DOI Heft:
Nr. 2
DOI Artikel:Lorentz, Stanisław: Architekt Efraim Szreger. Pochodzenie i pierwsza praca
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.47789#0153
ARCHITEKT EFRAIM SZREGER
II. 7. Ołtarz z baldachimem w kościele P. Marii w Toruniu z r. 1731.
pierwotna zachowała się w identycznej elewacji od
strony prezbiterium.
Sklepienia kościoła podtrzymują filary o przekroju
kwadratowym z wyokrąglonymi narożnikami. W na-
wy boczne wkomponowano w połowie wysokości fi-
larów typowe dla kościołów ewangelickich drewniane
empory, pod którymi ciągnęły się listwy rokokowych
ornamentów o motywach złoconych na białym tle.
Empory zostały usunięte po ostatniej wojnie, gdy
budynek przekazano Kościołowi katolickiemu.
Wolnostojący barokowy drewniany ołtarz (ił. 6)
o typie tabernakulum mieści mensę z krucyfiksem
w wystawie z 4 par korynckich kolumn, umieszczo-
nych na cokole o rzucie odcinka koła. Kolumnada
dźwiga baldachim, wsparty na 4 wolutach, pokrytych
przez palmy, przewiązane skośnie chustami. Rozsu-
niętą, silnie sfałdowaną kotarę podtrzymują po bo-
kach dwa anioły; w głębi widać na niebie w prorpie-
niach nad chmurami słońce, wymalowane na szybie,
i nad nim hebrajski napis Jehova. Promienie słonecz-
ne w wiązkach różnej długości otaczają półkolem bal-
dachim, a po obu jego stronach na gzymsie umieszczo-
ne są w półklęczącej pozie dwa adorujące anioły
z rozłożonymi skrzydłami. Nad zwieńczeniem balda-
chimu za zwisającym lambrekinem aniołki w obło-
kach podtrzymują kulę świata, dźwigającą anioła
z tablicami przykazań. Na skrajach cokołu ołtarzowe-
go i między parami kolumn ustawiono posągi czterech
apostołów z ich atrybutami. Są to rokokowe postacie
w kontrapostowych pozach, z rękoma rozrzuconymi
w gwałtownych gestach, z brodatymi głowami eksta-
tycznie wzniesionymi do góry, w rozwianych sfałdo-
wanych szatach. Kula świata, anioły, kapitele i bazy
kolumn oraz ornamenty zostały pozłocone, kotara bal-
dachimu — posrebrzona.
Litery JAL przy dacie 1756, wycięte od tyłu na
fryzie belkowania ołtarza, oznaczają wykonawcę, to-
143
II. 7. Ołtarz z baldachimem w kościele P. Marii w Toruniu z r. 1731.
pierwotna zachowała się w identycznej elewacji od
strony prezbiterium.
Sklepienia kościoła podtrzymują filary o przekroju
kwadratowym z wyokrąglonymi narożnikami. W na-
wy boczne wkomponowano w połowie wysokości fi-
larów typowe dla kościołów ewangelickich drewniane
empory, pod którymi ciągnęły się listwy rokokowych
ornamentów o motywach złoconych na białym tle.
Empory zostały usunięte po ostatniej wojnie, gdy
budynek przekazano Kościołowi katolickiemu.
Wolnostojący barokowy drewniany ołtarz (ił. 6)
o typie tabernakulum mieści mensę z krucyfiksem
w wystawie z 4 par korynckich kolumn, umieszczo-
nych na cokole o rzucie odcinka koła. Kolumnada
dźwiga baldachim, wsparty na 4 wolutach, pokrytych
przez palmy, przewiązane skośnie chustami. Rozsu-
niętą, silnie sfałdowaną kotarę podtrzymują po bo-
kach dwa anioły; w głębi widać na niebie w prorpie-
niach nad chmurami słońce, wymalowane na szybie,
i nad nim hebrajski napis Jehova. Promienie słonecz-
ne w wiązkach różnej długości otaczają półkolem bal-
dachim, a po obu jego stronach na gzymsie umieszczo-
ne są w półklęczącej pozie dwa adorujące anioły
z rozłożonymi skrzydłami. Nad zwieńczeniem balda-
chimu za zwisającym lambrekinem aniołki w obło-
kach podtrzymują kulę świata, dźwigającą anioła
z tablicami przykazań. Na skrajach cokołu ołtarzowe-
go i między parami kolumn ustawiono posągi czterech
apostołów z ich atrybutami. Są to rokokowe postacie
w kontrapostowych pozach, z rękoma rozrzuconymi
w gwałtownych gestach, z brodatymi głowami eksta-
tycznie wzniesionymi do góry, w rozwianych sfałdo-
wanych szatach. Kula świata, anioły, kapitele i bazy
kolumn oraz ornamenty zostały pozłocone, kotara bal-
dachimu — posrebrzona.
Litery JAL przy dacie 1756, wycięte od tyłu na
fryzie belkowania ołtarza, oznaczają wykonawcę, to-
143