutuamur. Fortitudo cst virtus,
periculalustacontcmnens: autscientia periculorum repellendorum, excipiendorum, prouo-
candotum. Dicimus tamen & gladiatorem fortem virum, & seruum nequam , quem in contem-
no ptummottistemeritasimpulic. Parsimomaeltsciencia vitandi iumprus iuperuacuos: aut ars re
familiari moderate vtendi: parosEmum camen hominem vocamus pusilli animi & contradti:
cum infinitumintersit, inter modum &angustias. Hec alia sunt natura.-sed eEecitinopiasermo-
nis, vt& hunc & illum parcum vocemus, vt& ille fortis dicatur cum ratiotie fortuita despici-
cns,&hic sine ratione in pericula excurrens. Sic benesicium &adtio dicitur benefici), & ipsura
quoddaturperillamadtionem:vcpecunia,domus,prteeexta. Vnumvtnquenomcn est: visqui-
dem ac potestas longe alia.
CAP. xxxv. ITAQ^VE attende. Iam intelligis,nihil me,quod opinio tua reftigiat,
dicere. Illi beneficio quodadtio persicit, relata gratia est, siilsud beneuole excipimus. Illud alte-
rum quod re continetur, nondum reddidimus, & volumus reddere. Voluntati voluntate satisfe-
?o cimus, rei rem debemus. Itaque quamuis retuliileillum gratiam dicamus, qui beneficium liben-
rcr accepit,iubemustamenahquidsimileei, quodaccepit, reddere. A conhietudine quardam,
qu^dicimus,abhorrent.Deinde aliaviaadconsuetudinem redeunt. Negamusiniuriam accipe-
re sapientem:& tamen qui illum pugno percuderit, iniuriarum damnabitur. Negamus rem
Rultiel!e:& tamen cum qui rem aliquam ftuhosurripuerir , furti condemnabimus. Insanire o-
mnes stuhos dicimus:nec tante omnes curamus elleboro.His ipsisquos vocamus insanos,suffra-
gium&iurisdictionem committimus. Sic dicimus eum, qui beneficium bono animo accepit,
gratiam retuhlse: nihilominus illu in $rc alieno relinquimus, gratiam rclaturu, etiam cum red-
diderit. Exhortatio est ilia,non infitiatio benehcipNc timeamus,neve intolerabili sarcinadepreD
E deficiamus animo. Bona mihi donata sima defensa,detradta:sordes,spiritus , & liber-
40 tas potior spiritu: & quomodo referre gratiam potero? quandoille veniet dies, quo illi animum
meum ostendam.?Hicipse est, quo ille suum ostendit. Excipe beneficium,amplexare,gaude: non
quod accipias, sed quod reddas, debiturus. Non adibis tam magna: rei periculum , vr caEis in-
gratumficcretepoEit.NuHastibiproponam difhcultates.nedcspondeas animum, ne laborui
Aclongteseruitutisexpedtacione desicias. Non disfero te. deprassentibus Hat. Nunquam eris gra-
tus, nih (tatim sis. Quid ergo facies? Nou arma tumenda iunt: & fortasle erunt. Non maria emeti-
enda: fortaslc etiam ventis minantibus solues. Vis reddere beneficium ? Benigne accipe, retuli-
sti gratiam: non vt soluisle te putes, sed vt sccurior debeas.
i. L I B E It T* E R T I V S.
e/if s-7* /.
*^TO N referre beneficiis gratiam, & est turpe, & apud omnes habetur, Ebuci Liberalis. Ideo
de ingratis etiam ingrati queruntur : cum interim hoc omnibus htereat, quod omnjbus
displicct:adeoquc in contrarium itur, vt quosdam habeamus infestisEmos non post beneficia
Tantum,sed propter beneficia.Hocprauitate naturacacciderequibusdam non negauerim: plu-
ribus, quia memoriam tempus interpositumsubduxit. Namque recentia apud illos viguerunt,
ca mtcricdtospatio obsolescunt.De quibus fuisle mihitccumdisputationcmlcio , cum tu illos
o non nigratos vocares, sed oblitos: tanquam ea res ingratum excusct, qu^e facit. An quia hoc ac-
cidit alicui, non ut ingratus: cum hoc non accidat, nisi ingratos Multa sunt gen$ra ingratorum,
vt furum, homicidarum: quorum vna culpa cst, ceterum in partibus varietas magna. Ingratus
B