DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.35559#0335
NATYRALIYM QJI/ESTIONYM LIB. III. 317
Jam locis ^Aus excurrit innoxius,&ordinem Aruat.Ad menAram enim creAit,iterumque dc-
creAit. At illo tempore Alutus legibus,sine modo fertur. Qua ratione, inquis/Eadem qua co-
Aa^ratio futura eit. Vtrumq; At,cum Deo viAim ordiri meliora.veteraAniri. Aqua & ignis terre-
nifdominantur.Exhis ortus,&exhis interitus est.Ergo quandoque placuere res noutr mundo,
sc in nos mare emittitur desuper,vtferuor ignis, cum aliud genus exitij placuit.
CAP. xxix. QyiD AM oxiRimantteiramquoqueconcuti,&diruptosclo noua Ruminum
capita detegere,qua; amptius vt e pleno profundant.BeroAs,qui Belum interpretatus eA,ait cur-
AiAaAderum Aeri:&adeo quidem id aAirmat,vtconRagraticni atque diluuio tempus aslignet:
ar Ara enim terrena contendit,quando omnia Adera.qua: nunc diuersos agunt cur As Jn Cancru
10 conuenerint,iic sub eodem polita ve Aigio,vt reda linea exire per orbes omnium posEt: inunda-
tionem suturam,cum eadem liderum turbain Capricornum conuenerit.Illic sbiAitium,hic bru-
ma confcitur. Magn:e potentia: Agna: quando in lpsa mutatione anni momenta lunt. EtiAasego
receperim caulas (neque enim exvno eA tanta pernicics)&illam qutein coRagratione n citris pla-
cet,buc quoque transferendam puto:AueanimaeAmundus,Auecorpus:naturagnberr.ate, vt ar-
bores, vtlata:ab initio eius vlque ad exitum quicquid facere, quicquid pati debeat, inclulum c:A:
vtin AmincomnisAturiratiohominiscomprehenAeA.Etlegembarbae & cancrum nendum
natus infans habet:totius enim corporis,& Aquentis statis in paruo occultoque lineameta Amr.
Sic origo mundi,non minus lolem & lunam,& vices liderum,& animalium ortus, quam quibus
mutarentur terrena,continuit.In his fuit inundatio, qui? noniecus quam hiems quam arAasJe-
io ge mundi venit.Itaque non pluuiaiAud Ret,Ad pluuiaquoquemon incurAi matis,led maris quo-
que incurAi: non terra: motu, Ad terrte quoque motu. Omnia adiuuabuntnattiram vr natura:
conAitutaperagantur. Maximam tamen cauAm ,ad ie inundandam,terraipsapra:Aabtr:qtiam di-
ximus elA mutabilem,& Alui in humorem.Ergo quandoque erit terminus rebus humanis, eunt
partes eius interire debuerint,abo!eriue funditus tota:,vt de integro tota:,rudennncxia:que ge-
nerenrurmec AiperAt in deteriora magiAer:plus humoris,quam Amper fuit Rer.Nunc enim ele-
menta ad id quod debetur.pensasunr. Aiiquid oportet alteri accedat, vt qux libramento Aant,
ina:qua!itas tui bet. Accedet humori.Nunc enim habet quo ambiat terras,no quo obruat. Quic-
quid illi accedent,neceAe cA in alienum locum exundet.Yndare ergo terra debet, vt validiori in-
Arma luccumbat.lncipiet ergo putreAere,dehinc laxatairc in humorem, & a.Aidua rabe deAue-
30 re.Tune extiient Ab montibus Rumina,ipAAque impetu quatienr.inde aura tacita manabut. So-
lum omne aquas reddet,Ammi Icaturient montes:quemadmodum in morbum rtanAunt sana,d^
vlceri vicina conAntiunt:vt quaque proxima terris Ruentibus fuerint, eluentur, Aiilabunt, &:
deinde current,& hiante pluribus locis saxo, per fretum lalient, & maria inter se ccmponcnr.
Nihil erunt Hadriatici,nihil Siculi aequoris Auces,nihil Charybdis, nihil Scylla. Omnes nouum
mare fabulas obruet,&hic qui terras cingit Oceanus extremas, veniet in mediu. Quid ergo eA?
RihiiominusrenebitalienosmenAshiems,a:Aasprohibebitur, &quodcunque terras Adusex-
iccat,compreAoardoreceAabit.Peribunt tot nomina, Calpium & Rubrum mare , Ambracij 6^
Cretici Anus,Propontis & Pontus.Peribit omne diArimen.Confundetur quicquid in Aas partes
natura digcAh.Non muri quemquam,non turres tuebuntur. Non proderut templa Applicibus,
40 necvrbium Amma.-quippe fugientes vndapr$uenict,&exipAsarcibus deAret.Alia ab occaA„
alia ab orienteconcurrent:vnus humanum genus condet dies.Quicquid tam longa fortuna: in-
dulgentia excoluit,quicquid Apraceterosextulit,nobilia pariter atque adornata, magnarum-
que gentium regna pelAmdabit.
