DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.35559#0337
1
MATVRALIVM QJ/^ESTIONVM LIB. 1111. 31%
illealiqnidiocorumautdohhispicatusht. Non deprehcnditte. Ad repulit. Ad hoc exemplar
compoucre.Cum quis ad te adulator acceAerit,dicito:I tu,iAa verba, qu^ iam abaiic magiAratu
ad almm cum lidonbus tranAunt,ferto ad aliquem, qui paria Adurus.vult quicquid dixeris, au-
dire.E^onccdecipcrevo!o,nec decipipoiAim.Laudanme a vobis, nih laudaretis etiam malos,
vdicuil QindautemneceAeeAinhocdcAcndere,vttepeterecominus poshnt? Longum mter
vos intcruaiium ht. Cum cupieris benclaudari,quare hoc viii debeas?ipA te iauda. dic: Liberali-
bus me Audiis tradidi,quan quam paupertas alia luaderet, <5^ ingenium eo duceret,vbi praeiens Au-
di; pretium eA.Ad gratuita carmina dehcxi me,& ad saiutare philosophia? Audium cotuli. O Aen-
dim omne peAus cadere virtutem:& eluAatus natalium anguAias.nec sorte me,sed animo men-
10 sus,parmaxiinisAeti.Nou mihiinimiciciaGetuUci Caijhdemeripuit,nonin aliorum personam
infeliciter amatorum,Meslala&Narcissus,diu publici hoAes,antequam Aii, propohtum meum
potuerunt euerterc.Ccruicem pro hde oppoiui.Nullum verbum mihi,quod non salua collicien-
tia procederet,excussum cA.Pro amicis omniatimui,pro me nihil,nih ne parubonus amicus fuii-
sem. Non mihi muliebres fluxere lacrimje,non e manibus viliussupplexpependi.Nihil indecori
nec bono,nec viro feci.Periculis meis maior,paratus ire in ea,qua? minabantur, egi gratias for-
tunte,quod experirivohiiilct, quantiteifimarem hdem. Non debebat mihi paruo res tanta cen-
itare. Nec examinauit me quidem dnqncqucenim paria pendebant, vtrum iatiuscsAr mc perire
pro hde.an sidem pro mc.Nonpra?cipiti impetu in vltimumconhlium, quo me eriperem furori
potenuum,mih,VidebamapudCaiumtormenra,videbamigncs. Sciebam olim sub illo in eum
io slatum res humanas decidhie,vr inter mi Aricordia? opera haberetur,occidi. Non tamen ferro in-
cubui , nec in mare aperto ore dchlui,ne viderer pro hde rantum mori polle. Adiicenuncinui-
dtum muneribus animum,&in tanto auaritia? certamine, nunquam Appohtam manum lucro.
Adiice nunc viAusparhmoniam,sermomsmodeAiam,aduersusminores humanitatem,aduersus
maiores reuerentiam.PoA hoc ipie teconsule,veranean falsa memoraueris. Si vera sunt, coram
mag:io teAe laudatus es: si falsa, hnc teAe der i As es.Pohum & ipA nunc videri te aut captare, auc
experiri. Vtrumhbet crede, & omnes timere ameiiicipe.Virgiiianum illud excute:
: aut Ouidianum:
--(7 , 7/; -
Aut illud Menandri :(Qms enim non in hpc magnitudinem ingenij sui concitauit, deteAatus
conAnium humani genens,tendentis ad vitias)Omnes,ait,malos viuerc: & in sc^nam vehit ru-
Atcus poetaprohluit.Non senem excepit,non puerum,non feminam,non virum: & adiicit, nom
singulos peccare,nec paucos,led iam scelus else contextum.Fugiendum ergo,& inie redeundum
eA,immo etiam a A recedendum. Hoc tibi,etsi diuidimur mari,pra?Aare tentabo, vt dubium viae,
inieAa manu,ad meliora perducam. Er ne solitudinem Antias, hinc tecum miAebo sermoncSb
Erimus vna,qua parte optimi sumustdabimus inuiccm conhlia,non ex vultu audientis pendentia.
Longe te ab iAa prouincia abducam,ne forte magnam hiAoriis else hde m credas , & placere tibi
incipias,quotiescogitaueris;Hanc ego habeo sub meoiure prouinciam , qua? maximaru vrbium
exercitus & suAinuit&fregit.cuminterCarthaginem&Romamingentis belli pretium iacuit,
cum quattuor Romanorum principumdd eA,totius imperij vires contradas in vnum locum vi-
40 dit,ahamquePompeij fortunam erexit, Caesarisfatigauit, Lepidi tranAulit, omniumque cepit:
qua? :!!i ingenti spcdaculo interfuit:ex quo liquere mortalibus pohet,quam velox foret ad imum
lapsus ex (ummo,quamque diuersa via magnam potentiam fortuna deArucret.Vno enim rempo-
re vidit Pompeium Lcpidumquc , ex maximo faAigio aliter ad extrema deiedos,cum Pompeius
alienum exercitum fugeret,Lepidus suum.
