DOI Artikel:
Kunczyńska-Iracka, Anna: Podtatrzański kapliczki Władysława Skoczylasa
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14540#0460
456
ANNA KUNCZYŃSKA-IRACKA
2. Kapliczka w Nowym Targu. Rysunek W. Skoczylasa,
ołówek, tło podlawowane. Bibl. Narodowa w Warszawie
lasa, choć on sam traktował je tylko jako robocze notatki, nie są pozbawione walorów artystycznych,
głównie dzięki wrażliwości, z jaką artysta notował urodę form nie zawsze świadomie przez ludowych
twórców osiąganą. Kontury ścian „domków bożych", murowanych z kamienia polnego i nieporadnie
często oblepionych tynkiem z zaprawy wapiennej przez „budarzy" niezbyt wprawnych w zmaganiu się
z takim materiałem, rysował subtelną cienką kreską doskonale wydobywającą miękkość profilu ścian.
Wyraźne odcinanie się od otoczenia jasnej bryły kapliczki podkreślał ciemnym lawowaniem tła.
Mroczne wnętrza kapliczek, rozświetlone zazwyczaj tylko promieniem światła padającym na stojącą
naprzeciw otworu wejściowego rzeźbę, zaznaczał umownym rysunkiem bryły świątka wynurzającego
się z ciemności. Nawiasem mówiąc, rzeźby, zwłaszcza większe, umieszczane w ołtarzykach kapliczek
domkowych, wyraźnie mniej Skoczylasa interesowały. Trudno się temu dziwić, zważywszy, że po-
szukiwał oryginalnych rozwiązań formalnych, a świątkarze, którym stopień opanowania rzemiosła
pozwalał na wyrzeźbienie dużej figury starali się usilnie kopiować ołtarzowe figury przede wszystkim
barokowe (takie bowiem znali najlepiej ze swych parafialnych i odwiedzanych z okazji odpustów
kościołów). Wśród zachowanych do dziś w kapliczkach i Muzeum Tatrzańskim tego rodzaju rzeźb
wykonanych przez górali wiele jest zabawnymi parodiami owych figur, przysadkowatymi i sztyw-
nymi, gdyż niewprawni w rzeźbie figuralnej snycerze nie umieli sobie poradzić z kontrapostem
ANNA KUNCZYŃSKA-IRACKA
2. Kapliczka w Nowym Targu. Rysunek W. Skoczylasa,
ołówek, tło podlawowane. Bibl. Narodowa w Warszawie
lasa, choć on sam traktował je tylko jako robocze notatki, nie są pozbawione walorów artystycznych,
głównie dzięki wrażliwości, z jaką artysta notował urodę form nie zawsze świadomie przez ludowych
twórców osiąganą. Kontury ścian „domków bożych", murowanych z kamienia polnego i nieporadnie
często oblepionych tynkiem z zaprawy wapiennej przez „budarzy" niezbyt wprawnych w zmaganiu się
z takim materiałem, rysował subtelną cienką kreską doskonale wydobywającą miękkość profilu ścian.
Wyraźne odcinanie się od otoczenia jasnej bryły kapliczki podkreślał ciemnym lawowaniem tła.
Mroczne wnętrza kapliczek, rozświetlone zazwyczaj tylko promieniem światła padającym na stojącą
naprzeciw otworu wejściowego rzeźbę, zaznaczał umownym rysunkiem bryły świątka wynurzającego
się z ciemności. Nawiasem mówiąc, rzeźby, zwłaszcza większe, umieszczane w ołtarzykach kapliczek
domkowych, wyraźnie mniej Skoczylasa interesowały. Trudno się temu dziwić, zważywszy, że po-
szukiwał oryginalnych rozwiązań formalnych, a świątkarze, którym stopień opanowania rzemiosła
pozwalał na wyrzeźbienie dużej figury starali się usilnie kopiować ołtarzowe figury przede wszystkim
barokowe (takie bowiem znali najlepiej ze swych parafialnych i odwiedzanych z okazji odpustów
kościołów). Wśród zachowanych do dziś w kapliczkach i Muzeum Tatrzańskim tego rodzaju rzeźb
wykonanych przez górali wiele jest zabawnymi parodiami owych figur, przysadkowatymi i sztyw-
nymi, gdyż niewprawni w rzeźbie figuralnej snycerze nie umieli sobie poradzić z kontrapostem