DOI Heft:
Nr. 3/4
DOI Artikel:Miscellanea
DOI Artikel:Jaśkiewicz, Aleksander: Portrety trumienne w klasztorze OO. Dominikanów w Gidlach
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.47789#0364
Aleksander Jaśkiewicz
PORTRETY TRUMIENNE W KLASZTORZE OO. DOMINIKANÓW W GIDLACH
W klasztorze i kościele OO . Dominikanów w Gid-
lach (powiat Radomsko), których powstanie i historia
związane są z nazwiskami kilku właścicieli tej miejs-
cowości, a zarazem dobrodziejów zakonu, zachowało
się wśród szeregu cennych zabytków siedem portretów
trumiennych i dwie tarcze herbowe k Zbiór ten będący
przejawem typowo polskiej kultury i obyczajowości
epoki baroku2, pominięty całkowicie w wydanym
w r. 1954 Katalogu Zabytków Sztuki w Polsce
województwa łódzkiego, był dotychczas nieznany
1 W wydanej w r. 1929 książce (Matka Boska Gidelska,
Gidle 19:9, S. 116) o. K. M. ŻUKIEWICZ wspomniał, że
portrety znajdują się na chórze muzycznym kościoła, obec-
nie są one przechowywane w klasztorze.
2 S. WILIŃSKI, U źródeł portretu staropolskiego, War-
szawa 1958, s. 5, 33.
3 W grobowcach kościoła OO. Reformatów w Wieluniu
jeszcze w r. 1923 można było oglądać kilkanaście XVII-wiecz-
nych portretów trumiennych malowanych na blachach mie-
dzianych, wyobrażających dobrodziejów kościoła (Sprawoz-
nauce polskiej. Poświęcenie mu więc przynajmniej
krótkiego omówienia wydaje się być w pełni uzasad-
nione, tym bardziej, że jakkolwiek z tego typu ma-
larstwem spotykamy się dość powszechnie na terenie
powiatu radomszczańskiego i sąsiadującego z nim
wieluńskiego, to zespół gidelski spośród tych jakie
dotąd istnieją jest najliczniejszy 3.
Portrety, z których cztery przedstawiają popiersia
kobiet a trzy mężczyzn, malowane są farbami olej-
nymi na blachach. Wśród nich jeden tylko wykonany
danie konserwatorskie za rok 1921, „Kronika Diecezji Ku-
jawsiko-Kailiskiej” 1923, s- 179, 180). Do dziś nie przetrwał
żaden z nich z wyjątkiem portretu Aleksandra SZEMBEKA,
umieszczonego w jego epitafium. Przy okazji warto też
chyba dorzucić, że niemniej pokaźny zbiór tego rodzaju
zabytków (6 sztuk) znajdował się do czasu II wojny świato-
wej w zakrystii kościoła parafialnego w Praszce pow. Wie-
luń. Obecnie jedynym zachowanym jego śladem są szkicowe
rysunki wykonane z autopsji, udostępnione łaskawie auto-
rowi przez ks. dr Walentego PATYKIEWICZA.
U. 1. Gidle, klasztor OO. Dominikanów, Portret
trumienny Jerzego Gidzielskiego. (Fot. S. Krakowiak)
U. 2. Gidle, klasztor OO. Dominikanów, Portret
trumienny Jerzego Gidzielskiego. (Fot. S. Krakowiak)
350
PORTRETY TRUMIENNE W KLASZTORZE OO. DOMINIKANÓW W GIDLACH
W klasztorze i kościele OO . Dominikanów w Gid-
lach (powiat Radomsko), których powstanie i historia
związane są z nazwiskami kilku właścicieli tej miejs-
cowości, a zarazem dobrodziejów zakonu, zachowało
się wśród szeregu cennych zabytków siedem portretów
trumiennych i dwie tarcze herbowe k Zbiór ten będący
przejawem typowo polskiej kultury i obyczajowości
epoki baroku2, pominięty całkowicie w wydanym
w r. 1954 Katalogu Zabytków Sztuki w Polsce
województwa łódzkiego, był dotychczas nieznany
1 W wydanej w r. 1929 książce (Matka Boska Gidelska,
Gidle 19:9, S. 116) o. K. M. ŻUKIEWICZ wspomniał, że
portrety znajdują się na chórze muzycznym kościoła, obec-
nie są one przechowywane w klasztorze.
2 S. WILIŃSKI, U źródeł portretu staropolskiego, War-
szawa 1958, s. 5, 33.
3 W grobowcach kościoła OO. Reformatów w Wieluniu
jeszcze w r. 1923 można było oglądać kilkanaście XVII-wiecz-
nych portretów trumiennych malowanych na blachach mie-
dzianych, wyobrażających dobrodziejów kościoła (Sprawoz-
nauce polskiej. Poświęcenie mu więc przynajmniej
krótkiego omówienia wydaje się być w pełni uzasad-
nione, tym bardziej, że jakkolwiek z tego typu ma-
larstwem spotykamy się dość powszechnie na terenie
powiatu radomszczańskiego i sąsiadującego z nim
wieluńskiego, to zespół gidelski spośród tych jakie
dotąd istnieją jest najliczniejszy 3.
Portrety, z których cztery przedstawiają popiersia
kobiet a trzy mężczyzn, malowane są farbami olej-
nymi na blachach. Wśród nich jeden tylko wykonany
danie konserwatorskie za rok 1921, „Kronika Diecezji Ku-
jawsiko-Kailiskiej” 1923, s- 179, 180). Do dziś nie przetrwał
żaden z nich z wyjątkiem portretu Aleksandra SZEMBEKA,
umieszczonego w jego epitafium. Przy okazji warto też
chyba dorzucić, że niemniej pokaźny zbiór tego rodzaju
zabytków (6 sztuk) znajdował się do czasu II wojny świato-
wej w zakrystii kościoła parafialnego w Praszce pow. Wie-
luń. Obecnie jedynym zachowanym jego śladem są szkicowe
rysunki wykonane z autopsji, udostępnione łaskawie auto-
rowi przez ks. dr Walentego PATYKIEWICZA.
U. 1. Gidle, klasztor OO. Dominikanów, Portret
trumienny Jerzego Gidzielskiego. (Fot. S. Krakowiak)
U. 2. Gidle, klasztor OO. Dominikanów, Portret
trumienny Jerzego Gidzielskiego. (Fot. S. Krakowiak)
350