DOI Artikel:
Dobrowolski, Witold; Muzeum Narodowe w Warszawie [Mitarb.]: Amfora Euthymidesa z Muzeum Narodowego w Warszawie: próba interpretacji przedstawień
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19644#0015
Witold Dobrowolski
AMFORA EUTHYMIDESA Z MUZEUM NARODOWEGO
W WARSZAWIE
PRÓBA INTERPRETACJI PRZEDSTAWIEŃ
jednym z najwspanialszych dzieł sztuki greckiej przechowywanych w muzeach polskich
jest, pochodząca z Kolekcji Gołuchowskiej1, wielka amfora szyjowa ze skręconymi
uchwytami zdobiona przez Euthymidesa. Wysoką klasę naczynia docenił już przed
półwieczem J. D. Beazley, uznając je za arcydzieło wczesnego stylu dojrzałego archaizmu
i przypisując temu wybitnemu malarzowi attyckiemu z generacji pionierów nowej techniki
czerwonofigurowej2.
Mimo wysokiej oceny waza nie wzbudziła w późniejszych dziesięcioleciach szerszego
zainteresowania badaczy. Atrybucja była bezsporna, a i temat dekoracyjny wydawał się tak
oczywisty, że nie wymagał dodatkowych komentarzy ani uzupełnień. Naczynie wspominano
często3, nie dodając jednakże zasadniczo nic nowego do tego, co już napisał Beazley.
Niniejszą garść uwag na temat przedstawień z tej amfory chciałbym zadedykować doc.
Tadeuszowi Dobrzenieckiemu, wyrażając tym samym mój głęboki szacunek dla jego
badawczego dorobku, gruntującego prestiż Muzeum, z którym Pan Docent związał całe
swoje pracowite i twórcze życie.
Waza Euthymidesa jest jedną z wczesnych i rzadkich amfor szyjowych ze skręconymi
uchwytami, dekorowanych wyłącznie dwiema pojedynczymi monumentalnymi postaciami
umieszczonymi na brzuścu i rysującymi się wyraziście na czarnej, lśniącej powierzchni4.
Z jednej strony wazy malarz przedstawił, w ujęciu 3/4 od tyłu, grającego na aulosie5 satyra,
obok którego umieszczone zostały imiona: Brikon i Oiphon. Z drugiej strony spostrzegamy
młodzieńca, przedstawionego frontalnie, trzymającego oburącz wielką zasobową amforę.
Z przechylonego naczynia wypływa wąska struga czerwonego wina i spada pionowo na
ziemię u jego stóp. Z prawej strony na wysokości głowy umieszczone jest imię Athenion, a po
bokach postaci — oinon enche. Dwie litery e d, resztka wyrazu hedyn, jak przypuszczał
Longpérier6, dopełniałyby frazy.
There is no connection between the two subjects on the vase beyond a common relation to the
wine — god, napisał swego czasu wyśmienity uczony brytyjski. Wydaje się wszakże, że ów
pogląd należałoby częściowo zweryfikować lub uzupełnić.
11
AMFORA EUTHYMIDESA Z MUZEUM NARODOWEGO
W WARSZAWIE
PRÓBA INTERPRETACJI PRZEDSTAWIEŃ
jednym z najwspanialszych dzieł sztuki greckiej przechowywanych w muzeach polskich
jest, pochodząca z Kolekcji Gołuchowskiej1, wielka amfora szyjowa ze skręconymi
uchwytami zdobiona przez Euthymidesa. Wysoką klasę naczynia docenił już przed
półwieczem J. D. Beazley, uznając je za arcydzieło wczesnego stylu dojrzałego archaizmu
i przypisując temu wybitnemu malarzowi attyckiemu z generacji pionierów nowej techniki
czerwonofigurowej2.
Mimo wysokiej oceny waza nie wzbudziła w późniejszych dziesięcioleciach szerszego
zainteresowania badaczy. Atrybucja była bezsporna, a i temat dekoracyjny wydawał się tak
oczywisty, że nie wymagał dodatkowych komentarzy ani uzupełnień. Naczynie wspominano
często3, nie dodając jednakże zasadniczo nic nowego do tego, co już napisał Beazley.
Niniejszą garść uwag na temat przedstawień z tej amfory chciałbym zadedykować doc.
Tadeuszowi Dobrzenieckiemu, wyrażając tym samym mój głęboki szacunek dla jego
badawczego dorobku, gruntującego prestiż Muzeum, z którym Pan Docent związał całe
swoje pracowite i twórcze życie.
Waza Euthymidesa jest jedną z wczesnych i rzadkich amfor szyjowych ze skręconymi
uchwytami, dekorowanych wyłącznie dwiema pojedynczymi monumentalnymi postaciami
umieszczonymi na brzuścu i rysującymi się wyraziście na czarnej, lśniącej powierzchni4.
Z jednej strony wazy malarz przedstawił, w ujęciu 3/4 od tyłu, grającego na aulosie5 satyra,
obok którego umieszczone zostały imiona: Brikon i Oiphon. Z drugiej strony spostrzegamy
młodzieńca, przedstawionego frontalnie, trzymającego oburącz wielką zasobową amforę.
Z przechylonego naczynia wypływa wąska struga czerwonego wina i spada pionowo na
ziemię u jego stóp. Z prawej strony na wysokości głowy umieszczone jest imię Athenion, a po
bokach postaci — oinon enche. Dwie litery e d, resztka wyrazu hedyn, jak przypuszczał
Longpérier6, dopełniałyby frazy.
There is no connection between the two subjects on the vase beyond a common relation to the
wine — god, napisał swego czasu wyśmienity uczony brytyjski. Wydaje się wszakże, że ów
pogląd należałoby częściowo zweryfikować lub uzupełnić.
11