Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie (36.1992)

8. Kapitel z parami Atlantów, Zyfflich, St Martin, ok. 980 r.

byłoby znaleźć podobny schemat strukturalny we współczesnej mu rzeźbie kapiteli31.
Jednak zdwojenie atlantów w Zyfflich nie jest rysem unikalnym. Para atlantów występuje
również na Tablicy Kanonu II w Ewangeliarzu Henryka III w Escorialu (il. 9)32 oraz
w późniejszej kompozycji, na kapitelu z XII w. w St Révérien (Nièvre; il. ÎO)33. Można tu
przytoczyć także przykłady aniołów-atlantów uprawnionych do dźwigania mandorli
Chrystusa, jak np. na miniaturze Maiestas Domini z Missale w St Denis z ok. poł. XI w.
wykonanym w Arras34 —jest to dolna para aniołów, unoszących ramiona znanym szerokim
gestem. Hearn pisze, że półnagie postacie atlantów objawiają w znacznym stopniu zmysł
naturalnej swobody i są rzeźbione w obramieniu, które nie nakłada ograniczeń kompo-
zycyjnych. Ogólnie biorąc, wyglądają one jak elementy, które wykonano osobno i dostawio-
no do trzonu głowicy35. To odstępstwo od normy kompozycyjnej zbliża (zdaniem
Hearna, Wesenberga i Gródeckiego) kapitel w Zyfflich do omawianego już kapitelu

96