C.4.P. 1. iTAqvE vttetotamenteabducam.quamuismultahabeatSiciliainse.circaque
sc mirabilia, omnes interim prouincia? tua?qureAionespr^teribo,&indiuersumcogitationes
tuas ab Arabam. Qu^ram enim tecum id,quod libro Aperiore di Auli; Quid ita Nilus arAiuismen-
hbusabundet.CuiDanubmmhmilem habere naturam philosophi tradiderunt,quod& fonti:
ignoti.&reAate quam hieme maior ht.Vtrumque apparuit falsum.Nam & caput ciusin Germa-
lo niacHc cotnperimus:&a?Aate quidem incipit creAere,Ad adhuc manente intra mensuram suam
Ndo. phimis caloribus,cum sblvehementior inter extrema veris niues emollit, quas anteconsu-
nait,quamintumeAere Nilus incipiat.Reliquo vero a?Aatis minuitur, & ad hibernam magnitu-
dinem redit,atque ex ea demittitur.
CAp. n. Ai Nilusantcexortumcanicula?augeturmediisteAibus, vitra a?quinodium.
Hunc nobiliAimu am nem natura extulit ante humani generis oculos, & ita dispoAiir, vt eo tem-
pore inundaret -<4&gyptum,quo maxime vAa feruoribus terra vndam altius traheret, tantum hau-
Aira.quatum hccitatiantiua?suAicereposEt. Nam in ea parte,quxin Aethiopiam vergit,autnul-
ii imbres sunt,aut rari,& qui in Aetam aquis cadeAibtis terram non adiuuent.Vnam,vt Ais, yEgy-
ptus in hoc spem Aam habet.Proinde aut Aerilis annus aut Artilis eA, prout ille magnus inhuxir,
go aut parcior. Nemo aratorum aspicitcxlum. Qu^arcnoncum poeta meo iocor,& illi OuidiunA
suum impingo^qui ait:
--AwL*
Se ^ ^
/
MATVRALIVM QJ/^ESTIONVM LIB. 1111. 31%
illealiqnidiocorumautdohhispicatusht. Non deprehcnditte. Ad repulit. Ad hoc exemplar
compoucre.Cum quis ad te adulator acceAerit,dicito:I tu,iAa verba, qu^ iam abaiic magiAratu
ad almm cum lidonbus tranAunt,ferto ad aliquem, qui paria Adurus.vult quicquid dixeris, au-
dire.E^onccdecipcrevo!o,nec decipipoiAim.Laudanme a vobis, nih laudaretis etiam malos,
vdicuil QindautemneceAeeAinhocdcAcndere,vttepeterecominus poshnt? Longum mter
vos intcruaiium ht. Cum cupieris benclaudari,quare hoc viii debeas?ipA te iauda. dic: Liberali-
bus me Audiis tradidi,quan quam paupertas alia luaderet, <5^ ingenium eo duceret,vbi praeiens Au-
di; pretium eA.Ad gratuita carmina dehcxi me,& ad saiutare philosophia? Audium cotuli. O Aen-
dim omne peAus cadere virtutem:& eluAatus natalium anguAias.nec sorte me,sed animo men-
10 sus,parmaxiinisAeti.Nou mihiinimiciciaGetuUci Caijhdemeripuit,nonin aliorum personam
infeliciter amatorum,Meslala&Narcissus,diu publici hoAes,antequam Aii, propohtum meum
potuerunt euerterc.Ccruicem pro hde oppoiui.Nullum verbum mihi,quod non salua collicien-
tia procederet,excussum cA.Pro amicis omniatimui,pro me nihil,nih ne parubonus amicus fuii-
sem. Non mihi muliebres fluxere lacrimje,non e manibus viliussupplexpependi.Nihil indecori
nec bono,nec viro feci.Periculis meis maior,paratus ire in ea,qua? minabantur, egi gratias for-
tunte,quod experirivohiiilct, quantiteifimarem hdem. Non debebat mihi paruo res tanta cen-
itare. Nec examinauit me quidem dnqncqucenim paria pendebant, vtrum iatiuscsAr mc perire
pro hde.an sidem pro mc.Nonpra?cipiti impetu in vltimumconhlium, quo me eriperem furori
potenuum,mih,VidebamapudCaiumtormenra,videbamigncs. Sciebam olim sub illo in eum
io slatum res humanas decidhie,vr inter mi Aricordia? opera haberetur,occidi. Non tamen ferro in-
cubui , nec in mare aperto ore dchlui,ne viderer pro hde rantum mori polle. Adiicenuncinui-
dtum muneribus animum,&in tanto auaritia? certamine, nunquam Appohtam manum lucro.
