DOI Artikel:
Michałkowa, Janina: Jeszcze jeden widok Warszawy
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.14540#0400
396
JANINA MICH ALKOWA
1. Gottlieb Schiffner, Widok Warszawy, Muzeum Narodowe w Warszawie
dramatopisarzem. jego sztuki grywano w warszawskich i drezdeńskich teatrach; a i po trosze aktorem.
Interesował się wreszcie sztukami plastycznymi. Nie jest wykluczone, że w siedzibie Briihla, w pod-
warszawskich Młocinach zamieszkał Gottlieb Schiffner przybyły ze wspólnej ojczyzny — Saksonii.
Co Schiffner namalował dla Briihla? Wydaje się bardzo prawdopodobne, że Widok Warszawy
powstał dla niego. Należałoby więc może cofnąć o kilka lat datę przybycia artysty do Polski.
Czy Schiffner malował coś dla króla? Przyjąć można, że artysta miał, za pośrednictwem
Briihla, kontakty ze środowiskiem królewskim. Bo Alojzy Briihl, mimo niezbyt dobrych rodzinnych
koneksji, był protegowanym Stanisława Augusta. Gdy np. w 1785 r. wystawiano na Zamku w War-
szawie po raz pierwszy w Polsce Wesele Figara Beaumarchais, on właśnie kierował dworskim
"théâtre de société'\ Mógł więc Schiffner dla króla skopiować portret Briihla Per Kraffta (il. 4).
Ta schiffnerowska kopia znajdowała się bowiem w kolekcji Stanisława Augusta; w 1817 r. została
sprzedana Lubomirskim5. Wiadomo też, że w galerii króla znajdowały się jeszcze dwa małe
„pieces de nuit" Schiffnera, oba dziś nie zidentyfikowane6. Jakiś portret „dans le goût de Titien"
był w inwentarzu łączony z nazwiskiem Schiffnera, potem zresztą wykreślonym7. Wiadomo wreszcie,
że w 1781 r. wśród „dćpenses extraordinaires" wypłacono Schiffnerowi 40 dukatów za obraz przed-
stawiający Kąpiące się według Verneta; obraz ten został ofiarowany księciu Kazimierzowi Ponia-
towskiemu, bratu króla8. Fakt, że wypłata nastąpiła w 1781 r. świadczyłby, iż artysta przybył do
Polski jednak wcześniej niż się na ogół przypuszcza. Wykonał też Schiffner co najmniej dwa portrety
5 T. Mańkowski, Galerja Stanisława Augusta., Lwów 1932, nr 2201. Reprodukowany tu portret Briihla Per Kraffta
w Muzeum Narodowym w Warszawie: Malarstwo europejskie, Katalog zbiorów. Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa
1967. nr 585.
6 Mańkowski, op. cit., nr 596, 597.
7 Ibid., nr 400.
8 Wiadomość ta jest odnotowana w materiałach do Słownika artystów polskich, wydawanego przez Instytut Sztuki
Polskiej Akademii Nauk, pod red. J. Białostockiej.
JANINA MICH ALKOWA
1. Gottlieb Schiffner, Widok Warszawy, Muzeum Narodowe w Warszawie
dramatopisarzem. jego sztuki grywano w warszawskich i drezdeńskich teatrach; a i po trosze aktorem.
Interesował się wreszcie sztukami plastycznymi. Nie jest wykluczone, że w siedzibie Briihla, w pod-
warszawskich Młocinach zamieszkał Gottlieb Schiffner przybyły ze wspólnej ojczyzny — Saksonii.
Co Schiffner namalował dla Briihla? Wydaje się bardzo prawdopodobne, że Widok Warszawy
powstał dla niego. Należałoby więc może cofnąć o kilka lat datę przybycia artysty do Polski.
Czy Schiffner malował coś dla króla? Przyjąć można, że artysta miał, za pośrednictwem
Briihla, kontakty ze środowiskiem królewskim. Bo Alojzy Briihl, mimo niezbyt dobrych rodzinnych
koneksji, był protegowanym Stanisława Augusta. Gdy np. w 1785 r. wystawiano na Zamku w War-
szawie po raz pierwszy w Polsce Wesele Figara Beaumarchais, on właśnie kierował dworskim
"théâtre de société'\ Mógł więc Schiffner dla króla skopiować portret Briihla Per Kraffta (il. 4).
Ta schiffnerowska kopia znajdowała się bowiem w kolekcji Stanisława Augusta; w 1817 r. została
sprzedana Lubomirskim5. Wiadomo też, że w galerii króla znajdowały się jeszcze dwa małe
„pieces de nuit" Schiffnera, oba dziś nie zidentyfikowane6. Jakiś portret „dans le goût de Titien"
był w inwentarzu łączony z nazwiskiem Schiffnera, potem zresztą wykreślonym7. Wiadomo wreszcie,
że w 1781 r. wśród „dćpenses extraordinaires" wypłacono Schiffnerowi 40 dukatów za obraz przed-
stawiający Kąpiące się według Verneta; obraz ten został ofiarowany księciu Kazimierzowi Ponia-
towskiemu, bratu króla8. Fakt, że wypłata nastąpiła w 1781 r. świadczyłby, iż artysta przybył do
Polski jednak wcześniej niż się na ogół przypuszcza. Wykonał też Schiffner co najmniej dwa portrety
5 T. Mańkowski, Galerja Stanisława Augusta., Lwów 1932, nr 2201. Reprodukowany tu portret Briihla Per Kraffta
w Muzeum Narodowym w Warszawie: Malarstwo europejskie, Katalog zbiorów. Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa
1967. nr 585.
6 Mańkowski, op. cit., nr 596, 597.
7 Ibid., nr 400.
8 Wiadomość ta jest odnotowana w materiałach do Słownika artystów polskich, wydawanego przez Instytut Sztuki
Polskiej Akademii Nauk, pod red. J. Białostockiej.