DOI Artikel:
Dobrowolski, Witold; Muzeum Narodowe w Warszawie [Mitarb.]: Amfora Euthymidesa z Muzeum Narodowego w Warszawie: próba interpretacji przedstawień
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19644#0021
7. Dionizos wśród satyrów i menad. Krater Malarza Ly-
kaona. Ateny ok. 440 r. przed Chr. Muzeum Narodowe
w Warszawie, 142355 MNW
Tematy zaczerpnięte z życia codziennego nie zawsze bywały tak ostro oddzielane od
mitycznych, jak się to jeszcze wydawało regułą pół wieku temu. Mit nie mógł być dla
współczesnych Euthymidesowi wyłącznie motywem literackim lub baśnią. Pierwiastek
mityczny tak silnie zespolony był z ówczesnym widzeniem rzeczywistości — z istotą, genezą
i historią zjawisk13, że mimo całego greckiego racjonalizmu, nie zawsze możemy rozdzielić
to, co mityczne od tego, co nie mityczne. Wspomniany wyżej krater z warsztatu Myzona,
z Muzeum Narodowego w Warszawie, z początków V w. przed Chr., łączący temat komos
z motywem kary Syzyfa, i to w obrębie tego samego przedstawienia, jest plastycznym
wyrazem takiego właśnie zespolenia tematów. Dowodzi on silnego związku w greckich
wierzeniach z okresu dojrzałego archaizmu motywu komos z wyobrażeniami dotyczącymi
świata podziemnego, królestwa Proserpiny14.
Nieliczne znane nam zabytki dostarczają zresztą analogii do motywu umieszczonego na
odwrocie amfory warszawskiej z Gołuchowa. Wśród nich należałoby przede wszystkim
wymienić etruskie malowidło grobowe z Tomba degli Sacerdoti danzanti, odkrytego w roku
1736 i znanego wyłącznie z dokumentacji rysunkowej, dość zresztą fantazyjnej, wykonanej,
wkrótce po odkryciu, przez bliżej nam nie znanego malarza rzymskiego Matia Gherardi-
niego15.
Rysunki Gherardiniego zostały przesłane przez Gian Nicola Forlivesiego, Augustianina
z Corneto16 słynnemu wówczas etruskologowi Anton Francesco Goriemu, który opubli-
kował je w swoim głośnym Museum Etruscum11. Same malowidła musiały ulec zniszczeniu
lub ponownemu zagubieniu w środkowych dekadach tegoż stulecia, gdyż podczas do-
17
kaona. Ateny ok. 440 r. przed Chr. Muzeum Narodowe
w Warszawie, 142355 MNW
Tematy zaczerpnięte z życia codziennego nie zawsze bywały tak ostro oddzielane od
mitycznych, jak się to jeszcze wydawało regułą pół wieku temu. Mit nie mógł być dla
współczesnych Euthymidesowi wyłącznie motywem literackim lub baśnią. Pierwiastek
mityczny tak silnie zespolony był z ówczesnym widzeniem rzeczywistości — z istotą, genezą
i historią zjawisk13, że mimo całego greckiego racjonalizmu, nie zawsze możemy rozdzielić
to, co mityczne od tego, co nie mityczne. Wspomniany wyżej krater z warsztatu Myzona,
z Muzeum Narodowego w Warszawie, z początków V w. przed Chr., łączący temat komos
z motywem kary Syzyfa, i to w obrębie tego samego przedstawienia, jest plastycznym
wyrazem takiego właśnie zespolenia tematów. Dowodzi on silnego związku w greckich
wierzeniach z okresu dojrzałego archaizmu motywu komos z wyobrażeniami dotyczącymi
świata podziemnego, królestwa Proserpiny14.
Nieliczne znane nam zabytki dostarczają zresztą analogii do motywu umieszczonego na
odwrocie amfory warszawskiej z Gołuchowa. Wśród nich należałoby przede wszystkim
wymienić etruskie malowidło grobowe z Tomba degli Sacerdoti danzanti, odkrytego w roku
1736 i znanego wyłącznie z dokumentacji rysunkowej, dość zresztą fantazyjnej, wykonanej,
wkrótce po odkryciu, przez bliżej nam nie znanego malarza rzymskiego Matia Gherardi-
niego15.
Rysunki Gherardiniego zostały przesłane przez Gian Nicola Forlivesiego, Augustianina
z Corneto16 słynnemu wówczas etruskologowi Anton Francesco Goriemu, który opubli-
kował je w swoim głośnym Museum Etruscum11. Same malowidła musiały ulec zniszczeniu
lub ponownemu zagubieniu w środkowych dekadach tegoż stulecia, gdyż podczas do-
17