Adiice nunc viAusparhmoniam,sermomsmodeAiam,aduersusminores humanitatem,aduersus
maiores reuerentiam.PoA hoc ipie teconsule,veranean falsa memoraueris. Si vera sunt, coram
mag:io teAe laudatus es: si falsa, hnc teAe der i As es.Pohum & ipA nunc videri te aut captare, auc
experiri. Vtrumhbet crede, & omnes timere ameiiicipe.Virgiiianum illud excute:
: aut Ouidianum:
--(7 , 7/; -
Aut illud Menandri :(Qms enim non in hpc magnitudinem ingenij sui concitauit, deteAatus
conAnium humani genens,tendentis ad vitias)Omnes,ait,malos viuerc: & in sc^nam vehit ru-
Atcus poetaprohluit.Non senem excepit,non puerum,non feminam,non virum: & adiicit, nom
singulos peccare,nec paucos,led iam scelus else contextum.Fugiendum ergo,& inie redeundum
eA,immo etiam a A recedendum. Hoc tibi,etsi diuidimur mari,pra?Aare tentabo, vt dubium viae,
inieAa manu,ad meliora perducam. Er ne solitudinem Antias, hinc tecum miAebo sermoncSb
Erimus vna,qua parte optimi sumustdabimus inuiccm conhlia,non ex vultu audientis pendentia.
Longe te ab iAa prouincia abducam,ne forte magnam hiAoriis else hde m credas , & placere tibi
incipias,quotiescogitaueris;Hanc ego habeo sub meoiure prouinciam , qua? maximaru vrbium
exercitus & suAinuit&fregit.cuminterCarthaginem&Romamingentis belli pretium iacuit,
cum quattuor Romanorum principumdd eA,totius imperij vires contradas in vnum locum vi-
40 dit,ahamquePompeij fortunam erexit, Caesarisfatigauit, Lepidi tranAulit, omniumque cepit:
qua? :!!i ingenti spcdaculo interfuit:ex quo liquere mortalibus pohet,quam velox foret ad imum
lapsus ex (ummo,quamque diuersa via magnam potentiam fortuna deArucret.Vno enim rempo-
re vidit Pompeium Lcpidumquc , ex maximo faAigio aliter ad extrema deiedos,cum Pompeius
alienum exercitum fugeret,Lepidus suum.
C.4.P. 1. iTAqvE vttetotamenteabducam.quamuismultahabeatSiciliainse.circaque
sc mirabilia, omnes interim prouincia? tua?qureAionespr^teribo,&indiuersumcogitationes
tuas ab Arabam. Qu^ram enim tecum id,quod libro Aperiore di Auli; Quid ita Nilus arAiuismen-
hbusabundet.CuiDanubmmhmilem habere naturam philosophi tradiderunt,quod& fonti:
ignoti.&reAate quam hieme maior ht.Vtrumque apparuit falsum.Nam & caput ciusin Germa-
lo niacHc cotnperimus:&a?Aate quidem incipit creAere,Ad adhuc manente intra mensuram suam
Ndo. phimis caloribus,cum sblvehementior inter extrema veris niues emollit, quas anteconsu-
nait,quamintumeAere Nilus incipiat.Reliquo vero a?Aatis minuitur, & ad hibernam magnitu-
dinem redit,atque ex ea demittitur.
CAp. n. Ai Nilusantcexortumcanicula?augeturmediisteAibus, vitra a?quinodium.
Hunc nobiliAimu am nem natura extulit ante humani generis oculos, & ita dispoAiir, vt eo tem-
pore inundaret -<4&gyptum,quo maxime vAa feruoribus terra vndam altius traheret, tantum hau-
Aira.quatum hccitatiantiua?suAicereposEt. Nam in ea parte,quxin Aethiopiam vergit,autnul-
ii imbres sunt,aut rari,& qui in Aetam aquis cadeAibtis terram non adiuuent.Vnam,vt Ais, yEgy-
ptus in hoc spem Aam habet.Proinde aut Aerilis annus aut Artilis eA, prout ille magnus inhuxir,
go aut parcior. Nemo aratorum aspicitcxlum. Qu^arcnoncum poeta meo iocor,& illi OuidiunA
suum impingo^qui ait:
--AwL*
Se ^ ^
/