Ostrowski, Jan K.: Kresy: bliskie i dalekie (Kraków, 1998)

nonawowa o ścienno-filarowej konstrukcji nawy i bezwieżowej fasadzie.
We wnętrzu zachowała się wysokiej klasy dekoracja stiukowa.
Istnieje też zrąb XVIII-wiecznego klasztoru Dominikanek, z tkwią-
cymi w nim resztkami kościoła Św. Michała, całość została jednak
przebudowana i w znacznym stopniu utraciła zabytkowy charakter.
Niestety, pozostałe kościoły Kamieńca uległy zniszczeniu, w więk-
szości w wyniku świadomego działania. Tylko z przekazów ikonogra-
ficznych i opisów znamy okazałe bazyliki Karmelitów Bosych i Jezui-
tów ozdobione dwuwieżowymi fasadami. Pierwsza z nich była dziełem
komendanta twierdzy kamienieckiej, Wilhelma Rippe z r. 1717, dru-
ga - Faustyna Grodzickiego z lat 1755-1768. Z obszernego założenia
jezuickiego zachował się skromny budynek kolegium.
Ogromną stratą było wysadzenie w powietrze kościoła ormiańskie-
go pw. Św. Mikołaja. Budowla powstała w XV-XVI w., posiadała wspa-
niałe wyposażenie i wiele pamiątek, była miejscem przechowywania
cudownego obrazu Matki Boskiej. Zachowała się jedynie monumen-
talna dzwonnica kościoła, dominująca nad dawną dzielnicą ormiań-
ską. Zła wola i bezmyślność doprowadziły także do zniszczenia znacz-
nej części cerkwi kamienieckich, wśród których znajdowały się cen-
ne zabytki, o średniowiecznej metryce. Zwiedzając Kamieniec, podzi-
wiając jego położenie i zabytki, trzeba więc pamiętać, że mamy do
czynienia z resztkami historycznej wspaniałości miasta. Jest to tym
smutniejsze, że większość szkód powstała nie w wyniku klęsk natural-
nych czy wojen, ale świadomej akcji niszczenia, napędzanej przez
obłędną ideologię.