Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (28.1966)

BARBARA KRÓL-KACZOROWSKA



II. 10. J. Hempel, Projekt właściwego teatru konkursowego, elewacja boczna budynku.
(Fot. Vivarelli)

cyklu G. B. Piranesiego „Carceri” (1760 r.). Wewnętrz-
na elewacja od podwórza jest bardzo charakterystycz-
na dla Hempla i — z pewnymi odmianami — powtórzy
się w niektórych jego późniejszych, polskich projek-
tach.
7. Przekrój podłużny przez salę teatralną — scenę
1 widownię (Publ.). Widownia miała trzy kondygnacje
lóż, po 31 na każdej. Wnętrze kopuły nakrywającej
widownię zdobiły kasetony. Parter był przewidziany
dla widzów stojących. Scenę na trzy „nawy” dzieliły
2 X po 3 ostrołukowe arkady.
8. Przekrój przez schody główne i salony. Zwraca
uwagę symetryczne rozmieszczenie drzwi, obramowa-
nych pilastrami, między którymi wdoczne są posągi
we wnękach, oraz architektura wnętrz salonów bocz-
nych i hallu głównego klatki schodowej. Ożywiają ją
malowidła w stylu pompejańskim. Podobny układ
schodów spotykamy w projekcie klatki schodowej dla
pałacu w Zamościu u.
9 i 10. Elewacje budynku. Główna od Via del
Corso (Publ.) i boczna. Bardzo trafną analizę archi-
tektury fasad rzymskiego teatru, podał Tadeusz S. Ja-
roszewski — nie będę więc wracała do tematu 12. Obie
fasady opracowane są przez Hempla niemal analogicz-
nie. Różnice widoczne są tylko w kondygnacji dolnej.
Fasada główna, 13-to osiowa, ma na środku 7 arkad
przelotowych — przez które wiedzie wejście główne
do teatru. Fasada boczna, 15-to osiowa — powtarza
u JAROSZEWSKI, SHemplowie, jw., 11. 22.
12 Tamże, s. 298—299.
13 Carlo BARABINO (1768—1835) genueńczyk, w roku
Konkursu Klementyńskiego liczył lat 21. W r. 1793 — mając
25 wrócił do Genui, gdzie został architektem Rzplitej Ligu-

rytmiczne w czterech ujęciach drzwi pomiędzy okna-
mi, rozdzielone ślepą arkadą. Na osi głównej Hempel
zaprojektował drzwi wyższe i szersze od pozostałych.
Warto dodać jeszcze jeden ciekawy szczegół. Mia-
nowicie młody architekt nie ujawnia na żadnej
z elewacji wyższej części dachu znajdującego się nad
teatrem, który wyraźnie widać na planszach 6,, 7 i 8.
Elewacja główna narysowana zgodnie z pomysłem
Hempla wyrażonym na tej planszy, nad dachem
widniejącym na rysunku, miałaby drugi — krótszy —
przypominający tzw. „łamany” dach polski, co łatwo
stwierdzić porównując ją z planszą 8. Elewacja boczna
miałaby po stronie lewej, nad dachem istniejącym,
niewielki trójkątny dach, nieco krótszy niż połowa
długości istniejącego (por. z planszą 6).
Nasuwa się pytanie dlaczego Hempel nie przed-
stawił prawdziwego, wiernego wobec przekrojów stanu
rzeczy? Czy nie chciał mącić symetrii spokojnej,
antykizującej fasady, czy też podwójny wysoki dach
wydał mu się za ciężki? W każdym razie jest faktem,
że to odstępstwo od zasad nie wpłynęło na decyzję
sądu konkursowego, skoro przyznano młodemu Pola-
kowi pierwszą nagrodę. Oceniono zapewne nie tylko
pełne rozmachu rozwiązania, ale także dobry rysunek,
precyzję opisów oraz pracowitość autora projektów.
Zdobywca „Altro Primo Premio” — Carlo Barabino
przeciwstawiał bowiem 11 planszom Hempla za-
ledwie 3 rysunki na dwu planszach (dwa rzuty teatru
na jednej, fasada na drugiej planszy)1S.
ryjskiej. Następnie był architektem miejskim a Genua za-
wdzięcza mu uporządkowanie swego centrum. Jego naj-
większym dziełem tamże, był teatr fCarlo-Felice (1826—28).
Działał również jako profesor architektury na Uniwersytecie
i w Akademii Genueńskiej.

58