CAP xxx. SvNT omnia,vtdixi,AciHanaturre:vtiquequ^aprimoAcereconAituir,adquae
noniubitOiAd exdenuntiato venit.Iam aurem aprimo die mundi,cuminhunc habitum exin-
fotmivnitateuiicederet,quandomergerenturterrena,decrctumeA:&nesit quandoq; velut in
nouo opere,dura molitio,olim ad hrec maria A exercent. No vides vt Audfus in litora,tanqua exi-
turus,incurratrNon vides vt a:Aus Anes Aios tranAat,& in poAeAonem terrarum mare inducat?
Non vides vt illi perpetua cum clauAris Aiis pugna At? Quis porro iAinc, vnde tantum tumultum
70 'vides,metus eAe mari,& magno impetu erumpentibus Auuiis/Vbi non humorem natura dispo-
Aiit,vtvndiquenos,cum volmAet,aggredi poAet?Mentior,niA eruentibus terram humoroccur-
nt,"ies nos nuaritia aut defodit, aut aliqua cau A penetrare altius cogit, eruendi Anis vnda
cA.Adiicenunc,quod immanes Ant in abdito lacus,&multum maris conditi, muhu Ruminum
pcropertalabentium.Yndiqueergo erunt cauAdiAuio,cum alia-aquxAbinAuunr terras, ali^
circumnuunt,quae diu coercirx vmcent,&amnes amnibus inngent, paludibus Aagna. Omnium
tunc mare ora fontium implebit,& maiore hiatu soluer.Quemadmodum corpora noAra ad ege-
Amm venter exnatirit,quemadmodum eunt in Adore virestita tellus liqueAet, & aliis cauAs qui-
e.centibus,tntraA,quomcrgatur,inuen!et:Ac magna omnia coitura crediderim. Nec erit longa
mora exitij.Teratur diuelliturq; concordia,cum semel aliquid ex hac idonea diligentia remiAric
#0 mudus. Aatim vndiq; ex aperto tuperne,ex abdito ab imo aquaru Aet irruptio. Nihil e A tam viole-
tum & incontinens Ai,ram contumax,infeAumque retinentibus, qua magna vis vnda:. vtetur li-
b?HAtepernahIa;& iubent^ natura,qux Aindit circuitq;, complebit.Yt ignis diuer As locis ortus,
r - *
Jam locis ^Aus excurrit innoxius,&ordinem Aruat.Ad menAram enim creAit,iterumque dc-
creAit. At illo tempore Alutus legibus,sine modo fertur. Qua ratione, inquis/Eadem qua co-
Aa^ratio futura eit. Vtrumq; At,cum Deo viAim ordiri meliora.veteraAniri. Aqua & ignis terre-
nifdominantur.Exhis ortus,&exhis interitus est.Ergo quandoque placuere res noutr mundo,
sc in nos mare emittitur desuper,vtferuor ignis, cum aliud genus exitij placuit.
CAP. xxix. QyiD AM oxiRimantteiramquoqueconcuti,&diruptosclo noua Ruminum
capita detegere,qua; amptius vt e pleno profundant.BeroAs,qui Belum interpretatus eA,ait cur-
AiAaAderum Aeri:&adeo quidem id aAirmat,vtconRagraticni atque diluuio tempus aslignet:
ar Ara enim terrena contendit,quando omnia Adera.qua: nunc diuersos agunt cur As Jn Cancru
10 conuenerint,iic sub eodem polita ve Aigio,vt reda linea exire per orbes omnium posEt: inunda-
tionem suturam,cum eadem liderum turbain Capricornum conuenerit.Illic sbiAitium,hic bru-
ma confcitur. Magn:e potentia: Agna: quando in lpsa mutatione anni momenta lunt. EtiAasego
receperim caulas (neque enim exvno eA tanta pernicics)&illam qutein coRagratione n citris pla-
cet,buc quoque transferendam puto:AueanimaeAmundus,Auecorpus:naturagnberr.ate, vt ar-
bores, vtlata:ab initio eius vlque ad exitum quicquid facere, quicquid pati debeat, inclulum c:A:
vtin AmincomnisAturiratiohominiscomprehenAeA.Etlegembarbae & cancrum nendum
natus infans habet:totius enim corporis,& Aquentis statis in paruo occultoque lineameta Amr.
