Rocznik Historii Sztuki (17.1988)

Na formie nowo zaprojektowanych hełmów (autorem projektu był arch. Franciszek Morawski)
zaciążyło pewne nieporozumienie. Wynikło ono z przeświadczenia o dosłowności objaśnienia litografii
Bussego u Łukaszewicza. Miałaby to być więc rzekoma inwentaryzacja fasady wykonana przed
pożarem 1772 г., jak gdyby spodziewano się rychłej katastrofy i dlatego sporządzono dokumentalny
rysunek. Morawski uznał, że rysunek ów, odzwierciedlający stan isimiejący, nie mógł być wolny
od skrótów perspektywicznych, jako że rysownik miałby widzieć fasadę w skrócie4. Stąd trzony
hełmów flankowane kolumnami zostały w projekcie rekonstrukcji wydłużone, by skorygować
domniemane zniekształcenie inwentaryzacji. Nikt z grona konserwatorskiego kierującego odbudową
katedry5 nie podał, jak się zdaje, w wątpliwość dosyć nieprawdopodobnej hipotezy, jakoby ilustracja

4 Tak swego czasu argumentował wobec autora sam projektodawca nowych hełmów, arch. F. Morawski.

5 Chodzi tu o komisję doradczą dyrekcji odbudowy, por. Nowacki, op. cit., rozdz. VI (Odbudowa katedry
1945— 1957); w komisji najbardziej liczyło się zdanie konserwatorów: generalnego — Jana Zachwatowicza oraz pierwotnie
wojewódzkiego — Zdzisława Kępińskiego.