DOI Artikel:
Boczkowska, Anna; Długosz, Jan [Ill.]: Jan Długosz a legenda o rzymskim pochodzeniu Litwinów
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.19644#0321
PRZYPISY
1 A. Fischinger, Nagrobek Jana Olbrachta i początki rzeźby renesansowej w Polsce, [w:] Renesans.
Sztuka i ideologia, Warszawa 1976, s. 457 i nast. Jakkolwiek w strukturze niszy nagrobka Jana Olbrachta
wykorzystany został po raz pierwszy motyw rzymskiego łuku triumfalnego, nie jest on jednakże pierwszym
motywem antycznym, jaki pojawił się w Polsce. Już znacznie wcześniej, w latach około 1419—1421, szereg
motywów all'antica pojawiło się na nagrobku Władysława Jagiełły, jak np. unikalny w swym charakterze motyw
„polowania"zaczerpnięty z etruskich i rzymskich sarkofagów, którego nie spotykamy w średniowiecznej ani nawet
i wczesnorenesansowej rzeźbie nagrobkowej. Por. A. Boczkowska, Herkules i Dawid z rodu Jagiellonów,
Warszawa 1993, część I, rozdział IV.
2 Napis na fryzie baldachimu nagrobka Władysława Jagiełły głosi: „Divus Sigismundus Rex avo merentis-
s(imo) instauravit". Por. J. Kowalczyk, Triumf i sława wojenna „alfantica" w Polsce w XVI w. [w:] Renesans.
Sztuka i ideologia, op. cit., s. 298.
3 Kowalczyk, op. cit., s. 298.
4 S. Mossakowski, Treść dekoracji renesansowego pałacu na Wawelu, [w:] Renesans. Sztuka i ideologia,
op. cit., s. 356 i nast.
5 A. Gieysztor, „Non habemus caesarem nisi regem". Korona zamknięta królów polskich w końcu XV
wieku i w wieku XVI. [w:] Muzeum i twórca. Studia z historii sztuki i kultury ku czci prof, dr Stanisława Lorenza,
Warszawa 1969, s. 289—290.
6 Mossakowski, op. cit., s. 359.
7 Kowalczyk, op. cit., 293 i nast.; Mossakowski, op. cit., 358.
8 O legendzie tej pisali między innymi: T. N a r b u 11, Dzieje starożytne narodu litewskiego, 1.1, Wilno 1835,
s. 163—166; A. Brückner, Starożytna Litwa. Ludy. Bogi, Warszawa 1904,s. 64; W. Kamieniecki, Geneza
państwa litewskiego, Warszawa 1915; M. Zachara-Wawrzyńczy k, Geneza legendy o rzymskim pocho-
dzeniu Litwinów. Zeszyty historyczne Uniwersytetu Warszawskiego, t. III, 1963, s. 5—35; E. K u 1 i c k a, Legenda
o rzymskim pochodzeniu Litwinów i jej stosunek do mitu sarmackiego. Przegląd historyczny LXXI, z. 1,
1980, s. 1—18.
9 J. Długosz, Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego, Warszawa 1981, t. VI/1, s. 215, ks. X,
(red. Z. Perzanowski, tłum. J. Mrukówna).
10 Por. U. Borkowska, Treści ideowe w dziełach Jana Długosza. Kościół i świat poza Kościołem, Lublin
1983, s. 112.
11 Długosz, op. cit., s. 205.
12 Por. J. Fijałek, Kościół rzymsko-katolicki na Litwie. Uchrześcijanienie Litwy przez Polskę i zachowa-
nie w niej języka ludu pod koniec Rzeczypospolitej, [w:] Polska i Litwa w dziejowym stosunku, War-
szawa—Kraków 1914, s. 53, przypis 2; Brückner, op. cit., s. 64; K u 1 i c k a, op. cit., s. 5.
13 K u 1 i c k a, op. cit., s. 5.
14 Polnoje sobranie russkich letopisiej, t. XVII, Petersburg 1907, kol. 426, por. Ku lick a, op. cit., s. 6.
15 K u 1 i c k a, op. cit., s. 6.
16 Brückner, op. cit., s. 64.
17 J. D ł u g o s z, Historiae Poloniae lib. XII, t. IV. Wyd. A. Przeździecki, [w:] Opera Omnia, 1.13, Cracoviae,
s. 482, Por. K u 1 i c k a, op. cit., s. 6.
18 Por. K. Pomian, Historia między retoryką a teologią. Niektóre problemy myśli historycznej doby
Odrodzenia i Reformacji. Odrodzenie i Reformacja w Polsce, IX, 1964, s. 23 i nast.