Sic origo mundi,non minus lolem & lunam,& vices liderum,& animalium ortus, quam quibus
mutarentur terrena,continuit.In his fuit inundatio, qui? noniecus quam hiems quam arAasJe-
io ge mundi venit.Itaque non pluuiaiAud Ret,Ad pluuiaquoquemon incurAi matis,led maris quo-
que incurAi: non terra: motu, Ad terrte quoque motu. Omnia adiuuabuntnattiram vr natura:
conAitutaperagantur. Maximam tamen cauAm ,ad ie inundandam,terraipsapra:Aabtr:qtiam di-
ximus elA mutabilem,& Alui in humorem.Ergo quandoque erit terminus rebus humanis, eunt
partes eius interire debuerint,abo!eriue funditus tota:,vt de integro tota:,rudennncxia:que ge-
nerenrurmec AiperAt in deteriora magiAer:plus humoris,quam Amper fuit Rer.Nunc enim ele-
menta ad id quod debetur.pensasunr. Aiiquid oportet alteri accedat, vt qux libramento Aant,
ina:qua!itas tui bet. Accedet humori.Nunc enim habet quo ambiat terras,no quo obruat. Quic-
quid illi accedent,neceAe cA in alienum locum exundet.Yndare ergo terra debet, vt validiori in-
Arma luccumbat.lncipiet ergo putreAere,dehinc laxatairc in humorem, & a.Aidua rabe deAue-
30 re.Tune extiient Ab montibus Rumina,ipAAque impetu quatienr.inde aura tacita manabut. So-
lum omne aquas reddet,Ammi Icaturient montes:quemadmodum in morbum rtanAunt sana,d^
vlceri vicina conAntiunt:vt quaque proxima terris Ruentibus fuerint, eluentur, Aiilabunt, &:
deinde current,& hiante pluribus locis saxo, per fretum lalient, & maria inter se ccmponcnr.
Nihil erunt Hadriatici,nihil Siculi aequoris Auces,nihil Charybdis, nihil Scylla. Omnes nouum
mare fabulas obruet,&hic qui terras cingit Oceanus extremas, veniet in mediu. Quid ergo eA?
RihiiominusrenebitalienosmenAshiems,a:Aasprohibebitur, &quodcunque terras Adusex-
iccat,compreAoardoreceAabit.Peribunt tot nomina, Calpium & Rubrum mare , Ambracij 6^
Cretici Anus,Propontis & Pontus.Peribit omne diArimen.Confundetur quicquid in Aas partes
natura digcAh.Non muri quemquam,non turres tuebuntur. Non proderut templa Applicibus,
40 necvrbium Amma.-quippe fugientes vndapr$uenict,&exipAsarcibus deAret.Alia ab occaA„
alia ab orienteconcurrent:vnus humanum genus condet dies.Quicquid tam longa fortuna: in-
dulgentia excoluit,quicquid Apraceterosextulit,nobilia pariter atque adornata, magnarum-
que gentium regna pelAmdabit.
CAP xxx. SvNT omnia,vtdixi,AciHanaturre:vtiquequ^aprimoAcereconAituir,adquae
noniubitOiAd exdenuntiato venit.Iam aurem aprimo die mundi,cuminhunc habitum exin-
fotmivnitateuiicederet,quandomergerenturterrena,decrctumeA:&nesit quandoq; velut in
nouo opere,dura molitio,olim ad hrec maria A exercent. No vides vt Audfus in litora,tanqua exi-
turus,incurratrNon vides vt a:Aus Anes Aios tranAat,& in poAeAonem terrarum mare inducat?
Non vides vt illi perpetua cum clauAris Aiis pugna At? Quis porro iAinc, vnde tantum tumultum
70 'vides,metus eAe mari,& magno impetu erumpentibus Auuiis/Vbi non humorem natura dispo-
Aiit,vtvndiquenos,cum volmAet,aggredi poAet?Mentior,niA eruentibus terram humoroccur-
nt,"ies nos nuaritia aut defodit, aut aliqua cau A penetrare altius cogit, eruendi Anis vnda
cA.Adiicenunc,quod immanes Ant in abdito lacus,&multum maris conditi, muhu Ruminum
pcropertalabentium.Yndiqueergo erunt cauAdiAuio,cum alia-aquxAbinAuunr terras, ali^
circumnuunt,quae diu coercirx vmcent,&amnes amnibus inngent, paludibus Aagna. Omnium
tunc mare ora fontium implebit,& maiore hiatu soluer.Quemadmodum corpora noAra ad ege-
Amm venter exnatirit,quemadmodum eunt in Adore virestita tellus liqueAet, & aliis cauAs qui-
e.centibus,tntraA,quomcrgatur,inuen!et:Ac magna omnia coitura crediderim. Nec erit longa
mora exitij.Teratur diuelliturq; concordia,cum semel aliquid ex hac idonea diligentia remiAric
#0 mudus. Aatim vndiq; ex aperto tuperne,ex abdito ab imo aquaru Aet irruptio. Nihil e A tam viole-
tum & incontinens Ai,ram contumax,infeAumque retinentibus, qua magna vis vnda:. vtetur li-
b?HAtepernahIa;& iubent^ natura,qux Aindit circuitq;, complebit.Yt ignis diuer As locis ortus,
r - *