317
1 A. Fischinger, Nagrobek Jana Olbrachta i początki rzeźby renesansowej w Polsce, [w:] Renesans.
Sztuka i ideologia, Warszawa 1976, s. 457 i nast. Jakkolwiek w strukturze niszy nagrobka Jana Olbrachta
wykorzystany został po raz pierwszy motyw rzymskiego łuku triumfalnego, nie jest on jednakże pierwszym
motywem antycznym, jaki pojawił się w Polsce. Już znacznie wcześniej, w latach około 1419—1421, szereg
motywów all'antica pojawiło się na nagrobku Władysława Jagiełły, jak np. unikalny w swym charakterze motyw
„polowania"zaczerpnięty z etruskich i rzymskich sarkofagów, którego nie spotykamy w średniowiecznej ani nawet
i wczesnorenesansowej rzeźbie nagrobkowej. Por. A. Boczkowska, Herkules i Dawid z rodu Jagiellonów,
Warszawa 1993, część I, rozdział IV.
2 Napis na fryzie baldachimu nagrobka Władysława Jagiełły głosi: „Divus Sigismundus Rex avo merentis-
s(imo) instauravit". Por. J. Kowalczyk, Triumf i sława wojenna „alfantica" w Polsce w XVI w. [w:] Renesans.
Sztuka i ideologia, op. cit., s. 298.
3 Kowalczyk, op. cit., s. 298.
4 S. Mossakowski, Treść dekoracji renesansowego pałacu na Wawelu, [w:] Renesans. Sztuka i ideologia,
op. cit., s. 356 i nast.
5 A. Gieysztor, „Non habemus caesarem nisi regem". Korona zamknięta królów polskich w końcu XV
wieku i w wieku XVI. [w:] Muzeum i twórca. Studia z historii sztuki i kultury ku czci prof, dr Stanisława Lorenza,
Warszawa 1969, s. 289—290.
6 Mossakowski, op. cit., s. 359.
7 Kowalczyk, op. cit., 293 i nast.; Mossakowski, op. cit., 358.
8 O legendzie tej pisali między innymi: T. N a r b u 11, Dzieje starożytne narodu litewskiego, 1.1, Wilno 1835,
s. 163—166; A. Brückner, Starożytna Litwa. Ludy. Bogi, Warszawa 1904,s. 64; W. Kamieniecki, Geneza
państwa litewskiego, Warszawa 1915; M. Zachara-Wawrzyńczy k, Geneza legendy o rzymskim pocho-
dzeniu Litwinów. Zeszyty historyczne Uniwersytetu Warszawskiego, t. III, 1963, s. 5—35; E. K u 1 i c k a, Legenda
o rzymskim pochodzeniu Litwinów i jej stosunek do mitu sarmackiego. Przegląd historyczny LXXI, z. 1,
1980, s. 1—18.
9 J. Długosz, Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego, Warszawa 1981, t. VI/1, s. 215, ks. X,
(red. Z. Perzanowski, tłum. J. Mrukówna).
10 Por. U. Borkowska, Treści ideowe w dziełach Jana Długosza. Kościół i świat poza Kościołem, Lublin
1983, s. 112.
11 Długosz, op. cit., s. 205.
12 Por. J. Fijałek, Kościół rzymsko-katolicki na Litwie. Uchrześcijanienie Litwy przez Polskę i zachowa-
nie w niej języka ludu pod koniec Rzeczypospolitej, [w:] Polska i Litwa w dziejowym stosunku, War-
szawa—Kraków 1914, s. 53, przypis 2; Brückner, op. cit., s. 64; K u 1 i c k a, op. cit., s. 5.
13 K u 1 i c k a, op. cit., s. 5.
14 Polnoje sobranie russkich letopisiej, t. XVII, Petersburg 1907, kol. 426, por. Ku lick a, op. cit., s. 6.
15 K u 1 i c k a, op. cit., s. 6.
16 Brückner, op. cit., s. 64.
17 J. D ł u g o s z, Historiae Poloniae lib. XII, t. IV. Wyd. A. Przeździecki, [w:] Opera Omnia, 1.13, Cracoviae,
s. 482, Por. K u 1 i c k a, op. cit., s. 6.
18 Por. K. Pomian, Historia między retoryką a teologią. Niektóre problemy myśli historycznej doby
Odrodzenia i Reformacji. Odrodzenie i Reformacja w Polsce, IX, 1964, s. 23 i nast.
317